Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


John Cage (1988).jpg


John Cage (1988)

NaamJohn Cage
Volledige naamJohn Milton Cage
Geboortedatum5 september 1912
Geboorteplaats Los Angeles
Overlijdensdatum12 augustus 1992
Overlijdensplaats New York
BeroepComponist
DisciplineMuziektheater
 Website
Externe databases:
IMDb
VIAF

John Cage (1912 - 1992) was een Amerikaans avant-garde componist; hij was een van de grootste vernieuwers van de klassieke muziek uit de 20e eeuw. Hij was voor de Tweede Wereldoorlog bekend door zijn Oosters getinte muziekwerken. Na 1950 kwam hij met de radicale toepassing van het toevalselement in zijn muziek.

Cage werd geboren in Los Angeles, in een van oudsher streng christelijke familie, maar als zoon van een excentrieke vader. Hij hield zich echter niet, zoals veel andere componisten, al vroeg intensief bezig met muziek, maar had andere, zij het vage, ambities. Op school toonde hij zich een goede, maar uiterst dwarse leerling. In het tweede jaar van zijn studie brak hij ze af om naar Europa te gaan, waar hij 18 maanden bleef.

In 1931 kwam hij terug in de VS, waar hij compositieles nam bij Henry Cowell en Arnold Schönberg, die hij naar eigen zeggen verafgoodde. Schönberg over Cage: "U bent geen componist maar eerder een uitvinder". Toch brak Cage, die behoorlijk anti-autoritair was aangelegd, na twee jaar zijn studie bij Schönberg af. Hij ging toen experimentele composities schrijven waarin niet melodie en harmonie, maar klankkleur en ritme de belangrijkste pijlers waren. Hij borduurde in zekere zin voort, waarschijnlijk goeddeels onbewust, op het werk van Anton Webern, maar nog veel meer op Erik Satie, die toen volkomen onbelangrijk gevonden werd maar tot Cage' favorieten behoorde. Ook de etnische invloeden, hetzij direct, hetzij indirect door de invloed van zijn leermeester Cowell, zijn duidelijk te horen. In First Construction (In Metal) (1939) worden allerlei metalen voorwerpen als muziekinstrument gebruikt, en in Sonatas and Interludes for Prepared Piano (1946-1948) werden allerlei voorwerpen tussen de snaren van de piano worden bevestigd om verschillende percussieve geluiden te produceren. Cage was homoseksueel, was nauw bevriend met de choreograaf Merce Cunningham, en hing het zenboeddhisme - "Ik ben boeddhist, maar in New York" - en het anarchisme aan.

Werk

Zijn grootste doorbraak kwam rond 1950: Hij ontdekte het Chinese Boek van de I Ching, dat 64 diagrammen met hexagrammen bevat. Dit gebruikte hij om at random het materiaal voor zijn composities te bepalen, waarover hij niets te zeggen meende te hebben. Een vroeg en duidelijk voorbeeld is Music of Changes 1 uit 1951 voor piano solo. Het jaar daarop schreef hij 4′33″, een werk waarin de uitvoerende gedurende de gegeven tijd zelfs helemaal niets hoeft te doen. Het hele stuk bestaat uit toevallig aanwezige niet geregisseerde omgevingsgeluiden. Cage' filosofie werd geluiden die van buitenaf komen niet alleen te aanvaarden, maar ook als muziek op te nemen.

Vanaf dat moment bezat hij onder avant-gardecomponisten een gerespecteerde status, zeker toen hij zijn ideeën over muziek ook in Europa, dat op dat moment nog in de ban was van het serialisme, ging verkondigen. Tussen 1939 en 1952 componeerde hij vijf composities die hij Imaginary landscapes noemde en die tot de eerste live-elektronische muziekcomposities gerekend worden. In compositie nr 4 wendde hij 12 radio's aan zodat door allerlei onbepaalde factoren (of "indeterminacy") en toeval de componist de controle over hoe de muziek uiteindelijk gaat klinken voor een deel verliest. Cage heeft hiermee het muzikale concept en ons besef over muziek radicaal veranderd.

