Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Doelwijt.jpg


Thea Doelwijt in de jaren ‘60

NaamThea Doelwijt
Volledige naamTheadora Christina Doelwijt
Geboortedatum2 december 1938
Geboorteplaats Den Helder
BeroepSchrijver, Regisseur
DisciplineToneel
Externe databases:
DBNL
IMDb
VIAF

Thea Doelwijt [1938) is Surinaams-Nederlandse (toneel)schrijfster, regisseur en mede-oprichter van het Doe-theater. Zij volgde een journalistieke opleiding in Nederland. Thea Doelwijt –dochter van een Surinaamse vader en opgegroeid in Nederland, kwam in 1961 naar Suriname waar ze medewerkster werd van het dagblad Suriname, waarvan ze de kinderpagina, de vrouwenpagina en de jongerenpagina leidde, die later uitgroeide tot een literaire pagina. Ze werd redactrice van het literaire blad Moetete, een initiatief van R. Dobru (Ravales), Jozef Slagveer, Ruud Mungroo en Shrinivasi. In 1965 leidde haar scenario voor Grootvaders klok tot de eerste speelfilm op de Surinaamse televisie. In 1967 volgde haar eerste theaterstuk Ballade in klank en kleur. Dit stuk werd opgevoerd in het kader van driehonderd jaar Suriname, in de regie van Henk Zoutendijk en Hetti Huber.

ln de jaren zeventig en tachtig schreef Doelwijt een groot aantal geëngageerde toneelstukken, musicals en cabaretteksten. Samen met Henk Tjon richtte ze in 1973 het Doe-theater op, de eerste semi-professionele toneelgroep van Suriname. De naam is ontleend aan de zang- en dansspelen met satirische inslag die de slaven opvoerden, de du. Het Doe-theater maakte maatschappijkritische cabaret- en theatervoorstellingen. Ze gingen uit van totaaltoneel waarbij de grote culturele diversiteit in Suriname de voedingsbodem vormde voor het theaterspel. Alle stukken van het Doe-theater werden gespeeld in meerdere talen: Sranantongo, Nederlands en Engels en zang, dans en muziek waren belangrijke onderdelen van de voorstellingen. In het tienjarige bestaan van het Doe-theater schreef Doelwijt vrijwel alle stukken, waarin het Surinaamse zelfbewustzijn vaak centraal stond. Het gezelschap bezoekt ook moeilijk begaanbare districten om een zo breed mogelijke groep mensen te bereiken.

Portret van Thea Doelwijt en Henk Tjon 367488.jpg

Thea Doelwijt en Henk Tjon. Foto: Maria Austria/MAI. Collectie TIN.

Na de decembermoorden in Suriname in 1982 perkte het militaire regime de speelruimte van het Doe Theater steeds verder in. In 1983 keerde Doelwijt terug naar Nederland en richtte de stichting Préprétheater op. De positie van migranten in Nederland werd een belangrijk thema in het werk van Doelwijt. In 1987 werd Iris opgevoerd; een indringende monoloog van een oude vrouw over dictatuur en migratie. Andere stukken die door Prépré geproduceerd werden zijn Een dikke zwarte vrouw als ik (1984) en Roi, mi boi! (1984).

Doelwijt schrijft tevens jeugdboeken. Van haar laatste jeugdboek "Stop je hoofd nooit in een spinnenweb" (2007) is een musical gemaakt zowel in Suriname als in Nederland. Eind jaren negentig, begin twintigste eeuw introduceerde Doelwijt met drie voorstellingen het Doe-theater ook in Nederland. Vele Surinaamse bekende acteurs en actrices in zowel Nederland als Suriname maakten in Doelwijts stukken een start met hun toneelcarrière, zoals Jetty Mathurin, Marjorie Boston, Helen Kamperveen en Gerda Havertong.

In november 2011 ging haar nieuwe voorstelling, de cabaretmusical Ons kent ons in première, geregisseerd door Kenneth Herdigein. Ook hierin staat de multiculturele samenleving centraal.


