Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Portret van Reinbert de Leeuw 361607.jpg


Portret van Reinbert de Leeuw, 1987. Foto: Jaap Pieper. Collectie TIN

NaamReinbert de Leeuw
Geboortedatum8 september 1938
Geboorteplaats Amsterdam
Overlijdensdatum14 februari 2020
Overlijdensplaats Amsterdam
BeroepComponist
DisciplineMuziektheater
TrefwoordenOpera
Externe databases:
IMDb
VIAF

Reinbert de Leeuw (1938-2020) was een Nederlands dirigent, pianist, componist, muziekpedagoog en hoogleraar. Hij studeerde theorie en piano aan het conservatorium van de Vereniging Het Muzieklyceum in Amsterdam (bij Jaap Spaanderman) en compositie bij Kees van Baaren aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag.

Hij doceerde later zelf aan het Koninklijk Conservatorium van Den Haag. De Leeuw is bekend als pianist en dirigent van eigentijdse muziek. Hij was een van de oprichters van de Nederlandse Charles Ives Society (1968). Sinds 1 augustus 2004 is Reinbert de Leeuw hoogleraar aan de Universiteit Leiden voor "uitvoerende en scheppende kunsten van de 19de, 20ste en 21ste eeuw".

In de jaren zeventig legde hij zich met veel succes toe op vertolking van de muziek van ‘vergeten’ moderne componisten (Erik Satie, George Antheil e.a.) en zette zich in voor een ‘alternatieve’ kamermuziekpraktijk (Rondomconcerten).

In 1974 richtte hij met studenten van het Haagse conservatorium het Schönberg Ensemble op, dat zich onder zijn leiding toelegde op muziek uit de Tweede Weense School, en zijn repertoire van daaruit verbreedde. Voor het uit dit ensemble geformeerde strijkkwartet componeerde hij zijn Etude (1983–1985). Dit werk was het laatste dat De Leeuw componeerde.

Sindsdien maakte hij verschillende bewerkingen en instrumentaties. Daarnaast richt hij zich volledig op het dirigeren en programmeren. Hij treedt regelmatig op als gastdirigent van de belangrijkste Nederlandse orkesten en ensembles. Naast zijn werkzaamheden in het concertant bereik dirigeerde hij verschillende producties van De Nederlandse Opera Amsterdam (Claude Vivier Rêves d'un Marco Polo; Louis Andriessen Rosa, a Horse Drama en Writing to Vermeer) alsook de Nationale Reisopera (György Ligeti Le Grand Macabre; Benjamin Britten The Turn of the Screw).

Hij was in 1992 gast-directeur van het Aldeburgh-festival en van 1994 tot 1998 artistiek directeur van het Tanglewood Festival of Contemporary Music. De Leeuw is artistiek adviseur van het Sydney Symphony Orchestra in Australië voor hun concertreeks met moderne en eigentijdse muziek. Hij was van 2001 tot 2010 ook artistiek leider van de NJO Summer Academy van het NJO, de Nederlandse Orkest- en Ensemble-Academie.

In 1991 werd hij onderscheiden met de Sikkensprijs "voor de manier waarop gebruik is gemaakt van kleur in niet-visuele uitingen" en in 1992 met de grootste Nederlandse muziekprijs: het 3M-Muzieklaureaat. In 1994 verleende de Universiteit Utrecht hem een eredoctoraat voor zijn werk als pianist, dirigent en programmeur. In hetzelfde jaar kreeg hij een Edison Music Award voor De Tijd van Louis Andriessen, een opname met het Schönberg Ensemble. In 2002 werd hij met een Edison Classical Music Award onderscheiden voor de eerste CD van het Ligeti Project.

Op zijn zeventigste verjaardag, 8 september 2008, werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw; de versierselen werden hem opgespeld door de Amsterdamse burgemeester Job Cohen.

Op 14 maart 2014 verscheen de biografie "Reinbert de Leeuw: mens of melodie" van muziekpublicist Thea Derks. Zij werkte er zeven jaar aan en plaatst leven en werk van Reinbert de Leeuw in de context van zijn tijd: zijn moeilijke jeugd, de turbulente jaren zestig, de weg naar de top, zijn samenwerking met toonaangevende componisten als Messiaen en Ligeti, de discussies omtrent zijn rol als ‘kunstpaus’. Zij schetst een evenwichtig beeld van een onvermoeibare muziekpionier. De biografie zou uitgebracht worden ter gelegenheid van de vijfenzeventigste verjaardag van Reinbert de Leeuw in september 2013. Hij weigerde echter zijn autorisatie, waarop de uitgever zich terugtrok. De auteur koos ervoor de biografie toch te voltooien en ongeautoriseerd uit te brengen bij Leporello Uitgevers. Het boek bevat uniek fotomateriaal. Bij zijn 80ste verjaardag kreeg hij uit handen van burgemeester Femke Halsema de zilveren stadsmedaille van Amsterdam. Bij die gelegenheid ontving hij van het Prins Bernhard-fonds de Cultuurprijs 2018.

Op 14 februari 2020 overleed Reinbert de Leeuw in Amsterdam.


Reinbert de Leeuw heeft bijgedragen aan 43 productie(s).