Latere belangrijke werken waren het Pianoconcert (1958), waar hij een grote klankverscheidenheid met een grote vrijheid van uitvoering combineert, de Cheap Imitations (1969), waarin hij bewust bekende gecanoniseerde werken overneemt met hier en daar een ander nootje en de Hymns and Variations (1979), voor het tweehonderdjarig jubileum van de Amerikaanse grondwet geschreven, waarin hij door met toevalsmanipulaties steeds andere noten weg te halen de indruk van steeds een heel nieuw stuk weet te wekken.

Eén van zijn laatste werken 'Ten' schreef hij speciaal voor het Nederlandse Ives Ensemble.

De Amerikaanse experimentele componist Christian Wolff was voor enige tijd leerling van John Cage.

Sonic Youth speelde in 2000 vier van zijn composities op hun cd Goodbye, 20th Century, een hommage aan moderne klassieke componisten uit de 20e eeuw, John Cage, Yoko Ono, Steve Reich en Christian Wolff .


John Cage heeft bijgedragen aan 148 productie(s).

John Cage heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan John Cage heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In choreografie van
Focus I - IV Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Eigentijdse Dans 1966/1967 9 december 1966 Koert Stuyf
Ocean Auteur (schrijver libretto, scenario) Holland Festival 1993/1994 27 juni 1994 Merce Cunningham
Fa Fa Fa Fa Fa (Happy Song) Auteur (schrijver libretto, scenario) Kannekens & Van Brakel 1996/1997 16 mei 1997 Wim Kannekens, Carlos Marques, Andrea Beugger, Helma Melis, Kurt Koeggel, Signe Waldorff Weinholt, Lene Stenseth, Brenda Boks
The Tenor Man's Story Auteur (schrijver libretto, scenario) Artery 2005/2006 14 oktober 2005
Mobile Auteur (schrijver libretto, scenario) Het Nationale Ballet 2013/2014 7 februari 2014 Miles Pertl
How to Pass, Kick, Fall and Run Uitvoerende Holland Festival 1969/1970 23 juni 1970 Merce Cunningham
Conversion Muziek Stichting Eigentijdse Dans 1965/1966 9 november 1965 Koert Stuyf
Visibility... by Change Muziek Stichting Eigentijdse Dans 1965/1966 6 mei 1966 Koert Stuyf
Focus I - IV Muziek Stichting Eigentijdse Dans 1966/1967 9 december 1966 Koert Stuyf
Visibility... by Change Muziek Het Nationale Ballet 1966/1967 4 juli 1967 Koert Stuyf
Solo for Voice I Muziek Nederlands Dans Theater 1968/1969 13 december 1968 Hans van Manen
How to Pass, Kick, Fall and Run Muziek Holland Festival 1969/1970 23 juni 1970 Merce Cunningham
Second Hand Muziek Holland Festival 1969/1970 25 juni 1970 Merce Cunningham
Twilight Muziek Het Nationale Ballet 1987/1988 20 juni 1972 Hans van Manen
Out of the Blue Muziek Scapino Ballet 1972/1973 25 december 1972 Eric Hampton
Song Books Muziek Holland Festival 1975/1976 15 juni 1976
2 Avonden Muziek Werkcentrum Dans 1976/1977 4 juni 1977 Hans Tuerlings, Ton Simons
Jumble Muziek Werkcentrum Dans 1977/1978 18 maart 1978 Ton Simons
