Uit TheaterEncyclopedie
(Doorverwezen vanaf Fransche Schouwburg, Amsterdam)
Ga naar: navigatie, zoeken


Naamsgeschiedenis

  • 1788 - 1854: Théâtre sur l'Erwtenmarkt, ook wel Fransche Schouwburg aan de Erwtenmarkt of Fransche Comedie
  • 1854 - 1855: Neues Deutsches Theater
  • 1855: Schotse Zendingskerk
  • 1880 - 1885: Collegezaal van de Vrije Universiteit
  • 1886 - 1908: incidentele cabaret- en revuevoorstellingen
  • 1908 - 1935: Salvatori
  • 1942 - 1945: Fietsenstalling
  • 1948 - heden: De Kleine Komedie

Informatie

Naam: Théâtre Français sur l'Erwtenmarkt, ook wel: Fransche Schouwburg aan de Erwtenmarkt, Amsterdam of Fransche Comedie (1786-1854)
De zaal kon plaats bieden aan 605 toeschouwers. Na de verbouwing en heropening als theater in 1948 werd de capaciteit van het theater teruggebracht tot ongeveer 500 plaatsen.

Geschiedenis

De schouwburg werd in 1786 gebouwd in opdracht van het Collège dramatique et lyrique, met het doel om Franse opera’s op te voeren die in de Stadsschouwburg van Amsterdam geen toegang kregen. De voorstellingen van het "Théâtre Français" oftewel de "Fransche Schouwburg" waren in het begin dan ook besloten, en alleen te zien voor leden van de sociëteit – een eis van de regenten van de Stadsschouwburg, die beducht waren voor concurrentie en leegloop van hun zaal. Zelf wilden zij geen opera's programmeren in de Stadsschouwburg, omdat die door de hogere kosten (de zangers, het orkest) minder op zouden brengen dan de toneelstukken die er te zien waren. Voor de regenten was een batig saldo van de voorstellingen heel belangrijk - de opbrengsten van de schouwburg vloeiden immers naar de "godshuizen": het Burgerweeshuis en het Oudemannenhuis, en zij moesten er voor zorgen dat de winst die de schouwburg maakte daarvoor hoog genoeg was.
Na de Franse revolutie en de vestiging van de Bataafse republiek in Nederland waren de voorstellingen voor iedereen toegankelijk en brak er een periode van ongekende bloei aan voor de Franse Schouwburg. Tot 1854 werden vele Franse opera’s en toneelstukken opgevoerd, in het Frans gezongen en gesproken.
Het gebouw van de Fransche Schouwburg is nog steeds in gebruik als theater. Voor de geschiedenis na 1854, zie De Kleine Komedie, Amsterdam
Fransche Schouwburg aan de Erwtenmarkt 71094.jpg Scèneafbeelding van La Morte di Cleopatre La mort de Cléopâtre 68023.jpg
Links: De Fransche Schouwburg aan de Erwtenmarkt (nu: Amstel) in Amsterdam. Ets en Aquatint door A. Lutz, 1825. Rechts: Madame Grassini zingt in de opera "La mort de Cleopatra" in het Théâtre Francais, 26 februari 1807. Pen en aquarel door Christiaan Andriessen, 1807. Collectie TIN.

Premières Fransche Schouwburg aan de Erwtenmarkt

Een chronologisch overzicht van de voorstellingen die in de Fransche Schouwburg een de Erwtenmarkt, Amsterdam in première zijn gegaan:

 
La belle Arsène - Théâtre Français - 1829-01-06
Isaura of de krankzinnige - Amsterdam Stadsschouwburg - 1833-06-01
De Loods, de Scheepstimmerman en het Garnaalmeisje - Amsterdam Stadsschouwburg - 1833-06-01
Descente d'Orphée aux Enfers - Producent onbekend - 1833-10-19
De honderdjarige man of De familie Gaillard - Gezelschap Rosenveldt - 1842-12-12
Les diamans de la Couronne - Théâtre Français - 1843-01-05
De vrek - Gezelschap Rosenveldt - 1843-02-15
Jerome Pointu of De listige kantoorbediende - Gezelschap Rosenveldt - 1843-02-15
De huuwlijks duivel - Gezelschap Rosenveldt - 1843-05-10
De advokaat Patelyn - Gezelschap Rosenveldt - 1843-05-10
De geveinsde zotheid door liefde - Gezelschap Rosenveldt - 1843-05-10
Les diamans de la Couronne - Théâtre Français - 1847-09-18
Een glas water - Gezelschap A. Peters - 1848-11-29
Asschepoester - Gezelschap Salon des Variétés - 1849-08-18
De nieuwe onderneming van Arlequin, begunstigd door Amor - en F. Stemmerik Gezelschap o.l.v. A. Varangot - 1849-09-15
Eene les voor de mannen - en F. Stemmerik Gezelschap o.l.v. A. Varangot - 1849-09-17
Haydée, ou le secret - Théâtre Français - 1850-10-01
Les Diamans de la Couronne - Théâtre Français - 1850-12-21
Giralda, ou la nouvelle psyche - Théâtre Français - 1851-04-24
Les Diamans de la Couronne - Théâtre Français - 1851-10-11
Gastibelza, ou le fou de Tolede - Théâtre de l'Opéra Français - 1851-10-30
Guillaume Tell (vierde akte) - Théâtre Français - 1852-03-30
De witte pelgrim, of de twee weezen van het gehucht olival - Gelegenheidscombinaties - 1852-05-23
Arthur, of zestien jaren later - Gelegenheidscombinaties - 1852-05-25
Croque poule - Théâtre de l'Opéra Français - 1852-11-09
Giralda ou la nouvelle psyché - Théâtre Français - 1852-11-09
Gille Ravisseur - Théâtre Français - 1852-12-27


