Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Frank Wedekind.jpg


Frank Wedekind.

NaamFrank Wedekind
Volledige naamBenjamin Franklin Wedekind
Geboortedatum1864
Overlijdensdatum9 april 1918
Overlijdensplaats München
BeroepSchrijver
Externe databases:
DBNL
IMDb
VIAF

Fran Wedekind (1964-1918) was een Duits toneelschrijver en acteur.

Frank Wedekind verbleef vanaf 1872 in Lenzburg in Zwitserland. Zijn vader, de gynaecoloog Friedrich Wilhelm Wedekind, had besloten met zijn gezin te emigreren uit onvrede met de stichting van het nieuwe verenigde Duitsland. Het gezin woonde op kasteel Lenzberg. Wedekind begon na de problematische middelbare school (die hij uiteindelijk afbrak, waarna hij privéonderwijs kreeg) aan een rechtenstudie, maar brak ook deze af. Zijn vader verbrak daarop het contact met Wedekind, die voortaan ook geen financiële bijdragen van zijn ouders meer zou ontvangen.

Wedekind werkte vervolgens als journalist (onder meer bij de Neue Zürcher Zeitung), als marketingchef bij Maggi en als secretaris. Hij had weinig succes en het kwam tot een toenadering tussen hem en zijn vader. Wedekinds vader stond erop dat hij zijn rechtenstudie zou voortzetten, deze keer in Zürich. Het wilde echter niets worden met zijn studie. In Zürich maakte Wedekind kennis met Gerhart Hauptmann en John Henry Mackay, twee spilfiguren uit de latere Friedrichshagener Kreis. In oktober 1888 stierf Wedekinds vader, wat Wedekind blijkbaar definitief deed afzien van zijn studie. Begin 1889 reisde hij naar Berlijn, waar hij verbleef bij de naturalisten van de Friedrichshagener Kreis. Later dat jaar, 1889, trok hij naar München. De uitbetaling van zijn vaders erfdeel maakte het mogelijk nog iets langer rond te reizen, zodat Wedekind in 1894 enkele maanden in Londen verbleef, waar hij met Georg Brandes in contact kwam. Hij vervolgde zijn reis naar Parijs, waar hij Lou Andrea-Salomé, August en Frieda Strindberg en Albert Langen leerde kennen. Via Berlijn en Zürich belandde Wedekind in 1896 weer terug in München.

In 1896 was Wedekind met Albert Langen en Thomas Theodor Heine een van de oprichters van het satireblad Simplicissimus. Hij werd samen met Heine tot gevangenisstraf veroordeeld wegens majesteitsschennis. Behalve schrijven, trad hij ook op als toneelspeler en werkte mee in het in 1901 opgerichte cabaret Die Elf Scharfrichter. Wedekind was wars van burgerlijke moraal en schijnheiligheid.

Hoewel voorstander van de oorlog, werden met het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog Wedekinds werken ongewenst verklaard. Het grootste deel van de theaters in Duitsland weigerde onder druk van de publieke opinie voortaan zijn maatschappijkritische werken uit te voeren. Tegelijkertijd werd Wedekind door Walther Rathenau verzocht lid te worden van de "Deutsche Gesellschaft 1914", die de Duitse oorlogspolitiek ondersteunde.

Frank Wedekind trouwde in 1906 met de actrice Tilly Newes. Met haar had hij twee dochters: Pamela en Kadidja.


Frank Wedekind heeft bijgedragen aan 36 productie(s).