Workshopballetten Muziek Ballet, Het Nationale 7 juli 1978 Ricardo Anemaet, Leon Koning, Rob van Woerkom, Graham Lustig, Leo Besseling, Boudewijn Pleines, Mario van Drünick, Gianfranco Paoluzi
Changing Steps Et Cetera Muziek Holland Festival 1978/1979 2 juni 1979 Merce Cunningham
Signals Muziek Holland Festival 1978/1979 3 juni 1979 Merce Cunningham
Tango Muziek Holland Festival 1978/1979 3 juni 1979 Merce Cunningham
Say Bye-Bye Muziek Nederlands Dans Theater 1996/1997 26 november 1980 William Forsythe
Wintering Muziek Stichting Danskern 1981/1982 12 februari 1982 Adrianus Kans, Ellen Crawford
Fielding Sixes Muziek Holland Festival 1981/1982 27 mei 1982 Merce Cunningham
Duets Muziek Holland Festival 1981/1982 28 mei 1982 Merce Cunningham
Trails Muziek Holland Festival 1981/1982 28 mei 1982 Merce Cunningham
Werkbezoek Muziek Theater Het Klein 1982/1983 4 september 1982 Ton Lutgerink
Triomph der architectuur Muziek Ton Pompert 1982/1983 8 december 1982
Six Melodies Muziek Danstheater Nan Romijn 1982/1983 9 juni 1983 Nan Romijn
Triomf der architectuur Muziek Ton Pompert 1983/1984 15 september 1983
Flexo Muziek Stichting Klim 1983/1984 12 januari 1984 Alexandra van der Hilst
Renga binnen Muziek Stichting Danskern 1983/1984 22 mei 1984 Adrianus Kans
Commotie Muziek Introdans 1984/1985 3 april 1985 Tatiana de la Fuente
Strategieën van een listig plan Muziek Werkcentrum Dans 1985/1986 20 december 1985 Denise Louwerse
Nummer achtenveertig Muziek Dansgroep Krisztina de Châtel 1986/1987 17 oktober 1986 John Wisman
Kebeng Muziek Tuerlings 1986/1987 19 februari 1987 Patrizia van Roessel
Pianospelen Muziek Toneelgroep Baal 1986/1987 23 mei 1987
Solo - 1 - Het Nationale Ballet - 1999-05-19 Muziek Perron 2 1987/1988 2 december 1987 Marjolein van Nieuwkerk
Verborgen vertellingen Muziek LeineRoebana 1987/1988 11 februari 1988 Svea Staltmann, Frans Poelstra, Marjolein van Nieuwkerk
Muziek Stichting Dansproduktie 1987/1988 11 maart 1988 Bianca van Dillen
Introdans Gala Muziek Introdans 1987/1988 31 maart 1988 Ed Wubbe, Valery Panov, René Vincent, Hans van Manen
ABC / French Letters / A Discourse of The Pleasures of Smoking Given by The Last 3-Point Clay Pipe Dancer of Ireland / Etuden transcendentales / De Infanta's verjaardag / Epitaphium Muziek Vestris 1988/1989 27 mei 1989 Jonathan Burnett
The Waltz Project Muziek Holland Dance Festival 1989/1990 15 september 1989 Peter Martins
Bonjour tristesse Muziek Danstheater PACE 1989/1990 29 september 1989 Grada Peskens, Petra de Haan
FAT Muziek Stichting Stemming 1989/1990 29 november 1989 Paul Kraaijeveld
Triumvirate Muziek Dansgezelschap Reflex 1989/1990 20 januari 1990 Ted Brandsen
Volgens contract II Muziek De Rotterdamse Dansgroep 1989/1990 14 maart 1990 Käthy Gosschalk
Sehnsucht Muziek Dansfestival Cleyntheater 1989/1990 22 maart 1990 Marion Buchmann
Points in Space Muziek Merce Cunningham Dance Company 1989/1990 15 april 1990 Merce Cunningham
Five Stone Wind Muziek Merce Cunningham Dance Company 1989/1990 15 april 1990 Merce Cunningham
