Willem Nijholt: Repertoire - Toneel - Vrije producties

Willem Nijholt, 1960. Foto: Theo A.A. Veenboer. Collectie TIN.

Eenlevenlangtheater Willem Nijholt:

• Homepage Eenlevenlangtheater Willem Nijholt
• Biografie
• Repertoire
• Audio
• Video
• Volgens Willem Nijholt
• Volgens anderen
• Colofon

Vrije producties

Willem Nijholt speelde en regisseerde hij bij verschillende kleine en grote "vrije" (lees: ongesubsidiëerde) producenten waaronder Impresariaat John de Crane, Theater- en Organisatiebureau Jacques Senf, Joop van den Ende Theaterproducties, Impresariaat Gislebert Thierens, John van de Rest Produkties en Impresariaat Wim Visser.

Daarbij zaten grote successen zoals zijn rollen als Alan Turing in De verbroken code bij Joop van den Ende Toneelprodukties (1988), en als Antonio Salieri in Amadeus bij John van de Rest Produkties (1988). Bij Gislebert Thierens speelde Willem Nijholt maar liefst in drie stukken van Noel Coward: als Elyot Chase in Private lives, als Graaf Raoul de Vriaac in De markiezin en als Garry Essendine in Later is te laat. Over deze laatste rol merkte Henk van Gelder in zijn recensie in de NRC op: "Willem Nijholt is onbetwist de enige Nederlandse acteur die op het toneel nog een zijden kamerjas weet te dragen. Alleen al daarom leent hij zich bij uitstek voor de rollen die Noel Coward schreef om zelf te kunnen spelen: de ietwat narcistische, soms zelfs enigszins nuffige en altijd rap van de tongriem gesneden man van de wereld die zich graag omringt met de goede gaven van het betere leven - en die thuis in een zijden kamerjas loopt".

Zijn laatste toneelrol tot nu toe speelde Nijholt in de vrije produktie De vrouw die haar man opvrat, een stuk van Joop van den Ende Theaterproducties dat op 14 januari 2004 in première ging.

Een overzicht van de rollen en regies van Willem Nijholt bij vrije producenten vindt u hieronder.

Foto's

Trudy Labij en Willem Nijholt in Private lives, Impresariaat Gislebert Thierens 1991. Foto Leo van Velzen. Collectie TIN.

Links: Willem Nijholt en Hymke de Vries, en Rechts: V.l.n.r. Allard van der Scheer, Anne-Wil Blankers en Willem Nijholt in De markiezin, Impresariaat Gislebert Thierens 1992. Foto's: Leo van Velzen. Collectie TIN.

Links: De gehele cast rondom Willem Nijholt, en Rechts: V.l.n.r. Joke van den Berg, Willem Nijholt en Jasper de Moor in Later is te laat, Impresariaat Gislebert Thierens 1994. Foto's Leo van Velzen. Collectie TIN.

Liz Snoijink en Willem Nijholt in Later is te laat, Impresariaat Gislebert Thierens 1994. Foto: Leo van Velzen. Collectie TIN.