Reinbert de Leeuw heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Reinbert de Leeuw heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
Das lied von der Erde Bewerking O. Festival 2010/2011 21 mei 2011 Neil Wallace
Calico Uitvoerende Holland Festival 1973/1974 23 juni 1974
Elektra Muziek Toneelgroep Centrum 1964/1965 1 januari 1965 Theo Kling
Reconstructie Muziek De Nederlandse Operastichting 1968/1969 9 juni 1969 Harry Mulisch, Hugo Claus
Zonder titel Muziek Stichting Eigentijdse Dans 1971/1972 22 februari 1972
Axel Muziek De Nederlandse Operastichting 1976/1977 10 juni 1977 Georg Reinhardt
Faust (working title) Muziek De Nationale Opera 2020/2021 5 september 2020 Lisenka Heijboer
Erwartung Muzikale leiding Holland Festival 1989/1990 23 juni 1990 Harry Wich
Rosa, A Horse Drama Muzikale leiding Opera, De Nederlandse 2 november 1994 Peter Greenaway
A King, Riding Muzikale leiding Holland Festival 2 juni 1996 Christoph Marthaler
Le grand macabre Muzikale leiding Nationale Reisopera 1997/1998 16 mei 1998 Stanislas Nordey
Bijbelse stukken Muzikale leiding De Nederlandse Opera 1998/1999 14 juni 1999 Peter Sellars
Writing to Vermeer Muzikale leiding De Nederlandse Opera 1999/2000 1 december 1999 Peter Greenaway, Saskia Boddeke
Marco Polo Muzikale leiding De Nederlandse Opera 1999/2000 4 juni 2000 Pierre Audi
The Turn of The Screw Muzikale leiding Nationale Reisopera 2001/2002 2 maart 2002 Stephen Langridge
Rage d'amours Muzikale leiding De Nederlandse Opera 2004/2005 17 juni 2005 Guy Cassiers
La Commedia Muzikale leiding De Nederlandse Opera 2007/2008 12 juni 2008 Hal Hartley
Adam in ballingschap Muzikale leiding De Nederlandse Opera 2008/2009 5 juni 2009 Guy Cassiers
Wake Muzikale leiding Nationale Reisopera 2009/2010 13 mei 2010 Dan O'Neill, Stephen Langridge
Legende - De ontsporing van meneer Prikkebeen Muzikale leiding De Nederlandse Opera 2010/2011 2 februari 2011 Marcel Sijm
Theatre of the world Muzikale leiding De Nationale Opera 2015/2016 11 juni 2016 Pierre Audi
Het lied van de molenaar Muzikale uitvoering Rotterdams Toneel (Werkgroep) 1961/1962 17 maart 1962
Labyrint Muzikale uitvoering De Nederlandse Operastichting 1965/1966 23 juni 1966 Peter Oosthoek
Visibility... by Change Muzikale uitvoering Het Nationale Ballet 1966/1967 4 juli 1967
Cantos Muzikale uitvoering Stichting Eigentijdse Dans 1972/1973 2 december 1972
Het vijfde seizoen Muzikale uitvoering Amsterdams Electrisch Circus 1972/1973 24 juni 1973 Floris Guntenaar
Canto General Muzikale uitvoering Amsterdams Electrisch Circus 1972/1973 24 juni 1973 Floris Guntenaar
Chili Muzikale uitvoering Amsterdams Electrisch Circus 1972/1973 24 juni 1973 Floris Guntenaar
Tinge Muzikale uitvoering Stichting Eigentijdse Dans 1973/1974 16 mei 1974
Footprints Muzikale uitvoering Stichting Eigentijdse Dans 1973/1974 30 mei 1974
Sheen Muzikale uitvoering Stichting Eigentijdse Dans 1974/1975 22 juni 1975 Koert Stuyf, Ellen Edinoff
Six Melodies Muzikale uitvoering Danstheater Nan Romijn 1982/1983 9 juni 1983
La notte Muzikale uitvoering Scapino Ballet Rotterdam 1989/1990 7 november 1989
Chanson russe Muzikale uitvoering Scapino Ballet Rotterdam 1990/1991 13 april 1991
Een reusachtige wesp van hout Muzikale uitvoering Herenleed 1996/1997 4 februari 1997
Klavier Muzikale uitvoering Rogie & Company 1997/1998 6 november 1997
La notte Muzikale uitvoering Introdans 2001/2002 29 september 2001
Without Words Muzikale uitvoering Het Nationale Ballet 2010/2011 15 oktober 2010
Vasili Grossman - Leben und Schicksal Muzikale uitvoering Stadsschouwburg Amsterdam, Münchner Kammerspiele 19 maart 2012 Johan Simons
Motregenvariaties Muzikale uitvoering Bellevue Lunchtheater 2012/2013 19 maart 2013 Johan Simons, Warre Simons
L'Abandon d'Ariane Dirigent Holland Festival 1978/1979 1 juni 1979 Eddy Habbema
Kopernikus Dirigent De Nederlandse Opera 1999/2000 4 juni 2000 Pierre Audi
Stack Dirigent Dance Works Rotterdam 2002/2003 17 januari 2003


Composities

Zie Wikipedia

Video

Reinbert de Leeuw over de kunstvorm opera; 1983. Collectie TIN.

Bronnen