Ritsaert ten Cate: Biografie - Beeldende kunst

Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Logo eenlevenlangtheater2.jpg

Ritsaert ten Cate.


Eenlevenlangtheater Ritsaert ten Cate:

Ritsaert ten Cate. Foto: Nico Schweitzler. Collectie Theater Instituut Nederland.

Beeldende kunst

Na de leiding over de door hem opgerichte tweede fase kunstopleiding DasArts in 2000 te hebben overgedragen aan Alida Neslo, kreeg Ritsaert ten Cate de kans om een jaar bij P.S.1 in New York in een eigen studio te werken. Toen hij in Nederland terugkwam, meldde hij zich op 63-jarige leeftijd aan als student bij de Rijksakademie van Beeldende Kunsten en werd daarmee de oudste resident van de Akademie ooit. Janwillem Schrofer, oud-directeur van de Rijksakademie, herinnert zich:

"Zijn aanmelding in 2001 leidde tot de nodige discussie in de selectiecommissie. Het kunstenaarschap in de breedste zin van het woord was zo duidelijk bij iemand als Ritsaert. Zijn positie internationaal zo gekend, helder en van niveau dat de vraag werd gesteld of hij niet eerder als advisor, of begeleider betrokken zou moeten worden. Ritsaert zelf was echter expliciet in zijn interview. Hij beschouwde zichzelf als een ‘jonge kunstenaar’ en zocht dan ook vanuit die positie een omgeving en feedback. In 2002 en 2003 is een collegiaal contact met advisors ontstaan en heeft hij zich aan collega-residents laten zien als iemand die steeds op zoek was naar vertalingen van zijn beleving van internationale politiek, maatschappij en samenleving.
In mei 2003 gebruikte hij alle projectruimten in de Rijksakademie, onder andere met advies van Narcisse Tordoir maakte hij een totaal-installatie van tweeëntwintig werken. Lopend door de ruimten gaf hij collega-residents, advisors en gasten van buiten de kans om over zijn schouder mee te kijken en te delen in zijn zoektocht om als beeldend kunstenaar inzicht te geven in zijn gedachten en emoties, in zijn verhouding met de wereld en met de tijd." (Geciteerd van website SICA (Dutch Centre for International Cultural Activities)).
Studio PS1, New York, waar Ritsaert ten Cate een jaar verbleef. Foto: onbekend. Collectie Theater Instituut Nederland.

Ten Cates activiteiten als beeldend kunstenaar sinds 2000 komen niet uit de lucht vallen. De rode draad in zijn werk is altijd dezelfde gebleven, al sinds Mickery in Loenersloot: uitdrukking geven aan reacties op signalen uit de samenleving. In een interview met Marjolijn van Riemsdijk in 2006 vertelt hij: "Die [beeldende kunstkant] komt uit mijn Mickeryperiode toen ik voor mijn eigen producties de environments ontwierp. Tijdens de DASarts-periode zette ik ook af en toe in de Westergasfabriek dingen in elkaar, die doorgingen voor beeldend werk. Daarna had ik ook wel werk gemaakt. Mijn eerste tentoonstelling als autonoom beeldend kunstenaar was bij Galerie Reuten en toen kreeg ik al direct de Sandbergprijs. Maar de werkelijke doorbraak was dat ik een jaar kon werken bij P.S.1 in New York, in een eigen studio. Met zeven andere kunstenaars was ik al door de Nederlandse commissie voorgedragen, en de Amerikaanse commissie wilde nu eens een ouder en ervaren kunstenaar, zo is het gekomen." (Geciteerd van: website www.galeries.nl)

Het atelier van Ritsaert ten Cate in de Rijksacademie in Amsterdam. Foto: onbekend. Collectie Theater Instituut Nederland.

Na terugkeer uit New York meldde hij zich in 2001 aan als student bij de Rijksakademie van Beeldende Kunsten. “Het grote verschil met de P.S.1 en de Rijksakademie was dat het eerste eigenlijk alleen een gesponsorde ruimte bood, je zag daar zelden iemand, maar bij de Rijksacademie kon je kiezen uit een keur van internationale kunstenaars die met je in gesprek gingen over je werk, dat was fantastisch.” (Geciteerd van: website www.galeries.nl)

Ten Cate maakte assemblages van allerlei gevonden voorwerpen, zoals opgezette zwanen, speelgoed en meubelen. Zijn werken werden in de kunstwereld direct op waarde geschat. Van september 2007 tot februari 2008 keerde Ten Cate nog even terug naar DasArts als interim directeur. Op 5 september 2008 overleed hij aan de gevolgen van kanker.

Op de website TouchTime.nl wordt een overzicht gegeven van Ritsaert ten Cate als beeldend kunstenaar, met onder andere overzichten van alle werken en tentoonstellingen die hij maakte. Ook vindt u daar Nederlandse en Engelse gedachten van zijn hand, evenals een In Memoriam met bijdragen van vrienden en collega's.