Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Informatie

Art & Pro is de naam van het toneelgezelschap Art & Pro (Artikelen & Projekten) dat werd in 1985 opgericht door Frans Strijards. Acteurs die vaak in de voorstellingen van het gezelschap speelden en een hecht ensemble vormden, waren onder andere Theo Pont, Han Kerckhoffs, Trudy de Jong, Wim van der Grijn, Porgy Franssen, Marieke van Leeuwen en Paul Hoes. Stans Lutz was meestal verantwoordelijk voor het decor en soms ook voor de kostuums. Af en toe ontwierp Strijards zelf het decor onder de naam Niewe den Beste.

Strijards heeft twee prijzen met Art & Pro gewonnen. In 1986 won hij De Prosceniumprijs voor De naakten kleden en in 1988 de eerste Vlaams-Nederlandse Toneelschrijfprijs voor Hitchcock’s Driesprong. Ook werden Hitchcock’s Driesprong, Gesprekken over G., De laatste der onverstandigen en Het Syndroom van Stendhal geselecteerd voor het jaarlijkse Vlaams-Nederlandse Theaterfestival. In 1992 werd Sporen geselecteerd voor de Bonner Biënale.

Thema

In totaal werden er 34 voorstellingen gespeeld in de periode 1985-2000. De eerste voorstelling die het gezelschap speelde was De naakten kleden (van Luigi Pirandello) in 1985. Het thema dat in deze voorstelling centraal stond: mensen die zich op een bepaalde manier voordoen om een heel andere waarheid te verbergen.

Dit thema werd de basis voor veel voorstellingen die volgden. In de eerste jaren werd het vaak in een sterke en soms agressieve vorm gegoten, een vorm die Strijards’ reputatie als rebel onderstreepte. Later zwakte dit af en drukte de theatermaker een subtieler stempel op de gespeelde stukken. Het ging daarbij zowel klassiekers als om stukken van eigen hand.

Speelstijl

Het ensemble waarmee Strijards zijn stukken op het toneel zette, bestond uit een hechte groep spelers die openstonden voor zijn werkwijze. Om te kunnen bereiken wat hij van hen verlangde, moesten ze in staat zijn om alles wat ze geleerd hadden naast zich neer te leggen. Strijards wilde namelijk ieder cliché en iedere opvoeringstraditie uit de weg gaan en zich op de relatie tussen het theaterstuk en de toeschouwer richten. Daartoe moest hij zich echter eerst op de relatie tussen het stuk en de acteur richten aangezien ook de acteur, net zoals alle andere theatrale middelen, een instrument was om het verhaal aan de toeschouwer te tonen.

Strijards’ werkwijze (en daarmee de speelstijl van Art & Pro) was gericht op de tegenstelling tussen de vocale afbeelding en de lichamelijke afbeelding. De eerstgenoemde afbeelding was gestoeld op de tekst van het stuk. In het geval van de klassieke stukken werd er vaak zeer dicht bij de tekst gebleven. De spelers moesten al bij aanvang van de repetities hun tekst kennen. Pas daarna ging Strijards echt met hen aan het werk. De lichamelijke afbeelding betrof de manier waarop een speler het personage vorm gaf met zijn lichaam. Strijards liet deze twee afbeeldingen botsen. Een simpel voorbeeld: een man loopt boos stampend rond terwijl hij ‘ik ben zo blij’ zegt. De vocale afbeelding botst in deze situatie met de lichamelijke afbeelding. Hier wordt duidelijk dat de man zich anders voordoet dan hij daadwerkelijk is. Hij is niet alleen maar blij; er is meer aan de hand. Door deze tegenstelling wordt de toeschouwer aangezet tot nadenken en uit zijn passieve houding gehaald.

De laatste jaren

In 2001 fuseerde Art & Pro met de Trust tot De Theatercompagnie dat onder de leiding van Theu Boermans kwam. Deze fusie mislukte en Strijards stapte na een jaar op. In 2009 richtte Strijards De Voortzetting (van Art & Pro) op waarmee hij zeven voorstellingen regisseerde. De laatste voorstelling werd in maart 2013 gespeeld: Yes, Prime Minister! Voor het seizoen 2013/2014 ontving het gezelschap een negatief advies van het Fonds Podiumkunsten en werd De Voortzetting opgeheven.

Voorstellingen

Een chronologisch en daaronder een link naar een alfabetisch overzicht van de voorstellingen die onder deze naam als producent, al of niet in samenwerking met andere producenten, in première zijn gebracht, voor zover geregistreerd in de productiedatabase

 
De naakten kleden - Art & Pro - 1985-10-19
Oidipoes - Art & Pro - 1986-02-19
Hensbergen - Art & Pro - 1986-10-19
De kersentuin - Art & Pro - 1987-02-26
Hitchcock's driesprong - Art & Pro - 1987-10-22
De rit over het Bodenmeer - Art & Pro - 1988-01-01
De laatsten der onverstandigen - Art & Pro - 1989-01-21
Het syndroom van Stendhal - Art & Pro - 1989-10-05
Het teveel (in vierkant geel) - Art & Pro - 1990-01-26
Hedda Gabler - Art & Pro - 1990-05-17
Yvonne - Art & Pro - 1991-01-12
Toeval. Voorval. - Art & Pro - 1991-03-09
Uit de lucht gegrepen, of- De zaken van Baron Laborde - Art & Pro - 1991-05-11
Gespräche über G. - Art & Pro - 1991-09-11
Charade- Molly X Bloom - Art & Pro - 1992-01-25
Sporen - Art & Pro - 1992-04-17
Kafka's kruis - Art & Pro - 1992-12-03
Play Strindberg - Art & Pro - 1993-05-25
Allegro Barbaro - Art & Pro - 1993-11-24
Oom Wanja - Art & Pro - 1994-03-29
Ritter / Dene / Voss - Art & Pro - 1994-12-01
Goldberg variaties - Art & Pro - 1995-04-01
Wrok - Art & Pro - 1995-10-25
Uit den vreemde - Art & Pro - 1996-03-20
De wilde eend - Art & Pro - 1996-12-07
Kaspar - Art & Pro - 1997-04-10
Na de regen - Art & Pro - 1997-12-04
Kniel met je goeie been - Grünfeld Theaterproducties - 1998-03-03
Tartuffe - Art & Pro - 1998-04-24
Hitchcock's driesprong - InDependance Theaterproductiehuis - 1998-05-21
Golfbrakers - Art & Pro - 1998-11-26
Ketterse lofzang - Art & Pro - 1999-03-03
Familiegeschiedenis Belgrado - Art & Pro - 1999-10-12
Ivanov - Art & Pro - 2000-01-28

Zie ook het chronologische en alfabetische overzicht van de voorstellingen van het gezelschap dat Frans Strijards in 2009 oprichtte als voortzetting (van Art & Pro).

Bronnen