Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Gerard Reve 1969-crop.jpg


Gerard Reve, 1969. Foto: Joost Evers. Nationaal Archief/Anefo.

NaamGerard Reve
Volledige naamGerard Kornelis van het Reve
PseudoniemGerard Vanter, Janetta Jacoba Doornbusch
Geboortedatum14 december 1923
Geboorteplaats Amsterdam
Overlijdensdatum8 april 2006
Overlijdensplaats Zulte
BeroepAuteur
DisciplineToneel
Externe databases:
DBNL
IMDb
VIAF

Gerard Reve (1923-2006) was een Nederlandse schrijver en dichter. Met Harry Mulisch en Willem Frederik Hermans wordt hij tot de Grote Drie van de naoorlogse Nederlandse schrijvers gerekend. Reve schreef één toneelstuk, Commissaris Fennedy dat in 1962 door het Rotterdams Toneel in de regie van Ton Lutz werd gespeeld.

Reve werd geboren om half zes in de namiddag, in de Amsterdamse Van Hallstraat nummer 25. Zijn ouders waren Gerard J.M. van het Reve, een schrijver en journalist, onder andere schrijvend onder de naam Gerard Vanter, en Janetta Jacoba Doornbusch. Beide ouders waren overtuigde communisten; vader Van het Reve bezocht in 1922 een van de congressen van de Comintern in Moskou. De latere Rusland-kenner en Leidse hoogleraar Karel van het Reve was Gerards oudere broer. Enkele jaren voor de geboorte van Karel was er al een vroeggestorven baby met dezelfde naam geboren.

Van het Reve groeide op in de wijk Betondorp in de Watergraafsmeer. Het gezin Van het Reve woonde er in de loop der tijd op drie verschillende adressen in de Ploegstraat (de toenmalige nummers 50 of 56, 57 en 85 boven). Hij verhuisde later met zijn ouders naar de Jozef Israëlskade in de Diamantbuurt, waar hij De Avonden zou schrijven en situeren. Na een niet voltooide opleiding aan het Vossius Gymnasium in de jaren 1936-1940 bezocht hij tot 1943 de Grafische School in Amsterdam, waar hij een opleiding tot typograaf volgde. Tot 1947 had hij vervolgens verschillende baantjes, waaronder rechtbankverslaggever voor Het Parool, waar hij Simon Carmiggelt leerde kennen.

Op 9 december 1948 trouwde Reve met de dichteres Hanny Michaelis (1922-2007), een huwelijk dat tot 1959 zou duren. Tijdens zijn huwelijksjaren verbleef Reve van 1952 tot 1957 in Engeland. Hij woonde in Londen, volgde cursussen toneelschrijven en werkte enkele maanden als verpleger in het National Hospital for Nervous Diseases. In deze tijd besloot hij alleen nog in het Engels te schrijven. Een van de aanleidingen was de rel die in Nederland was ontstaan over het in 1951 in een tijdschrift gepubliceerde verhaal Melancholia dat in strijd werd bevonden met 'de openbare orde en goede zeden' omdat in het verhaal gerept werd van masturbatie. Terug in Nederland ging hij in Amsterdam samenwonen met Wim Schuhmacher die in zijn werk figureert als 'Wimie'.

In 1964 verhuisde hij naar het Friese Greonterp waar hij samenwoonde met een nieuwe levenspartner, Willem Bruno van Albada ('Teigetje'), en later tevens met 'Woelrat' (Henk van Manen), die met elkaar getrouwd zijn. Hij noemt zijn huis in Greonterp 'Huize Het Gras'. Na een korte (1971-1974) periode in Veenendaal en Weert te hebben gewoond, vestigde Reve zich in 1974 in het Franse dorp Le Poët-Laval waar hij vanaf 1975 samenwoonde met Joop Schafthuizen ('Matroos Vos'). In later jaren verbleven Reve en Schafthuizen afwisselend in Frankrijk en in Nederland, in Schafthuizens woonplaats Schiedam. In 1993 gaven zij de woning in Nederland op en vestigden zich in het Vlaamse Machelen-aan-de-Leie, in de voormalige doktersvilla van de schoonzoon van de Vlaamse schrijver Stijn Streuvels.

