Inhoud
Adriaan van der Horst
Naam | Adriaan van der Horst |
Volledige naam | Adrianus van der Horst |
Geboren | 19 juli 1868 |
Dordrecht | |
Overleden | 14 juni 1942 |
Amsterdam | |
Beroep | Acteur, Regisseur, Directeur |
DBNL-profiel | |
VIAF-profiel |
Biografie
Adriaan van der Horst (1868 - 1942) was een Nederlands acteur, regisseur en toneeldirecteur. Hij was de zoon van de eigenaar van een koffiehuis aan de Groenmarkt dat vast zat aan toneelzaal lokaal-Van der Horst. Na de oprichting van de Toneelschool in Amsterdam, volgde Van der Horst er vanaf 1878 lessen bij onder andere Maria Kleine-Gartman, Christine Stoetz, Jacobus van Looy, Jan Veth en S.J. Bouberg Wilson. In 1886 behaalde hij er zijn diploma.
Wegens ziekte debuteerde Van der Horst niet voor het najaar van 1887. Op 25 november speelde hij komedie in de Rotterdamse Schouwburg voor Alex Faassen & Co. Bij dit gezelschap ontmoette hij Wilhelmina van der Lugt Melsert, zijn latere vrouw. Na onder andere onder de directie van Charles de la Mar te hebben gespeeld in Salon des Variétés in de Nes, vertrok hij in 1893 naar De Nederlandsche Tooneelvereeniging (1893-1912). Van dit gezelschap was Van der Horst secretaris en administrateur. Het stond onder leiding van Louis H. Chrispijn. Na Chrispijns vertrek werd Van der Horst er in 1897 directeur. Hij bleef dit tot 1911, waarna het gezelschap er in 1912 mee ophield.Van der Horst en zijn vrouw sloten zich aan bij het door Willem Royaards in de zomer van 1908 opgerichte Het Toneel. Hij werd er regisseur. Na een jaar vertrok hij naar Antwerpen om daar met Louis Bertrijn de directie over de Koninklijke Nederlandse Schouwburg te voeren. Zijn vrouw kreeg daar een aanstelling tot eerste actrice. Na het beginnen van de Eerste Wereldoorlog kwamen de Van der Horsts terug naar Nederland.
Na twee jaar acteur en regisseur bij Verkade's Hagespelers te zijn geweest, ging Van der Horst zijn vrouw achterna naar de Tooneelvereeniging van Heijermans. Hij werkte er samen met Jan Musch, die ook een tijd aan de Nederlandsche Tooneelvereeniging verbonden was. Na het verlopen van zijn contract, richtte Van der Horst in 1919 samen met Musch Het Schouwtooneel op. De Stadsschouwburg Haarlem werd de vaste speelplaats van het gezelschap. Zijn vrouw Wilhelmina sloot zich ook bij Het Schouwtooneel aan.In 1928 overleed Wilhelmina en hertrouwde Van der Horst met een vrouw van buiten het theaterleven. In 1929 ontving hij het ridderkruis van de Orde van Oranje-Nassau in verband met het tienjarig bestaan van Het Schouwtooneel. Na het faillissement in 1933 werd Van der Horst administrateur van de N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel, waarvan zijn zwager Cor van der Lugt Melsert directeur was. Ook hier trad hij af en toe als regisseur op. In deze periode schreef Van der Horst artikelen voor couranten, waarbij hij gebruik maakte van zijn toneelbibliotheek.
Van der Horst ligt begraven op de begraafplaats Zorgvlied bij Amsterdam (gemeente Amstelveen).
In Amsterdam is een straat naar Adriaan van der Horst genoemd.
Theater/Dans
Een chronologisch en daaronder een link naar een alfabetisch overzicht van de voorstellingen die in première zijn gegaan en en die hij heeft geregisseerd, alsmede naar zijn overige bijdragen aan voorstellingen, voor zover geregistreerd in de Productiedatabase.
- Het alfabetische overzicht van deze voorstellingen
- Idem de voorstelling waarin hij zelf is opgetreden
Als acteur speelde Van der Horst in onder meer:
- Mortensgard in Rosmersholm, Henrik Ibsen
- Aslaksen in Een Vijand des Volks, Henrik Ibsen
- Schor in De Kiesvereeniging van Stellendijk, Lodewijk Mulder
- Malvolio in Driekoningenavond, Cyriel Buysse
- De filosoof in Burger-Edelman, Molière
- Marius Kolberg in Het Hoogste Recht, Ina Boudier-Bakker
Ook speelde hij hoofdrollen in meerdere stukken van Herman Heijermans.
Foto's
Links: Adriaan van der Horst als de slechte pastoor Bronk en Alex Faassen als de goede pastoor Nansen in Allerzielen, De Nederlandsche Tooneelvereeniging 1904. Rechts: Adriaan van der Horst als Kees in Werkstaking,De Nederlandsche Tooneelvereeniging 1898. Foto's: Albert Greiner.
Bibliografie
Van der Horst schreef een geïllustreerd herinneringsgeschriftje over Op hoop van zegen van Heijermans:
Externe Links
Bronnen
- Productiedatabase
- Acteurs- en Kleinkunstenaars-Lexicon van Piet Hein Honig, 1984
- Wikipedia
- Japikse, N.; H. Brugmans. Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld. Van Holkema en Warendorf. 1938.