Een alfabetisch overzicht van de premières, die hebben plaatsgevonden in de Fransche Schouwburg aan de Erwtenmarkt, Amsterdam voor zover geregistreerd in de Productiedatabase: voorstellingen

Premières Théâtre Français, Amsterdam

Een chronologisch overzicht van de voorstellingen die in het Théâtre Français, Amsterdam in première zijn gegaan:

 
Alexis, ou l'erreur d'un bon père - Théâtre Français - 1820-10-28
Deux savoyards - Théâtre Français - 1820-10-28
Bouffe et le tailleur - Théâtre Français - 1820-10-28
Fernand Cortez - Producent onbekend - 1832-01-26
Un duel sous le Cardinal de Richelieu - Théâtre Français - 1833-01-24
Le bouffe et le tailleur - Théâtre Français - 1833-10-21
Le comte ory - Théâtre Français - 1833-10-21
Le rossignol - Gelegenheidscombinaties - 1834-11-01
Le domino noir - Théâtre Français - 1843-01-07
Le brasseur de Preston - Théâtre Français - 1844-10-26
La Juive - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1846-10-10
Lucie de Lammermoor - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1846-10-13
La favorite - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1846-10-15
Le Barbier de Seville - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1846-10-17
Robert le Diable - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1846-10-27
Guillaume Tell - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1846-10-31
Le maitre de chapelle - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1846-10-31
La Dame Blanche - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1846-11-03
La Sirène - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1846-11-07
Les Huguenots - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1846-11-14
La muette de Portici - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1846-11-24
La part du diable - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1846-11-26
La reine de Chypre - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1846-12-12
Les Diamans de la Couronne - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1847-01-12
L'Eclair - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1847-02-27
Charles VI - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1847-03-20
Les mousquetaires de La Reine - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1847-04-24
Le Rossignol - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1847-04-29
La Favorite - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1847-09-11
Le Comte Ory - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1847-09-14
Le Pré aux Clercs - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1847-09-16
La part du Diable - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1847-09-23
Le domino noir - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1847-09-25
Un intermède musical - Théâtre Français - 1847-09-27
Le Postillon de Lonjumeau - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1847-09-28
Guillaume Tell - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1847-09-30
La Juive - Théâtre Français o.l.v.Ch. Hüner - 1847-10-02
Lucie de Lammermoor - Théâtre Français o.l.v. Chr. Hüner - 1847-10-05
Les Huguenots - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1847-10-09
Le Maitre de Chapelle - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1847-10-12
L'Ambassadrice - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1847-10-14
L'Eau Merveilleuse - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1847-10-16
Le reine de Chypre - Théâtre Français o.l.v. ch. Hüner - 1847-10-28
Ne touchez pas à la reine - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1847-11-04
Katharina Howard of De twee schijndooden - en F. Stemmerik Gezelschap o.l.v. A. Varangot - 1849-09-27
Les mousquetaires de La Reine - Théâtre Français - 1850-09-14
La favorite - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1850-09-17
Lucie de Lammermoor - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1850-09-21
La part du diable - Théâtre Français o.l.v. Ch. Hüner - 1850-09-28
Trop heureuse - Théâtre Français o.lv. Ch. Hüner - 1850-10-08
… overige resultaten


Een alfabetisch overzicht van de premières, die hebben plaatsgevonden in het Théâtre Français, Amsterdam voor zover geregistreerd in de Productiedatabase: voorstellingen

Externe links

Computermodel van de Fransche Schouwburg in 3d

Bronnen

  • Productiedatabase
  • Theaters in Nederland sinds de zeventiende eeuw. Redactie Bob Logger, Eric Alexander, Menso Carpentier Alting, Nico van der Krogt, Nathalie Wevers. Theater Instituut Nederland, 2007
  • S.A.M. Bottenheim, De opera in Nederland, Leiden 1983