Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Op 1 september 1910 werd de halfjoodse Ruth Wachsmann geboren in Berlijn. Wachsmann bleef hier wonen tot de macht van de nazi’s steeds groter werd in Duitsland.

Halverwege de jaren ’30 trouwde Wachsmann met de Joodse artiest M.W. Teitz. Hij trad voornamelijk op als cabaretier onder de naam Max Peltini. Niet lang hierna verhuisde het paar naar Nederland.

De carrière van Ruth Wachsmann

Als kind was Wachsmann een fanatieke ballerina. In haar tienerjaren zag ze echter een voorstelling van goochelaar Larette, waarna ze zelf ook goochelaar wilde worden. Ze stopte met dansen en werd een student van Larette.

Met name manipulatie met sigaretten interesseerde Wachsmann. Toen ze op de achterkant van een visitekaartje van Larette een reclame zag van het sigarettenmerk Miss Blanche (Larette werd door dit merk gesponsord), wist ze dan ook meteen dat dit haar artiestennaam moest worden.

Naast trucs waarbij Miss Blanche brandende sigaretten liet verschijnen en verdwijnen, deed ze voornamelijk manipulatie, trucs met kaarten, touwen en Chinese ringen, toverde ze glazen bier uit een leeg vat en maakte ze Japanse spandoeken en papieren bloemen. Voor haar acts nam Miss Blanche, met een kort kapsel een rokkostuum, een androgyn uiterlijk aan. Toch werd ze vaak ‘The Lady Magician’ of ‘The Only Beautiful Lady Magician’ genoemd, wat aangeeft hoe bijzonder het was dat Miss Blanche als vrouw op zo’n hoog niveau goochelde.

De populariteit van Wachsmann werd steeds groter. Ze toerde door heel Europa, waarbij ze haar acts uitvoerde in het Engels, Duits, Frans, Nederlands en Italiaans. Uiteindelijk werd de populariteit van Miss Blanche zo groot dat ze ‘Premier Lady Magician’ werd genoemd en in alle grote theaters van Europa mocht optreden. Ook werd ze toegelaten tot Der Magischer Zirkel von Deutschland.

De Tweede Wereldoorlog

Toen de nazi’s in 1933 aan de macht kwamen in Duitsland, werd het leven hier steeds moeilijker voor alle joden. Ook voor Miss Blanche en haar man werd het leven in Duitsland onmogelijk gemaakt. Vlak nadat Miss Blanche in 1936 uit Der Magischer Zirkel von Deutschland werd gegooid omdat ze Joods was, ontvluchtte het stel Duitsland. Miss Blanche en Teitz kwamen eerst terecht in Scheveningen en later in de gemeente Zeist, vanuit waar zij hun artiestenlevens konden voortzetten. Miss Blanche maakte zelfs plannen om halverwege 1940 naar de Verenigde Staten te gaan om daar op te treden.

In 1940 viel Duitsland Nederland binnen, waarna ook hier steeds meer anti-Joodse maatregelen werden ingevoerd. Hierdoor werd het voor Miss Blanche onmogelijk om naar de Verenigde Staten te gaan. Haar man kwam aan het begin van de oorlog om het leven en er was steeds minder werk voor de artieste. Als er al werk was voor artiesten, werden joodse artiesten niet toegelaten, waardoor het voor Miss Blanche onmogelijk werd om op te treden. In een poging om toch werk te krijgen, veranderde Miss Blanche haar artiestennaam in Ruth Wolf en verfde ze haar haren blond om te verbloemen dat ze Joods was.

In 1943 werd Wachsmann opgepakt en naar Westerbork gebracht. Vanuit hier werd ze al snel naar Auschwitz getransporteerd, waar ze terecht kwam in een barak voor vrouwen waarop medische experimenten werden uitgevoerd. Per toeval werd hier ontdekt dat Wachsmann een goede goochelaar was. Ze werd gedwongen om op te treden voor S.S.-artsen en Duitse hoogwaardigheidsbekleders. Hoewel ze niet blij was met deze taak, leverde het haar wel kleine beetjes extra eten en bescherming tegen executie op.

In januari 1945, toen Wachsmann al ongeveer twee jaar gevangen zat in Auschwitz, werd het concentratiekamp bevrijd door Sovjettroepen. Wachsmann was zwaar ondervoed – ze woog nog maar 29 kg – en op het randje van de dood toen ze bevrijd werd, maar dankzij haar goocheltalent heeft ze bijna twee jaar gevangenschap in Auschwitz overleefd.

Na de Tweede Wereldoorlog

Na de Tweede Wereldoorlog keerde Wachsmann terug naar Nederland. In 1945 heeft ze hier nog enige tijd samengewerkt met Alexander, die ook leerling van Larette was geweest.

Hierna emigreerde Wachsmann naar de Verenigde Staten, waar ze niet meer heeft opgetreden en het goochelen langzaam uit haar leven verdween. In 1989 is Wachsmann op 79 jarige leeftijd in de Verenigde Staten gestorven.


Van deze persoon is geen enkele bijdrage aan een theater- of dansproductie geregistreerd op de TheaterEncyclopedieOm dit te verbeteren, vult u op de betreffende pagina('s) over theater- of dansproducties de bijdragen van deze persoon aan..


Bronnen