Inventions Muziek Merce Cunningham Dance Company 1989/1990 16 april 1990 Merce Cunningham
Gemini Muziek Nederlands Dans Theater 1989/1990 30 april 1990 Shaun Amyot
Inlets 2 Muziek De Rotterdamse Dansgroep 1990/1991 9 februari 1991 Merce Cunningham
Solo op spitzen Muziek Stichting Stemming 1990/1991 30 maart 1991 Paul Kraaijeveld
Obscure Temptations Muziek Nederlands Dans Theater 1991/1992 8 november 1991 Jirí Kylián
Violent Playground Muziek Stichting REB 1991/1992 7 februari 1992 Ties Louwerse
Wild Duck Flying Backwards Muziek De Rotterdamse Dansgroep 1991/1992 23 mei 1992 Anouk van Dijk
Love Lines Muziek Stichting Danskern 1992/1993 26 november 1992 Anna Sokolow, Adrianus Kans, Doris Humphrey
A Barbarian Pantomime Muziek Stichting Danslab 1992/1993 22 januari 1993 Wilfried van Poppel, Marja Braaksma
Stepping Stones Muziek Nederlands Dans Theater I 1992/1993 1 juni 1993 Jirí Kylián
Proboscidea Muziek Stichting B/B 1993/1994 14 oktober 1993 Rina Wennekes
Not Titled Muziek Theaterschool 1993/1994 19 november 1993 Deborah Hay
Credo in Us? Muziek Het Nationale Ballet 1993/1994 20 januari 1994 Tamara Roso
Twee Muziek DansWerkplaats Amsterdam 1993/1994 12 mei 1994 Kristien van Reusel, Paulien Haakma
Tiger Lily Muziek Nederlands Dans Theater 1993/1994 1 juni 1994 Jirí Kylián
Operation: Orfeo Muziek Hotel Pro Forma 1994/1995 28 oktober 1994 Anita Saij
Kammerballett Muziek Nederlands Dans Theater I 1995/1996 14 september 1995 Hans van Manen
Meidosems Muziek Stichting Doublet 1995/1996 8 oktober 1995 Amanda Miller
Mid-Way Moments Muziek DansWerkplaats Amsterdam 1995/1996 26 oktober 1995 Iris Tenge
Figure Muziek Stichting Peter Bulcaen 1995/1996 28 oktober 1995 Bill Young
Tracks Muziek Szeged Contemporary Ballet 1995/1996 21 april 1996 Piet Rogie
Screendiggers Muziek Voortman / De Jonge 1996/1997 6 september 1996 Roberto de Jonge, Maria Voortman
Musicircus Muziek Villanella 1996/1997 2 november 1996
Wings of Wax Muziek Nederlands Dans Theater I 1996/1997 23 januari 1997 Jirí Kylián
Living Room Muziek Het Nationale Ballet 1996/1997 24 mei 1997 Susan Pond
Around and Rebound Muziek Pauline Daniëls 1997/1998 25 september 1997 Pauline Daniëls
Klavier Muziek Rogie & Company 1997/1998 6 november 1997 Piet Rogie
Map Muziek DansWerkplaats Amsterdam 1997/1998 18 december 1997 Keren Levi
Just before Muziek Rosas VZW 1997/1998 8 januari 1998 Anne Teresa de Keersmaeker
Quartet Muziek Ederson Rodrigues Xavier 1997/1998 10 januari 1998 Ederson Rodrigues Xavier
Wings of Wax Muziek Balletgala 1997/1998 30 januari 1998 Jirí Kylián
Chameleon Muziek Rotterdamse Dansacademie 1997/1998 6 februari 1998 Itzik Galili
Chameleon Muziek Galili Dance 1997/1998 7 februari 1998 Itzik Galili
Klavier Live Muziek Rogie & Company 1997/1998 17 februari 1998 Piet Rogie
A Way A Lone Muziek Nederlands Dans Theater III 1997/1998 20 februari 1998 Jirí Kylián