Overzicht van rollen en regies Willem Nijholt bij vrije producties

• 15 oktober 1976: Jimmy Perry in Een doos vol kruimels, Impresariaat John de Crane. Uit de pers: "Zij (Josephine van Gasteren-red.) kreeg daarbij voortreffelijk tegenspel van Willem Nijholt, die daarvoor terecht enkele open doekjes kon incasseren". bron: Anton Deering, 'Josephine van Gasteren sterk in komedie', Algemeen Dagblad, 18.10.1976.
• 11 september 1982: tekstregie van Romantisch Klassiek Ballet van Alexandra Radius en Han Ebbelaar, Theater- en Organisatiebureau Jacques Senf.
• 29 december 1982: Jim Clark in Sukses, Theater- en Organisatiebureau Jacques Senf. Uit de pers: "Dat is vooral te danken aan het goede spel van Linda van Dyck en Willem Nijholt, twee sterke persoonlijkheden die hier bewijzen aan elkaar gewaagd te zijn. Alert op elkaar reagerend bezorgen ze dit ruim twee uur durende praatstuk een verassende dynamiek. Hun zorgvuldig geschakeerde emoties leveren verscheidene mooie, intense momenten op en maken de personages ondanks hun Hollywood- en Broadwaybesognes, tot herkenbare mensen". bron: Hanny van der Harst, 'Liefde en succes gaan niet samen', Trouw, 30.12.1982.
• 3 december 1983: Regie van Koppen dicht. Uit de pers: "Willem Nijholt, debuterend als regisseur, hangt kennelijk de opvatting aan dat kluchtigheid wordt verkregen door snel en met stemverheffing te spreken, heftig gesticulerend en in hoog tempo heen en weer rennen". bron: Henk van Gelder, 'Klucht in een klucht met al te veel stemverheffing', NRC, 5.12.1983.
• 29 oktober 1986: Regie van Publiek van Seth Gaaikema, Mithras Produkties BV. Uit de pers: "Regisseur Willem Nijholt is uitgegaan van het principe dat een willekeurig persoon de bühne op loopt en bij zichzelf zegt: Hé, wat kan ik nog meer dan ademen, werken en gefrustreerd zijn? Nijholt heeft jong talent om zich heen verzameld op een manier (scouting, audities) die overeenkomt met de illusie van de voorstelling, het workshop-achtige idee van: toe maar, laat maar eens wat zien. Het effect van deze methode heeft zijn uitwerking niet gemist: het is puur talent en frisse lucht wat er uit de zaal naar het podium en weer terug waait. De vakmatigheid van het acteur-zijn wordt zodoende echt van nieuwe impulsen voorzien". bron: Dirk Willem Rosie, 'Publiek toch aardig', Tubantia, 18.11.1986.
• 2 oktober 1987: Regie van Droom van een vrouw, Mithras Produkties BV. Uit de pers: "Heeft Ayckbourn de goedkope weg van een zoetsappig einde al vermeden, Willem Nijholt, ook als regisseur in zijn element, is nog een stap verder gegaan door met Anne-Wil Blankers een hartverscheurende slotscène te ontwikkelen. Mooi en moedig". bron: Peter Liefhebber, 'Droom van een Vrouw beter dan in Londen', De Telegraaf, 5.10.1987.
• 23 februari 1988: Georges Pitou in Memoires (het leven van Sarah Bernhardt), Nederlands Theaterbureau B.V. Uit de pers: "Memoires is het stuk waarmee actrice Henny Orri haar veertigjarige toneeljubileum viert. Willem Nijholt is haar hoogst eigen Pitou en dank zij het acteren van deze twee 'toneelbeesten' zoals het programmaboekje ze noemt, ontstaat er nog iets van leven in deze opvoering van een dood stuk". bron: Hein Janssen, 'Bernhardt praat en praat', De Volkskrant, 1.3.1988.
• 29 november 1988: Alan Turing in De verbroken code, Joop van den Ende Toneelprodukties. Uit de pers: "De verbroken code staat of valt met de acteur die Turing speelt. Willem Nijholt draagt de voorstelling. Tot in de finesses speelt hij de verschillende fases. (...) Zonder ijdeltuiterij of declamatieneigingen zet hij voor die man een scherp geprofileerd monumentje neer, licht en lucide, gevoelig en geestig". bron: Henk van Gelder, 'Glansrol van Nijholt in grimmig Brits drama', NRC, 30.11.1988.
