Jos Brink: Biografie - Een mensen-mens

Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken

Logo eenlevenlangtheater2.jpg

Portret Jos Brink. Collectie TIN.

Eenlevenlangtheater Jos Brink:

Een mensen-mens

Jos Brink was naast zijn werk als theatermaker, presentator en schrijver ook in zijn vrije tijd constant bezig. Hij gunde zichzelf weinig tijd om te niksen. Doordat hij min of meer publiek bezit was, kreeg hij bijvoorbeeld veel fanmail. Elke avond moest er na de voorstelling eerst een aantal brieven worden beantwoord, voordat Brink vond dat hij op de bank kon hangen om nog even televisie te kijken. Niet altijd gemakkelijk dus om tijd voor zijn partner te vinden. Sanders en Brink hebben door wederzijds respect voor elkaar hun relatie echter altijd goed kunnen houden, ondanks alle hectiek en de druk van buitenaf.

Door de openheid over hun relatie hebben Jos Brink en Frank Sanders een voorbeeldfunctie gehad voor de acceptatie van homoseksualiteit. Brink vond dat deze openheid normaal gevonden moest worden en hij hielp regelmatig jonge mensen die moeite hadden om met hun geaardheid naar buiten te treden. Hij noemde zijn huis soms een privé-COC. “Als je er zo openlijk over doet, moet je ook de consequenties aanvaarden, vind ik. Dat kost tijd en moeite en af en toe een traantje. Al hoef je niet eens zo veel voor die kinderen te doen. Binnen de kortste keren zitten ze op de rails.”

Jos Brink was altijd open over zijn grote wens om zelf kinderen te hebben. Deze wens ging voor een deel in vervulling toen Jos Brink Paul van Ewijk leerde kennen. Hij was één van de jongeren die deel uitmaakte van de groep Star, een amateur musicalgroep die door Brink en Sanders werd opgezet. Na een tijdje ontstond er een sterke band tussen de twee en beschouwde Jos Brink hem als zijn eigen zoon. De twee gingen vanaf dat moment een belangrijke rol in elkanders leven spelen. Ondanks dat Van Ewijk al geen jong kind meer was en naar eigen zeggen ‘al keurig was opgevoed’, werd hij beschouwd als ‘aangenomen zoon’. Paul van Ewijk zou later ook het theatervak ingaan en nauw betrokken zijn bij veel producties van onder andere Tekstpierement.

Jos met Frank

Naast theater had Jos Brink een grote belangstelling voor religie. Hij volgde lessen catechisatie en ook al was hij remonstrants opgevoed, hij deed zelfstudie naar het Rooms-Katholieke geloof. Die kennis gebruikte hij onder andere voor zijn theatervoorstellingen Grote, grote wallevis en Wobbewaf. Na een optreden werd hij zodoende gevraagd om een overweging te houden tijdens een kerkdienst. De dienst werd aangekondigd als ‘zomeravond-kerkcabaret’, wat ervoor zorgde dat er via via steeds meer aanvragen binnenkwamen.

In 1973 kwam Jos Brink terecht bij de Aalbrecht van Beieren Stichting, een bejaardentehuis in Den Haag. Hij was daar niet alleen huispastoor, maar kwam door het werken met de oudere medemens ook in aanraking met ingrijpende thema’s als de naderende dood. Hieruit vloeide zijn werk als stervensbegeleider voort. Hij leidde nu ook voor het eerst begrafenisdiensten. Eén jaar later ging Brink voor het eerst naar een dienst van De Duif, een gekraakte kerk vlakbij zijn huis aan de Prinsengracht in Amsterdam. Hij werd er in 1984 gevraagd voor een optreden maar, toen bleek dat hij ook als voorganger werkte, werden de ideeën bijgesteld en groeide zijn optreden uit tot een preek. Sinds die tijd was de Duif zijn thuisbasis op religieus gebied, ook al preekte hij door het hele land.

De combinatie van kerk en theater werd soms nogal gek gevonden, maar dat vond Brink helemaal niet. “Het komt allemaal uit één pastoraal potje. De mensen vinden het eng als je dat zegt, maar het is zo. Je probeert dienstbaar te zijn aan mensen. Dat ik nou toevallig de mogelijkheid heb om dat op het toneel te doen en op zondagmorgen...dat is mooi meegenomen. Ook Wedden dat..? beschouw ik als pastoraal werk. Als ik opga in de televisiestudio voor een opname, dan weet ik dat veel mensen die niet in staat zijn om een avondje uit te gaan, om allerlei redenen, naar mij kijken. Ik ben met mijn programma hun lichtpuntje in de nacht. Op televisie en in het theater probeer je de mensen een aantal uren hun sores te laten vergeten. Dat is best een verantwoordelijkheid maar ook een fraaie opdracht. Ik probeer zorgvuldig te leven en zorgvuldig met mensen om te gaan.”

Zijn hele carrière lang bleef Brink naast zijn werk voor theater en televisie ook actief als schrijver. Ook de liefde voor schilderen verdween niet. Er kwamen verschillende boeken van zijn hand uit. Niet alleen verzamelde columns, of de belevenissen van de poezen van hem en Frank, maar ook theologische werken. Altijd bezig, altijd druk. En niet alleen voor zichzelf, maar juist ook voor anderen.

Bron: tekst overgenomen uit het boekje Jos Brink. Een mensen-mens met theater als anker van Esmé Apeldoorn (2007 AO Actuele Onderwerpen BV).