Indigo Rose Muziek Nederlands Dans Theater II 1998/1999 11 november 1998 Jirí Kylián
Missing Parts Muziek Rotterdamse Dansacademie 1998/1999 17 december 1998 Sato Endo
Duets Muziek Dans- en Bewegingscollectief Het Kabinet 1998/1999 17 juni 1999 Katharina Conradi, Rapid Fleury
Ask Little Auto where It Wants to Take You Muziek MusikFabrik 1999/2000 23 oktober 1999
Pierres de mousse (Stones of Moss) Muziek Dans Studio Pauline de Groot 1999/2000 16 december 1999 Pauline de Groot, Russell Dumas
Uitgestelde ontmoeting Muziek Interpresario b.v. 2000/2001 12 januari 2000
Chauncecleer Muziek Toneelhuis (gezelschap) 1999/2000 8 februari 2000
Arcimboldo 2000 Muziek Nederlands Dans Theater I 1999/2000 9 mei 2000 Jirí Kylián, Paul Lightfoot, Patrick Delcroix, Johan Inger, Karine Guizzo, Jorma Elo
The I in The Eye, The Eye in The I Muziek Korzo producties 1999/2000 26 mei 2000 Nicole Peisl
The I in The Eye, The Eye in The I Muziek Korzo producties 26 mei 2000 Nicole Peisl
Access All Areas Muziek Het Nationale Ballet 1999/2000 6 juli 2000 Ashley Page, Redha Benteifour
Doedada No 4 Muziek Hotel Modern 2000/2001 7 oktober 2000 Lieber Gorilla, Dagmar Chittka, Claudia Hauri
Hate to Be Afraid Muziek Rotterdamse Dansacademie 2000/2001 23 februari 2001 Jaakko Toivonen
The Pickwick Man Muziek Veem House for Performance 2000/2001 7 mei 2001 Jan Fabre
The Pickwick Man Muziek Het Veem Theater 2000/2001 7 mei 2001 Jan Fabre
Interscape Muziek Gastprogrammering Het Muziektheater 2000/2001 29 juni 2001 Merce Cunningham
Solitary Waves - Rumori 2001 Muziek Rumori 2001/2002 15 september 2001 Sheron Wray, Ross Cooper, En anderen
Eye in All Muziek LeineRoebana 2001/2002 6 februari 2002 Andrea Leine, Harijono Roebana, Ton Simons
A Close Canon Muziek Korzo producties 2001/2002 23 mei 2002 Neel Verdoorn
Ik hoor je wel! Muziek Stichting Buffo Operamakers 2002/2003 7 december 2002
Ophelia Muziek Theater Zwembad De Regentes 2002/2003 8 december 2002 Milaine Macdonald
Categorie:Aria Muziek Theater Zwembad De Regentes 2002/2003 8 december 2002 Kaya Kitani
Grasduinen Muziek Theater Zwembad De Regentes 2002/2003 8 december 2002 Gia van den Akker
De oerknal Muziek Slagwerkgroep Stok 2002/2003 12 januari 2003
16 Dances Muziek Dance Works Rotterdam 2002/2003 16 februari 2003 Ton Simons
Het Circus van Niets Muziek Het Concertgebouw, Amsterdam 2002/2003 24 mei 2003
Nieuwe solo's Muziek Melaine MacDonald 2002/2003 18 juli 2003
Duets Muziek Gastprogrammering Het Muziektheater 2003/2004 5 januari 2004 Merce Cunningham
16 Dances Muziek Dance Works Rotterdam 2003/2004 30 maart 2004 Ton Simons
Washington Square Dance Muziek Holland Festival 2003/2004 19 juni 2004 Conny Janssen
Kroniek van een karakter Muziek Ro Theater 2004/2005 22 oktober 2004
We Have to Fasten Our Mind Muziek Nederlands Vocaal Laboratorium / Elect. Voices 2004/2005 31 oktober 2004
(P)art-Trap / Time Remix Muziek Dance Works Rotterdam 2005/2006 3 november 2005 Ton Simons