• 1 januari 1991: Antonio Salieri in Amadeus, John van de Rest Produkties. Uit de pers: "Willem Nijholt speelt opnieuw Salieri. Hij doet dat nog overtuigender dan ik mij van de eerste keer herinner. De poespas - het teveel aan noten, om met Salieri te spreken - is verdwenen. Niet langer zien we louter een schurk in de romantische acteertraditie, maar een karakter dat zich heel wat minder makkelijk laat veroordelen. Er wordt een grotere geestelijke inspanning van de kijker verwacht, wat het stuk er alleen maar boeiender op maakt. Nijholt tekent tevens voor de regie van deze vrije produktie van John van der Rest. En ook op dit terrein laat hij geen steken vallen: solide vakwerk kortom". bron: Eric van der Velden, 'Willem Nijholt gegroeid als Salieri', Utrechts Nieuwsblad, 2.1.1991.
• 18 september 1991: regiecoach van Mister Sero, Impresariaat Wim Visser.
• 10 oktober 1991: Elyot Chase in Private lives, Impresariaat Gislebert Thierens. Uit de pers: "Je hoeft niet perse een groot liefhebber van het genre te zijn om te kunnen zien dat hier twee buitengewoon bedreven blijspelacteurs staan. Nijholt is als Eliot charmant en vilein, een cynische man van de wereld èn een dolverliefde jonge hond, en als weinige anderen weet hij onder een terloopse opmerking een ijzige verveling te leggen". bron: Hanny van der Harst, 'Nijholt en Labij virtuoos in amusante komedie', Trouw, 29.10.1991.
• 7 oktober 1992: Graaf Raoul de Vriaac in De markiezin, Impresariaat Gislebert Thierens. Uit de pers: "De verfijning van de Britse humor gaat Hollanders nu eenmaal niet gemakkelijk af. Maar haal je er een rasactrice als Anne-Wil Blankers en een dito acteur als Willem Nijholt bij, dan wordt het verhaal toch anders". bron: Ko van Leeuwen, 'Pittige komedie-toon in weinig gespeeld stuk van Noel Coward', Haarlems Dagblad, 10.2.1993.
• 13 oktober 1994: Garry Essendine in Later is te laat, Impresariaat Gislebert Thierens. Uit de pers: "Willem Nijholt is onbetwist de enige Nederlandse acteur die op het toneel nog een zijden kamerjas weet te dragen. Alleen al daarom leent hij zich bij uitstek voor de rollen die Noel Coward schreef om zelf te kunnen spelen: de ietwat narcistische, soms zelfs enigszins nuffige en altijd rap van de tongriem gesneden man van de wereld die zich graag omringt met de goede gaven van het betere leven - en die thuis in een zijden kamerjas loopt". bron: Henk van Gelder, 'Kleurrijke Noel Coward met Nijholt als kwijnende diva', NRC, 14.10.1994.
• 3 december 1995: Regie van Schaken met Diponegro van Hella Haasse, Het Gezelschap van de Zee. Uit de pers: "Regisseur Willem Nijholt heeft met eenvoudige, suggestieve middelen de Indische sfeer in Holland gevangen. Bij de wisselingen der bedrijven klinkt gamelanmuziek". bron: Kester Freriks, 'Stille Kracht in Gelders buitenhuis', NRC, 8.9.1995.
• 24 november 1998: Regie van Schaken met Diponegro van Hella Haasse, Het Gezelschap van de Zee.
• 22 juni 2001: verteller in Experimentum Mundi van Dennis Diderot
• 20 januari 2002: Hugo in Lied in de schemering, Joop van den Ende Theaterproducties.
• 14 januari 2004: Robbert in De vrouw die haar man opvrat, Joop van den Ende Theaterproducties. Komedie waarin een man (Willem Nijholt) zijn vrouw (Trudy Labij) na twintig jaar huwelijk verlaat voor een veel jongere vriendin (Hymke de Vries). Wat in het begin allemaal zo leuk lijkt, verandert als blijkt dat deze vriendin niet kan koken, terwijl hij juist op culinair gebied zo verwend werd. De liefde van de man blijkt nog altijd door de maag te gaan.