Thea Doelwijt heeft bijgedragen aan 42 productie(s).

Thea Doelwijt heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Thea Doelwijt heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
Egoli, stad van goud, haat en ellende Bewerking Afrika, Komitee Zuidelijk 21 oktober 1984 Rufus Collins
Egoli, stad van goud, haat en ellende Bewerking Komitee Zuidelijk Afrika 1984/1985 21 oktober 1984 Rufus Collins
Roy nanga den foefoeroeman (Roy en de dieven) Regie Doe-theater 5 december 1982 Thea Doelwijt, Mariëtte Moestakim
Een dikke zwarte vrouw als ik Regie Stichting Prépré Theater 1983/1984 14 april 1984 Thea Doelwijt
Roi, mi boi Regie Stichting Prépré Theater 1984/1985 18 mei 1985 Thea Doelwijt
Roi, mi boi Regie Theater, Stichting Prépré 18 mei 1985 Thea Doelwijt
Mi kondre tru, mi lobi yu Regie Stichting Mickery Workshop 1985/1986 8 december 1985 Thea Doelwijt
Cora-O Regie Stagedoor Festival 1988/1989 2 november 1988 Thea Doelwijt, Heleen van Meurs
Witte de Witlaan 25 Regie Cosmic Illusion (1983- 2009) 1997/1998 30 oktober 1997 Thea Doelwijt
Na gowtu du - Surinaamse volksopera uit de slaventijd Regie Stichting Fu Memre Wi Afo 1998/1999 2 september 1998 Thea Doelwijt, Wilgo Baam
Maria Susanne du Plessis Regie Cosmic Illusion (1983- 2009) 2001/2002 25 oktober 2001 Thea Doelwijt
Na Dyamanti Du Regie Stichting Prépré Theater 2003/2004 21 februari 2004 Thea Doelwijt, Wilgo Baarn
Frrrek Auteur (schrijver libretto, scenario) Doe-theater 30 oktober 1970
Hare Lach Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgezelschap Thalia (1837), Thea Doelwijt en Henk Tjon 28 juli 1972 Henk Tjon
Land te koop Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Mickery Workshop 1972/1973 12 april 1973
Libi Span Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Mickery Workshop 1974/1975 15 april 1975 Henk Tjon
Fri Libi (Vrij leven) Auteur (schrijver libretto, scenario) Doe-theater 27 december 1975 Henk Tjon, Olivia Williams, Otto Manichand, Roy Ritfeld
Anansi kontra Masra Bobo, Masra Babari, Misi Fes'koki, Misi Sabiman nanga Masra Konflaw Auteur (schrijver libretto, scenario) Doe-theater 20 augustus 1976 Henk Tjon
Lafoe a no sjen (Lachen is geen schande) Auteur (schrijver libretto, scenario) Doe-theater 1976/1977 8 januari 1977 Henk Tjon
Prisiri Stari (De Pretster) Auteur (schrijver libretto, scenario) Doe-theater 26 november 1977 Henk Tjon
Keskesi Sani Auteur (schrijver libretto, scenario) Doe-theater 9 juni 1978 Henk Tjon
Ik hoor, ik zie, ik zwijg Auteur (schrijver libretto, scenario) Doe-theater 8 juni 1979 Henk Tjon
Ba-Uzi Auteur (schrijver libretto, scenario) Festival of Fools 1979/1980 29 mei 1980 Henk Tjon
Stages Auteur (schrijver libretto, scenario) Doe-theater 26 januari 1981 Henk Tjon, Mariëtte Moestakim
Rebirth/Wedergeboorte Auteur (schrijver libretto, scenario) 1 juli 1981
Trawan Prakseri Auteur (schrijver libretto, scenario) Theatergroep Gado Tjo 1981/1982 14 mei 1982 Rufus Collins
Linkse Lucie Auteur (schrijver libretto, scenario) Doe-theater 30 juli 1982 Henk Tjon, Hans Caprino
Roy nanga den foefoeroeman (Roy en de dieven) Auteur (schrijver libretto, scenario) Doe-theater 5 december 1982 Thea Doelwijt, Mariëtte Moestakim
Een dikke zwarte vrouw als ik Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Prépré Theater 1983/1984 14 april 1984 Thea Doelwijt