One6 Muziek Korzo producties 2005/2006 2 februari 2006 Megumi Nakamura
Dag dag Muziek Productiehuis Jeugdconcerten 2005/2006 11 februari 2006
Exile within - A Personal Struggle with Body, Mind, Space, Time, Memory and History Muziek Galili Dance 2005/2006 24 maart 2006 Itzik Galili
Terug naar de toekomst - Nederlands Vocaal Laboratorium - 2006-06-20 Muziek Nederlands Vocaal Laboratorium / Elect. Voices 2005/2006 20 juni 2006
Terug naar de toekomst - Nederlands Vocaal Laboratorium - 2006-06-20 Muziek Nederlands Vocaal Laboratorium, / Elect. Voices 20 juni 2006
The Recital Muziek Danshuis Station Zuid 2006/2007 6 augustus 2006 Stephen Shropshire
Why The Brook Wept Muziek Peggy Baker 2006/2007 28 september 2006 Peggy Baker
Three Muziek Conny Janssen Danst 2006/2007 10 oktober 2006 Conny Janssen
Bespoken Muziek No Apology 2006/2007 3 november 2006 Paul Selwyn Norton
Duets Muziek Het Nationale Ballet 2006/2007 20 maart 2007 Merce Cunningham
Kammerballett Muziek Het Nationale Ballet 2006/2007 20 maart 2007 Hans van Manen
Bespoken Muziek No Apology 2007/2008 13 oktober 2007 Paul Selwyn Norton
A Year from Monday Muziek No Apology 2007/2008 6 november 2007 Paul Selwyn Norton
Exile Within Muziek Galili Dance 2007/2008 8 november 2007 Itzik Galili
Inside The Outside Muziek Korzo producties 2008/2009 29 januari 2009 Pedro Goucha
Phase Muziek Het Nationale Ballet 2008/2009 29 april 2009 Monique Duurvoort
L'effet de Serge Muziek Vivarium Studio 2009/2010 21 augustus 2009
Present Sketch Muziek Nederlands Dans Theater I 2009/2010 23 januari 2010 Nina Botkay
As If It Happened Muziek Nederlands Dans Theater I 2009/2010 24 maart 2010 Natália Horecná
Parijs 1950 Muziek Onafhankelijk Toneel / Opera O.T. 2010/2011 28 augustus 2010
Indigo rose Muziek Introdans Ensemble voor de Jeugd 2010/2011 26 februari 2011 Jirí Kylián
Dance for Nothing Muziek Dance 2010 2010/2011 7 juli 2011
Caged Song Muziek Noord Nederlandse Dans 2011/2012 9 december 2011 Itzik Galili
Listen to The Silence Muziek Muziektheater Transparant, Rataplan vzw, Acht Brücken 10 juni 2012
Europera 3 & 4 Muziek Holland Festival 2011/2012 10 juni 2012
Where Are We Going? And What Are We Doing? Muziek Korzo producties 2012/2013 8 februari 2013 Ederson Rodrigues Xavier
Danse étoffée sur musique déguisée Muziek ZOO / Thomas Hauert 2012/2013 22 maart 2013 Mat Voorter, Thomas Hauert
Walk with Me Muziek Kompanie Vonnunan 23 mei 2014 Hans Fors, Lisza Loidl-Schulte, Ilona Mehlhorn, Kirsten Wiebers, Rosalie Bärbel Stark, Welmoed Kollewijn, Isabelle Rennhack, Shino Saegusa
Empty Moves (Parts I, II & III) Muziek Ballet Preljocaj 2014/2015 11 mei 2015 Angelin Preljocaj
One of A Kind Muziek Stuttgarter Ballett 2022/2023 13 april 2023 Jirí Kylián
Fielding Sixes Muzikale uitvoering Holland Festival 1981/1982 27 mei 1982 Merce Cunningham
Roadrunners Muzikale uitvoering Holland Festival 1981/1982 27 mei 1982 Merce Cunningham

Bronnen