Bakeliet - Toneelgroep Amsterdam - 1987-10-13

Titel	Bakeliet
Oorspronkelijke titel	Savage Grace
Producent	Toneelgroep Amsterdam
Discipline	Toneel
Premièredatum	13 oktober 1987
Seizoen	1987/1988, 1988/1989
Locatie	Stadsschouwburg (1894), Amsterdam

Gerardjan Rijnders vertelt over zijn inspiratiebron, waarna een fragment van de voorstelling Bakeliet, Toneelgroep Amsterdam 1987. Collectie TIN.

Informatie

Bakeliet van Steven M.L. Aronson. Natalie Robins]]
bewerkt door Mira Rafalowicz, Gerardjan Rijnders
vertaald door Gerardjan Rijnders
Toneelgroep Amsterdam
Seizoen: 1988/89
Regie: Gerardjan Rijnders
Dramaturgie: Mira Rafalowicz
Productie: Annemieke Diderich
Choreografie: Bambi Uden
Kostuums: Rien Bekkers
Decorontwerp: Paul Gallis
Lihtontwerp: Paul Gallis
Muziek: Paul Koek, Boudewijn Tarenskeen

Uitvoering muziek: Paul Koek, Boudewijn Tarenskeen

Uitvoerenden:
Marjon Brandsma
Catherine ten Bruggencate
Ingeborg Elzevier
Ann Hasekamp
Trudy de Jong
Sigrid Koetse
Petra Laseur
Ingeborg Loedeman, Alexandra van Marken
Annet Nieuwenhuijzen
Celia Nufaar
Louise Vine
Arlette Weygers

Affiche en scènefoto's

V.l.n.r.: Affiche naar ontwerp van Anton Beeke; Sigrid Koetse,Louise Vine en Celia Nufaar; en Sigrid Koetse en Paul Koek. Foto's: Kees de Graaff. Collectie TIN.

Over Bakeliet: een nieuwe vorm van theater

Bakeliet was geen gewone toneeltekst, en al helemaal geen klassieker. Gerardjan Rijnders had zich bij het maken laten inspireren door het boek Savage Grace. Dat boek gaat over de familie Baekeland, een familie die rijk geworden is door de productie van bakeliet, de voorloper van plastic. Het is geen gelukkige geschiedenis: schizofrene zoon Tony vermoordt zijn moeder Grace, bijna ook zijn grootmoeder, en brengt ten slotte zichzelf om door een plastic zak over zijn hoofd te trekken.

In plaats van een toneelstuk met een begin, een midden en een eind, maakte Rijnders er een collage van situaties van, die zich verspreid over drie verdiepingen afspeelden. De moeder werd daarbij steeds door een andere actrice gespeeld, en soms speelden de dertien actrices haar allemaal tegelijk. Paul Koek speelde de zoon; hij uitte zich voornamelijk door middel van zijn drumstel.

Bakeliet betekende een totaal nieuwe vorm van theater, waarbij de toeschouwer een actieve rol kreeg toebedeeld. Montagetheater was de term die er al gauw voor werd gereserveerd. Al ‘zappend’ van de ene verdieping naar de andere, en van de ene actrice naar de andere, moest het publiek zelf op zoek gaan naar verbanden tussen handelingen, woorden en beelden. En omdat iedere toeschouwer zijn eigen verbanden legde, volgens zijn eigen logica, maakte iedereen ook zijn eigen voorstelling. Lees meer: Canontekst: Gerardjan Rijnders baart opzien met 'zaptoneel' Bakeliet

Bronnen

• Productiedatabase