Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Orfeo ed Euridice - Christoph Willibald von Gluck

(Aantal:0)
Unknown.png

TitelOrfeo ed Euridice
OndertitelOrphée et Eurydice
Oorspronkelijke titelOrfeo ed Euridice
Overige inspiratiebronnenDe Griekse mythologische legende van 'Orpheus'
Libretto (met teksten van)Ranieri de' Calzabigi
ComponistChristoph Willibald von Gluck
DisciplineOpera & operette
Wereldpremière op5 oktober 1762
Wereldpremière teBurgtheater, Wenen
Bekijk alleop deze pagina!

Synopsis

Orfeo ed Euridice is een opera in drie akten.
I. Euridice de vrouw van Orfeo is gestorven en hij bezingt zijn verdriet. Dan verschijnt Amore (Cupido) ten tonele, en vertelt Orfeo dat hij zijn vrouw terug kan winnen door naar de onderwereld te gaan en haar op te halen. De enige voorwaarde is dat hij haar niet mag aankijken totdat ze weer terug op aarde zijn. Orfeo neemt dit advies ter harte en begint zijn reis naar de onderwereld.

II. Orfeo wordt de toegang geweigerd door de Erinyen ontmoet en waarschuwen hem voor de Cerberus, de bewaker van de toegangspoort. Orfeo smeekt de Erinyen om genade, die hem uiteindelijk klaten passeren.
Orfeo komt uit bij de Elysese velden vraagt de geesten die hij tegenkomt om hem naar Euridice te brengen.

III. Euridice is blij te horen dat ze terug kan naar de aarde. Orfeo weigert haar aan te kijken vanwege de eis die verbonden is aan haar terugkeer, maar vertelt haar niet waarom. Euridice begrijpt niets van zijn houding en probeert steeds weer oogcontact met hem te krijgen. Uiteindelijk concludeert ze dat hij niet meer van haar houdt en weigert verder te gaan. Orfeo kan het niet langer aanhoren en draait zich om. Zodra hij Euridice aankijkt, sterft ze opnieuw.

Orfeo besluit hierop zelfmoord te plegen zodat hij en Euridice herenigd zullen worden in de onderwereld, maar Amore houdt hem tegen. Uit respect voor Orfeo’s liefde voor Euridice brengt Amore haar weer tot leven. Herenigd verlaten de twee alsnog de onderwereld.

Achtergrond

Orfeo ed Euridice is een oorspronkelijk Italiaanse opera van de Duitse componist Christoph Willibald Gluck op een libretto van Ranieri de' Calzabigi gebaseerd op het Orpheus verhaal uit de Griekse mythologie. Het werk ging in première op 5 oktober 1762 in het Hofburgtheater te Wenen. Twaalf jaar later in 1774 herziet Gluck zijn opera op een Frans libretto van Pierre-Louis Moline ten behoeve van een uitvoering voor het Franse publiek en deze ging in dat jaar op 2 augustus in première in de Académie Royale de Musique te Parijs, onder de naam: Orphée et Eurydice. Beide versies worden tot op heden nog steeds uitgevoerd.

Voor meer gedetailleerde informatie over het belang en de inhoud van deze opera, de muziek, de verdere uitvoeringsgeschiedenis etc. zie wikipedia in het `Nederlands of iets uitgebreider in het Engels.

Overzichten

Overzicht voorstellingen die op dit werk zijn gebaseerd:

