Eduard Verkade
| Naam | Eduard Verkade |
| Geboren | 15 juni 1878 |
| Amsterdam | |
| Overleden | 11 februari 1961 |
| Breukelen | |
| Beroep | Acteur, Regisseur |
| Discipline | Toneel |
| IMDb-profiel | |
| VIAF-profiel |
Biografie
Eduard Verkade (1878-1961) was een van Nederlands belangrijkste acteurs, regisseurs en toneelvernieuwers. Na zijn HBS-opleiding vertrok hij op 17-jarige leeftijd naar Engeland, waar hij scheikunde ging studeren aan het Finsbury College. Daar besloot hij aan het toneel te gaan. Het zou echter nog enkele jaren duren voor hij zijn professionele debuut maakte. In 1898 kwam hij op de fabrieken van Stork in Hengelo, hij bezocht een weefschool in Duitsland en zette in 1902 een eigen trapweverij op in Hengelo, de Hengelosche Trijpweverij, waarmee hij tot 1904 goede zaken deed. Hij ontwikkelde zich na lessen van Willem Royaards, Jan C. de Vos sr. en Sophie Dusault tot voordrachtskunstenaar en maakte als zodanig op 18 oktober 1904 zijn debuut met William Shakespeare's Macbeth. Dit leidde tot een engagement bij de Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.), waar hij op 1 januari 1905 debuteerde in de Gijsbreght van Aemstel. Contacten met Max Reinhardt en Edward Gordon Craig waren kort daarna van grote invloed op zijn verdere loopbaan.
Hij zette met Willem Royaards in de zomer van 1907 de zomerspelen Elckerlyc en Lanseloet van Denemarken op en gaf daarna leiding aan de volgende gezelschappen: De Haghespelers (1907/12), de Tooneelvereeniging (1912/13, met Herman Heijermans), Die Haghespelers (1913/17, met Enny Vrede), Verkade's Klein Tooneel (1915/16), het Rotterdamsch Tooneelgezelschap (1915/16, met P.D. van Eysden), de Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (KVHNT; 1917/20), De Haghespelers (1921/24), welk gezelschap met Comoedia gefuseerd werd tot het Vereenigd Tooneel (1924/30, met Dirk Verbeek), het Amsterdamsch Tooneel (1930/31), het Gezelschap Verkade (1931/33), de Dietse Spelers (1931/34, met Willem van der Veer) en De Haghespelers in het Rika Hopper Theater (1934/36, met Jacques van Hoven).
In de zomers van 1922, 1923 en 1924 bracht hij met zijn Haghespelers voorstellingen in Valkenburg, in de zomers van 1925 en 1926 deed hij dit met het Vereenigd Tooneel in Frankendael en ook ondernam hij verschillende tournees naar Oost- en West-Indië (1911/12 Oost-, zomer 1914 Oost- en zomer 1933 West-Indië).
Behalve bij zijn eigen gezelschappen regisseerde Verkade ook talloze malen bij het studenten- en amateurtoneel. Hij was criticus bij de Groene Amsterdammer, publiceerde tal van artikelen, vertaalde toneelstukken, was docent aan de toneelschool en zette na de oorlog met Arend Hauer de toneelacademie op. Zijn 25jarig jubileum werd op 11 februari 1932 gevierd met Hij van Alfred Savoir, zijn 40-jarig jubileum op 28 mei 1947 met enkele toneelfragmenten (zie rollenoverzicht). Dat was tevens zijn afscheid.
Eduard Verkade, die altijd als voordrachtskunstenaar is blijven optreden, werd in 1946 lid van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde en werd in 1947 benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau. Eline Cartier van Dissel (overleden 12 oktober 1990), schreef de biografie Eduard Verkade(1978). Johan van der Woude schreef Eduard Verkade en het toneel (1962).
In Hengelo is een straat en in Den Haag een laan naar Eduard Verkade genoemd
Theater/Dans
Een chronologisch en daaronder een link naar een alfabetisch overzicht van de voorstellingen die in première zijn gegaan en die hij heeft geregisseerd, alsmede naar zijn overige bijdragen aan voorstellingen, voor zover geregistreerd in de Productiedatabase .
- Het alfabetisch overzicht van deze voorstellingen
- Idem de voorstellingen waarin hij zelf is opgetreden
- Idem de voorstellingen waarvoor hij geregistreerd werd als producent
Trivia
- Gehuwd met Johanna van Wulfften Palthe op 28-8-1902.
- Gescheiden van Johanna van Wulfften Palthe op 22-4-1910.
- Gehuwd met Enny Vrede (= Maria Magdalena Müller) op 21-5-1910.
- Gescheiden van Enny Vrede (= Maria Magdalena Müller) op 28-1-1919.
- Gehuwd met Marie (Rie) Cramer op 4-7-1922.
- Gescheiden van Marie (Rie) Cramer op 2-12-1933.
- Gehuwd met Dr. Eline Françoise Cartier van Dissel op 23-11-1935 te Naarden.
- Ouders: Ericus Gerhardus Verkade en Eduarda Thalia Koning.
- 25-jarig jubileum op 11-2-1932 in Hij van Savoir, Rika Hopper Theater.
- 40-jarig jubileum op 28-5-1947 met scènes uit Hamlet en Macbeth, Een ideaal echtgenoot van Oscar Wilde en De Gezellin van Arthur Schnitzler in de Stadsschouwburg in Amsterdam.
Bronnen
- Acteurs- en Kleinkunstenaars-Lexicon van Piet Hein Honig, 1984
- Productiedatabase