Een bijzondere activiteit van de schrijver was in 1991 het integrale voorlezen - gedurende tien uur - voor de radio van zijn roman De Avonden.
Voor verschillende gezelschappen vertaalde hij toneelstukken, vooral van Harold Pinter en Edward Albee.

Sinds 1997 leed Reve aan de ziekte van Alzheimer. Na een hartoperatie in 1998 ging hij erg achteruit. Vanaf december 1999 schreef hij niet meer. Reve verbleef sinds mei 2004 in een verpleeghuis en overleed op zaterdag 8 april 2006 om 20.45 uur op 82-jarige leeftijd in verpleeghuis Sint-Vincentius in Zulte.

In Amsterdam werd brug 403 (2e Helmerstaat over Amstelkanaal) naar hem genoemd. In Utrecht en Haarlem is een Gerard Revestraat en in Groningen een Gerard Revelaan.


Gerard Reve heeft bijgedragen aan 51 productie(s).

Gerard Reve heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Gerard Reve heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
De huisbewaarder Bewerking Nederlands Theaterbureau B.V. 1986/1987 22 oktober 1986 Andrew Visnevski
De huisbewaarder Vertaling Toneel- en Televisiegezelschap Ensemble 1960/1961 20 oktober 1960 Karl Guttmann
Het verhaal van de dierentuin Vertaling Toneel- en Televisiegezelschap Ensemble 1960/1961 18 januari 1961 Hans Tiemeijer
Bittere honing Vertaling De Haagsche Comedie 1961/1962 28 oktober 1961 Cas Baas
Het verjaardagsfeest Vertaling Toneelgroep Centrum 1961/1962 17 januari 1962 Walter Kous
Planten zonder wortels Vertaling Stichting Toneelgroep Studio 1962/1963 6 oktober 1962 Peter Oosthoek
De appel Vertaling Stichting Toneelgroep Studio 1962/1963 15 november 1962 Kees van Iersel
Schweyk in de Tweede Wereldoorlog Vertaling De Haagsche Comedie 1962/1963 24 november 1962 Joris Diels
De collectie Vertaling Toneelgroep Centrum 1962/1963 1 januari 1963 Walter Kous
Wie is bang voor Virginia Woolf? Vertaling De Nederlandse Comedie 1963/1964 7 maart 1964 Henk Rigters
De man van morgen Vertaling De Nederlandse Comedie 1964/1965 3 oktober 1964 Han Bentz van den Berg
De droom van Amerika Vertaling Stichting Toneelgroep Studio 1964/1965 7 januari 1965 Kees van Iersel
De dood van Bessie Smith Vertaling Toneelgroep Theater 1965/1966 5 november 1965 Elise Hoomans
Het verhaal van de dierentuin Vertaling Toneelgroep Theater 1965/1966 5 november 1965 Hans Tiemeijer
Wie is bang voor Virginia Woolf? Vertaling Koninklijke Vlaamse Schouwburg 1965/1966 25 februari 1966 Victor de Ruijter
Het verjaardagsfeest Vertaling Amsterdamsche Studenten Toneelvereeniging 1966/1967 26 oktober 1966 Hemmo B. Drexhage
De trap Vertaling De Nederlandse Comedie 1967/1968 9 november 1967 Fons Rademakers
De huisbewaarder Vertaling Stichting Nieuw Rotterdams Toneel 1969/1970 10 januari 1970 Karl Guttmann
Het verjaardagsfeest Vertaling De Haagsche Comedie 1969/1970 28 februari 1970 Paul Steenbergen
Een bruidegom van Marcella Vertaling Stichting Nieuw Rotterdams Toneel 1969/1970 20 april 1970 Karl Guttmann
Wie is er bang voor Virginia Woolf? - Edward Albee Vertaling Katrijn Theaterproducties B.V. 1972/1973 4 oktober 1972 Lo van Hensbergen
De collectie Vertaling Zuidelijk Toneel Globe 1974/1975 12 september 1974 Adrian Brine