In de huid van de ander Auteur (schrijver libretto, scenario) Stagedoor Festival 1984/1985 7 december 1984 Orsyla Meinzak
Fri libi Auteur (schrijver libretto, scenario) Stagedoor Festival 1984/1985 14 december 1984 Anis de Jong
Mi kondre tru, mi lobi yu Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Mickery Workshop 1985/1986 8 december 1985 Thea Doelwijt
Cora-O Auteur (schrijver libretto, scenario) Stagedoor Festival 1988/1989 2 november 1988 Thea Doelwijt, Heleen van Meurs
Iris Auteur (schrijver libretto, scenario) Theaterburo Entree 1987/1988 5 december 1988 Heleen van Meurs
Loekoeman Auteur (schrijver libretto, scenario) Theatergroep Pruim 1991/1992 13 oktober 1991 John Leerdam
Wat doen we met gisteren Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Prépré Theater 1991/1992 24 oktober 1991 Ati Schermel
Marake I Auteur (schrijver libretto, scenario) Theatergroep Pruim 1991/1992 23 april 1992 Allan Zipson
Het lot van de schrijver Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater van het Oosten 1991/1992 21 mei 1992 Wannie de Wijn
Al gaat met Au Auteur (schrijver libretto, scenario) Amsterdams Kleinkunst Festival 1993/1994 3 april 1994 Ati Schermel
Na gowtu du - Surinaamse volksopera uit de slaventijd Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Fu Memre Wi Afo 1998/1999 2 september 1998 Thea Doelwijt, Wilgo Baam
Trow-oso Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Theatergroep Toetssteen 1998/1999 12 november 1998 Hans van Hechten
Moi boi Auteur (schrijver libretto, scenario) Cosmic Illusion (1983- 2009) 1998/1999 28 maart 1999 John Leerdam
Slavernij moment nu Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting DasArts 2003/2004 23 augustus 2003 Berith Danse
Na Dyamanti Du Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Prépré Theater 2003/2004 21 februari 2004 Thea Doelwijt, Wilgo Baarn
Zeeuws Slavernij Moment Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Theatre Embassy 2004/2005 5 mei 2005 Berith Danse
Na Bigi Du Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Prépré Theater 2008/2009 25 juni 2009 Wilgo Baarn, Tolin Alexander
Spokendansen/Land te koop vroeger en nu Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgezelschap Thalia (1837) 27 april 2010 Wilgo Baarn, Lesley Burgzorg
Ons Kent Ons Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Prépré Theater 2011/2012 25 november 2011 Kenneth Herdigein
Loekoeman Dramaturgie Theatergroep Pruim 1991/1992 13 oktober 1991 John Leerdam


VVLogohome.jpg


Prijzen

Doelwijt ontving verschillende onderscheidingen, waaronder de Gouverneur Currieprijs in 1974. Sinds 1998 is ze lid van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. In 2009 is zij door Suriname onderscheiden als Officier in de Ereorde van de Gele Ster voor haar inzet voor de Surinaamse podiumkunsten.

Externe Links

Bronnen

  • Productiedatabase
  • Wikipedia
  • Michiel van Kempen, Een geschiedenis van de Surinaamse Literatuur, De Geus, 2003.
  • Michiel van Kempen, "Thea Doelwijt." In: Kritisch Lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur, no. 49, mei 1993. (Biografie, beschouwing, primaire en secundaire bibliografie)
  • Michiel van Kempen, Surinaamse schrijvers en dichters, De Arbeiderspers, 1989
  • Theater Instituut Nederland