Franzis Pichler
Franzis Pichler, ca. 1900.
| Naam | Franzis Pichler |
|---|---|
| Volledige naam | Franciscus Arthur (Francis of Franzis) Pichler |
| Geboortedatum | 2 oktober 1865 |
| Geboorteplaats | Timișoara |
| Overlijdensdatum | 6 maart 1931 |
| Overlijdensplaats | Rotterdam |
| Beroep | Impresario |
| Discipline | Circus, Muziektheater |
| Trefwoorden | Opera, Operette |
Biografie
Theater CV
Van deze persoon is geen enkele bijdrage aan een theater- of dansproductie geregistreerd op de TheaterEncyclopedieOm dit te verbeteren, vult u op de betreffende pagina('s) over theater- of dansproducties de bijdragen van deze persoon aan..
Franzis Pichler (1856 – 1931) was impresario voor Variété, Circus, Opera en Operette.
Aankomst in Nederland
Francis Arthur Pichler ariveerde in 1882 in Nederland samen met zijn echtgenote/partner Maria Clara Ott deze was van beroep zangeres, door haar kwam Pichler in aanraking met Frits van Haarlem (1854-1927) een variétéondernemer. Maria Clara Ott trad waarschijnlijk op onder de naam Clara Wietersheim. Nadat Francis Pichler een poos assistent was geweest van Frits van Haarlem begon hij in 1886 voor zich zelf als impresario. Het eerste optreden als zelfstandig impresario was tijdens de opening van het het variététheater Seinpost te Scheveningen. Tijdens de jaren 1886 tot 1889 werkte hij als reizend impresario in geheel Europa en woonde een tijd in Antwerpen, Maria Clara Ott was hier verbonden aan het variététheater Scala als chanteuse. In 1889 vestigde Pichler zich in Rotterdam en ging wonen in de Aert van Nesstraat 29, onder was zijn kantoor en daarboven was zijn woning. Tijdens de jaren 1889 tot 1893 werkte hij soms samen met G.Stroober, een reizend variétéondernemer samen verzorgde zij variété optredens in het land. In 1892 haalde Pichler met groot succes voor de eerste keer het Circus van Carl Hagenbeck naar Nederland. Na aanvankelijk een moeilijke start groeide Pichler uit tot de bekendste impresario van Nederland en werkte voor alle grote en kleine variététheaters van die tijd zoals Carré te Amsterdam, Seinpost te Scheveningen, Flora te Amsterdam en het Scalatheater te ’s-Gravenhage. Bovendien werkte hij ook samen met de beroemde buitenlandse variététheaters zoals het Hansa theater te Hamburg, Wintergärten te Berlijn, De Rheichshallen te Keulen en Battenberg te Leipzig.
Circus-Variété
Pichler was van 1898 tot 1905 verbonden als vaste huisagent bij het Circus Pfläging te Rotterdam. Dit theater was oorspronkelijk neergezet in 1893 als Circusgebouw maar door gebrek aan succes al in 1894 door Carl Pfläging omgebouwd tot variététheater. Carl Pfläging (1839-1904) die oorspronkelijk operazanger was en verbonden aan de Hoogduitsche opera van Rotterdam eerst als zanger en boekhouder en na de dood van zijn broer Jean Pfláging (1833-1878) als directeur. In de zomer reisde een deel het het operagezelschap het land door en verzorgde tijdens feesten en kermissen muziekavonden die steeds meer en meer werden aangevuld met optredens van variétéartiesten zo is Carl Pfläging in de wereld van het variété gerold. Hij verliet de wereld van de opera en volgde Doon op als directeur van het theater Place Des Pays Bas te Rotterdam toen dit gebouw afbrandde is Carl Pfláging directeur geworden van de Tivoli Wintertuin een variététheater dat onderdeel was van het Tivolicomplex te Rotterdam. Het circusgebouw had in de loop van de tijd verschillende namen zoals Circus-Variété, Circus Pfläging, Circusschouwburg en Arena. Na de periode van Pfláging is het Circus-Variété onder verschillende directeuren nooit meer het variététheater geweest dat het onder Pfläging was. In 1912 is het gebouw omgetoverd tot de eerste Rotterdamse dancing. De zaak wordt bestierd door Pape, een Amerikaan die met behulp van een flink veel dollars de zaal omtovert in een gelegenheid voor dansliefhebbers. De verbouwkosten bedragen 50.000 gulden. Pape heeft dan al zijn voorganger Schendke voor 25.000 gulden uitgekocht. Vóór deze Schendke zijn een paar andere directeuren hem voorgegaan. Henri ter Hall is een van hen. Pape maakte van het van Circus-Variété een aantrekkelijke dancing. De uitspanning loopt gesmeerd. De Rotterdammers dansen met liefde en overtuiging, maar er komt sleet op de liefde. De belangstelling neemt af en de Amerikaan, die alleen voor druk beklante zaken wil gaan, verdwijnt met de Noorderzon. Na het vertrek van Pape brengt de secretaris van het bestuur, De Breij, Circus-Variété opnieuw onder de aandacht van Pichler, maar hij kan geen co-financier vinden. Dirk Reese lijkt een goede kandidaat. Deze heeft interesse. Pichler stelt voor het gebouw afwisselend te verhuren en zelf te bespelen. Hij wil Circus-Variété gebruiken voor het paardespel, voor revues, operettes en specialiteiten. Reese bestudeert het plan van Pichler en haakt af. Pichler stopt met de zoektocht naar een co-financier. Daarna meldt de theater-directeur en toneelspeler Marius Spree zich aan als huurder. Marius Spree exploiteert het Circus Schouwburg tot aan zijn dood in 1929 met succes. In 1930 wordt het gebouw gekocht door het Duitse Marx-Spitz concern. Toen het gebouw in 1933 afbrandde was het dus weer een echt variététheater. Rond 1930 was men begonnen het oude variété nieuw leven in te blazen wat een poos lukte.