Schweyk in de Tweede Wereldoorlog Vertaling Koninklijke Nederlandse Schouwburg 1975/1976 17 december 1975 Walter Tillemans
Wie is er bang voor Virginia Woolf? Vertaling Theaterschool 1977/1978 15 april 1978 Johan Greter
Het verjaardagsfeest Vertaling Toneelgroep Centrum 1979/1980 20 december 1979 Wouter van Praag
Wie is bang voor Virginia Woolf? Vertaling Publiekstheater 1980/1981 12 februari 1981 Elise Hoomans
De huisbewaarder Vertaling Toneelgroep De Appel 1983/1984 5 oktober 1983 Lodewijk de Boer
De droom van Amerika Vertaling Theatergroep De Erven 1984/1985 9 mei 1985 Robert Ceelen
De huisbewaarder Vertaling Nederlands Theaterbureau B.V. 1986/1987 22 oktober 1986 Andrew Visnevski
Het verjaardagsfeest Vertaling Toneelgroep De Appel 1986/1987 20 februari 1987 Lodewijk de Boer
Het verjaardagsfeest Vertaling Theaterschool 1987/1988 27 juni 1988 Arnold Hemmel
De huisbewaarder Vertaling De Onderneming 1992/1993 19 augustus 1992 Eddy Geerlings
De huisbewaarder Vertaling Stichting Amai 1994/1995 24 september 1994 Jochem Royaards
The Zoo Story Vertaling Mithras Produkties BV 1999/2000 6 oktober 1999 Edward Albee
Het verhaal van de dierentuin Vertaling Fontys Hogescholen 2004/2005 22 april 2005 Bram Gerrits
Wie is er bang voor Virginia Woolf? Vertaling Hummelinck Stuurman Theaterbureau 2006/2007 27 januari 2007 Gerardjan Rijnders
Het verjaardagsfeest Vertaling Het Nationale Toneel 2010/2011 12 mei 2011 Susanne Kennedy
Wie is er bang voor Virginia Woolf? Vertaling Dood Paard 2012/2013 8 mei 2013
Who's Afraid of Virginia Woolf? Vertaling Stichting Toneelschuur Producties 2013/2014 8 maart 2014 Erik Whien
Who's afraid of Virginia Woolf? Vertaling Internationaal Theaterschool Festival 2018/2019 19 juni 2019
Who's Afraid of Virginia Woolf? Vertaling Koninklijke Vlaamse Schouwburg 2019/2020 28 februari 2020 Mesut Arslan, Inge Floré
Commissaris Fennedy Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Rotterdams Toneel 1961/1962 13 april 1962 Ton Lutz
Een lezing op het land Auteur (schrijver libretto, scenario) John Leddy 1970/1971 2 september 1970
Van het een komt het ander Auteur (schrijver libretto, scenario) Henk van Ulsen 1980/1981 22 september 1980
Werther Nieland Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Amsterdam 1989/1990 29 augustus 1989 Peter Oosthoek
De avonden Auteur (schrijver libretto, scenario) Maastrichts Theaterensemble Het Vervolg 1996/1997 25 oktober 1996 Léon van der Sanden
Een zijn zonder verandering Auteur (schrijver libretto, scenario) Henk van Ulsen 1996/1997 4 januari 1997 Carel Alphenaar
Portret - Het beste van Adèle Auteur (schrijver libretto, scenario) Adèle Bloemendaal 1999/2000 14 februari 2000 Pieter Bouwman
Psalmen Auteur (schrijver libretto, scenario) Bonheur Theaterbedrijf Rotterdam 2005/2006 31 maart 2006 Peter Sonneveld
Zap Holland Auteur (schrijver libretto, scenario) ZAP 2008/2009 16 juni 2009
De avonden Auteur (schrijver libretto, scenario) Bos Theaterproducties 2010/2011 16 oktober 2010 Léon van der Sanden
De avonden Auteur (schrijver libretto, scenario) Theatergroep Cowboy bij Nacht 2014/2015 28 december 2014

Bronnen