Frank Wedekind heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Frank Wedekind heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
Minehaha, over de lichamelijke opvoeding van jonge meisjes Bedacht naar Producties, Stichting Toneelschuur 23 september 1997 Rieks Swarte
Lente Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Het Hofstad Tooneel 1918/1919 15 maart 1919 Cor van der Lugt Melsert (1882-1969)
Loulou Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Het Hofstad Tooneel 1918/1919 27 maart 1919
Liefdesdrank Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Het Hofstad Tooneel 9 oktober 1920
Muziek Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Het Hofstad Tooneel 1922/1923 11 november 1922
Muziek Auteur (schrijver libretto, scenario) Comoedia 1922/1923 24 november 1922 David J. Lobo
Lente Auteur (schrijver libretto, scenario) N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel 2 oktober 1936
Koning Nicolo of Zo is het leven Auteur (schrijver libretto, scenario) Nel Oosthout 1948/1949 11 februari 1949
Voorjaarsontwaken Auteur (schrijver libretto, scenario) De Haagsche Comedie 1966/1967 26 november 1966 Peter Zadek
De heldentenor Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting FACT 1975/1976 6 november 1975 Paul Vermeulen Windsant
Lulu - De aardgeest en de doos van Pandora Auteur (schrijver libretto, scenario) Zuidelijk Toneel Globe 1975/1976 12 maart 1976 Adrian Brine
Voorjaarsontwaken Auteur (schrijver libretto, scenario) Zuidelijk Toneel Globe 1976/1977 30 oktober 1976 Ulrich Greiff
Lente ontwaken Auteur (schrijver libretto, scenario) Theaterwerkplaats Consigne 8 1982/1983 11 juni 1983 Anton van Geffen
Lulu Auteur (schrijver libretto, scenario) Handke-Weiss Gezelschap 1984/1985 15 juni 1985 Johnny Kuiper
Lenteontwaken Auteur (schrijver libretto, scenario) De Zaak 1985/1986 4 oktober 1985 Ger Thijs, Ad van Kempen
Lulu Auteur (schrijver libretto, scenario) De Salon 1985/1986 1 april 1986 Annemarie Prins
Lente ontwaken Auteur (schrijver libretto, scenario) Theaterschool 1985/1986 17 juni 1986 Annemarie Prins, Anne Buurma
Voorjaarsontwaken Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Amsterdam 1988/1989 1 februari 1989 Alize Zandwijk
Voorjaarsontwaken Auteur (schrijver libretto, scenario) De Tijd vzw 1989/1990 22 september 1989 Lucas Vandervost
Lulu Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Amsterdam 1989/1990 24 oktober 1989 Ivo van Hove
Voorjaarsontwaken Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Amai 1993/1994 21 januari 1994 Jochem Royaards
De markies van Keith Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater van het Oosten 1994/1995 7 oktober 1994 Leonard Frank
Lulu Auteur (schrijver libretto, scenario) Karina Holla 1995/1996 11 november 1995 Karina Holla
Voorjaarsontwaken Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Amsterdam 1996/1997 28 september 1996 Gijs de Lange
Lulu Auteur (schrijver libretto, scenario) Het Nationale Toneel 1997/1998 31 oktober 1997 Johan Doesburg
Franciska Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelhuis 1998/1999 15 december 1998 Luk Perceval
Lulu Auteur (schrijver libretto, scenario) Theaterschool 2000/2001 16 oktober 2000 Marcus Azzini
Muziek Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelacademie Maastricht 2003/2004 29 juni 2004 René Lobo
De heldentenor Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelacademie Maastricht 2003/2004 29 juni 2004 René Lobo
De ondraaglijke lichtheid van de liefde Auteur (schrijver libretto, scenario) Theatergroep Het Vervolg 2006/2007 18 mei 2007 Timothy de Gilde
Voorjaarsontwaken Auteur (schrijver libretto, scenario) Bonheur Theaterbedrijf Rotterdam 2008/2009 12 september 2008 Ruurt de Maesschalck
Voorjaarsontwaken Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater Oostpool 2010/2011 7 mei 2011 Timothy de Gilde
Auteur (schrijver libretto, scenario) Producties, Stichting Toneelschuur 25 april 2013 Olivier Diepenhorst
Lulu Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater Oostpool 2015/2016 12 maart 2016 Marcus Azzini
Voorjaarsontwaken Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Bam 2017/2018 19 juni 2018 Jochem van Rijsingen
Mephisto park Auteur (schrijver libretto, scenario) Frascati Producties 2020/2021 15 augustus 2020 Davy Pieters


Werk

  • Frühlings Erwachen, Drama (1891)
  • Der Erdgeist, Drama (1895)
  • Marquis von Keith, Drama (1901)
  • König Nicolo, Drama (1902)
  • Die Büchse der Pandora, Drama (1904)

De drama's Der Erdgeist en Die Büchse der Pandora dienden als voorbeeld voor de opera Lulu van Alban Berg. Het karakter van Lulu inspireerde verschillende draaiboekauteurs, onder meer tot de volgende films:

  • Lulu on the Bridge (1998)
  • Something Wild (1986)
  • Innocence (2004) [1]
  • The Fine Art of Love (2005)

Bronnen