Titel Producent Premièreseizoen Muzikale leiding Premièrelocatie
Orpheus und Eurydice Hoogduitsche Opera 1881/1882 Rotterdamsche Schouwburg (1774-1887), Rotterdam
Orphée Théâtre Royal Français de la Haye 1896/1897 Théâtre Royal Français de la Haye, 's-Gravenhage
Orpheus Nederlandsche Opera 1902/1903 Desider Markus Stadsschouwburg, Amsterdam (1894)
Orpheus en Euriydice Stichting Haagsch Operafonds 1938/1939 Harm Smedes Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen, 's-Gravenhage
Orpheus und Eurydike Deutsches Theater in den Niederlanden 1942/1943 Wilhelm Franzen Stadsschouwburg, 's-Gravenhage
Orpheus en Eurydike Deutsches Theater in den Niederlanden 1942/1943 Wilhelm Franzen Stadsschouwburg, 's-Gravenhage
Orfeo Stichting De Nederlandse Opera 1948/1949 Pierre Monteux Stadsschouwburg, Amsterdam (1894)
Orfeo De Nederlandsche Opera 1948/1949 Pierre Monteux Stadsschouwburg, Amsterdam (1894)
Orfeo ed Euridice - Christoph Willibald von Gluck Stichting De Nederlandse Opera 1958/1959 Joseph Rosenstock Stadsschouwburg, Amsterdam (1894)
Orfeo De Nederlandsche Opera (gevestigd te Amsterdam) 1958/1959 Joseph Rosenstock Stadsschouwburg, Amsterdam (1894)
Orfeo ed Euridice - Christoph Willibald von Gluck De Nederlandse Operastichting 1974/1975 Hans Vonk, Ivan Fischer Circustheater, 's-Gravenhage
Orpheus und Euridice Opera Forum 1974/1975 Gustav Fülleborn Twentse Schouwburg, Enschede
Orphée et Eurydice De Nederlandse Opera 1989/1990 Hartmut Haenchen AT&T Danstheater, 's-Gravenhage
Orfeo ed Euridice - Christoph Willibald von Gluck De Nederlandse Opera 1993/1994 Hartmut Haenchen
Orfeo ed Euridice - Christoph Willibald von Gluck Nationale Reisopera 1995/1996 Marc Minkowski, Piers Maxim Twentse Schouwburg, Enschede
Orfeo ed Euridice - Christoph Willibald von Gluck Stichting En'Aria 1997/1998 Westergasfabriek, Amsterdam
Orpheus ed Eurydice Theater Dortmund 1999/2000 Koninklijke Schouwburg, 's-Gravenhage
Orfeo ed Euridice - Christoph Willibald von Gluck Emio Greco 2004/2005 Nicholas Kok Op locatie
Orfeo ed Euridice - Christoph Willibald von Gluck Stichting Opera Zuid 2004/2005 Jos van Veldhoven Theater aan het Vrijthof, Maastricht
Orfeo & Euridice De Kleine Scala 2004/2005 Op locatie
Orpheus in de onderwereld O. Festival 2007/2008 Op locatie
Orfeo ed Euridice - Christoph Willibald von Gluck De Utrechtse Spelen 2010/2011 Hoite Pruiksma Op locatie
Orpheus in de helpolder Muziektheater Hollands Diep 2011/2012 Op locatie
Orpheus: retourtje onderwereld Kameroperahuis 2012/2013 Op locatie
Orfeo ed Euridice - Christoph Willibald von Gluck Operagroep the Fat Lady 2013/2014 Op locatie
Orfeo ed Euridice - Christoph Willibald von Gluck Operagroep The Fat Lady 2013/2014 Op locatie
Orphee et Eurydice Nederlandse Reisopera 2014/2015 Roger Hamilton Wilminktheater, Enschede
Orphée et Eurydice (Strandopera) Festival Classique 2022/2023 Rick Schoonbeek Light Paviljon op het strand te Scheveningen
Orphée et Eurydice strandopera Stichting nb 2022/2023 Rick Schoonbeek Op locatie
Orphée et Eurydice Nederlandse Reisopera 2023/2024 Sascha Goetzel Wilminktheater, Enschede

Overzicht van afgeleide werken:

Titel Maker(s) Wereldpremière Premièrelocatie
Orfeo ed Euridice - Christoph Willibald von Gluck Christoph Willibald von Gluck, Ranieri de' Calzabigi 5 oktober 1762 Burgtheater, Wenen