Directeuren van het circusgebouw 1894-1933
- 1894:Architect Herzog, huurder,naam Circusgebouw,bestemming Circusvoorstellingen.
- 1894-1904:Carl Pfläging,huurder,naam Circus-Variété, Circus Pfläging, bestemming Variététheater.
- 1904-1905:Weduwe Pfläging-Hradetsky en Francis Pichler,huurder,naam Circus-Variété,Circus Pfläging, bestemming Variététheater.
- 1905-1907:Weduwe Pfläging-Hradetsky en Herma Testitel huurder,naam Circus-Variété,Circus Pfläging, bestemming Variététeheater.
- 1907:Henri van der Steen, huurder,naam Circus-Variété, bestemming Variététheater.
- 1907-1910:Henri ter Hall, huurder,naam Circus-Variété,bestemming Variététheater en Revuetheater.
- 1911-1913: Fr.Schendke, huurder, naam Circus Schendke, bestemming Variététheater.
- 1913-1914:Pape, huurder, naam American Danspaviljoen, bestemming Danszaal
- 1914-1929:Marius Spree, huurder later eigenaar,naam Circus Schouwburg, bestemming Schouwburg.
- 1930-1933:Variétéconcern Marx-Spitz, huurder of eigenaar,naam Arena, bestemming Variététheater.=
Bekende artiesten rond 1900
Het was de periode rond 1900 dat het variété op zijn hoogtepunt was. Bijna voor alle toen bekende internationale variétéartiesten heeft Pichler bemiddelt. Artiesten zoals de kunstfietser Nick Kaufmann, de sterke man G.A. Sampson, de goochelaar Okito, de clown Wiliam Olschansky, de Familie Lorch, de zangeres Clara Lardinois, de danseres Carmencita, Perzina en het Wotpert trio. Ook voor Carter The Great de Amerikaanse illusionist verzorgde hij een tournee. Nu onbekende namen maar rond 1900 stonden zij aan de top van het amusement in Europa. Francis Pichler was ondermeer de ontdekker van Nico de Haas en hij introduceerde Koos Speenhoff in de grote theaters van Nederland. Louis Davids zat bij hem op kantoor als picolo (voor het wegbrengen van telegrammen en post). De periode 1898 tot 1905 was een er een van grote welvaart en succes voor Pichler.
De neergang
In het voorjaar van 1904 stierf Carl Pfláging onverwacht, hij liet de zaak achter met enorme schulden. Pichler hielp de weduwe van Pfläging en poogde de zaak te redden. Hij stak er 15.000 gulden eigen geld in in die tijd een kapitaal. Het mocht niet helpen, Pichler zag nooit een cent terug van het kapitaal het resulteerde uiteindelijk in een faillissement in 1907. Na opheffing van het faillissement in 1908 ging Pichler een compagnonschap aan met G.A. Dekkers die in Rotterdam een artiestencafé annex artiestenpension runde. In 1912 trad onder agentuur van Pichler en Dekkers, Stanley Jefferson op in het Circus-Variété te Rotterdam. Later zal deze roem oogsten films onder de naam Stan Laurel. Het was in het artiestenpension van G.A. Dekkers waar Stan Laurel overnachtte tijdens zijn verblijf in Rotterdam.
Opera en operette
Rond 1910 verlegde Pichler zijn werkzaamheden ook naar de wereld van opera en operette. Hij werkte onder samen met Miska Präger (1865-1937) en Michiel de Hondt (1850-1937)
Pichler bij het circus
In zijn nadagen was Pichler verbonden aan het Circus Hermann Althoff 1914 tot 1916. Het is in 1921 tot 1922 dat Pichler met Circus Taraselli zijn laatste geld verspeelde en totaal bankroet ging.
Het einde
Hij was toen 66 jaar oud en was gedwongen om onderdak te zoeken bij het Legers des Heils te Rotterdam men kon in die tijd slapen in Elim hotel dit voor 25 cent per nacht, in de morgen kreeg men een boterham en moest men de dag doorbrengen op straat. Pichler bracht overdag zijn tijd meestal door in het artiestencafé van Charlie Stock op de Kruiskade. Hij kreeg er koffie van Charlie Stock en soms een consumptie van een oude bekende. Pichler die eens kapitalen verdiende stierf uiteindelijk op 6 maart 1931 straatarm bij het Leger des Heils te Rotterdam.
Bronnen
- L.E.N. van Gorkum, kleinzoon van Francis Arthur Pichler.