Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Sonia-gaskell-1965.jpg


Sonia Gaskell, 1965. Fotograaf onbekend.

Logo eenlevenlangtheater2.png
NaamSonia Gaskell
Volledige naamGaskelyte, Sofia Alexandrovna
Geboortedatum14 april 1904
Geboorteplaats Vilkaviškis
Overlijdensdatum9 juli 1974
Overlijdensplaats Parijs
BeroepDanser, Choreograaf, Artistiek leider
DisciplineDans
TrefwoordenKlassiek ballet
Externe databases:
VIAF

Een Leven Lang Theater: Sonia Gaskell

Eenlevenlangtheater: Sonia Gaskell (1904 - 1974)

Sonia-gaskell-1923-collectie-tin.jpg Sonia-gaskell-1940-collectie-tin.jpg Portret van Sonia Gaskell 368474.jpg Portret van Sonia Gaskell 368470.jpg

V.l.n.r.: Sonia Gaskell, 1923 (fotograaf onbekend), ca. 1940 (fotograaf onbekend), 1952 (foto D.G. Lanting), 1965 (foto Maria Austria/MAI). Collectie TIN.

In 1939, het jaar dat Sonia Gaskell (Vilkaviškis, 14 april 1904 - Parijs, 9 juli 1974) in Amsterdam aankwam, was Nederland een land zonder ballettraditie. Goede opleidingen voor dansers en gesubsidieerde balletgezelschappen waren er niet en voor dansers was er geen enkel beroepsperspectief. Sonia Gaskell bracht daar met tomeloze inzet verandering in.

Ze slaagde er in dansers op te leiden die zowel het klassiek romantische als het moderne repertoire aankonden. Ook bood ze ruimte aan jonge choreografen. Ze opende een balletschool, richtte verscheidene balletgezelschappen op en was de stuwende kracht achter vele vernieuwingen. In 1954 werd zij artistiek leider van het eerste gesubsidieerde nationale balletgezelschap, het Nederlands Ballet, dat in 1961 opging in Het Nationale Ballet.

Zij wist dit gezelschap, samen met dansers als Olga de Haas en choreografen als Rudi van Dantzig, een internationale naam te bezorgen.Toen zij in 1969 afscheid nam als artistiek leider van Het Nationale Ballet, behoorde het gezelschap tot de internationale top.

Sonia Gaskell in haar woning in de zomerdijkstraat. Fotograaf onbekend. ca. 1965. Collectie TIN.
Sonia Gaskell was een expressieve vrouw met een sterk karakter en had behalve vrienden en volgelingen ook veel vijanden en tegenstanders. Desalniettemin waren vriend én vijand het er over eens dat Gaskell zich heeft ontwikkeld tot de stuwende kracht achter de emancipatie van de dans in Nederland. Haar onuitputtelijke energie en vechtlust werd gewaardeerd en werkte vaak aanstekelijk.

Zonder haar zou de danswereld in Nederland er anders uit hebben gezien. Ze had een zwaar leven met vele omzwervingen en heeft alles van de grond af opgebouwd. Dat maakte haar tot een markante vrouw die hoge eisen stelde aan zichzelf en aan anderen, regelmatig met hoopoplopende ruzies als gevolg. In de jaren vijftig werd ze zelfs middelpunt van de zogenaamde 'balletoorlog'. Voor de dans ontzegde ze zich veel, soms alles.

Ze was een opvallende verschijning en ging altijd goed gekleed. Door haar dansers werd ze nooit met haar voornaam aangesproken, maar altijd met 'Madame' of 'Mevrouw'. Hoewel ze op haar werk beslissingen nam over grote bedragen, leefde ze zelf een uiterst sober leven.

In Leiden en Almere is een straat naar Sonia Gaskell vernoemd.

Via het menu bovenaan op deze pagina, vindt u een overzicht van het leven en werk van deze bijzondere vrouw.

Zie ook biografie 1 op website van Resources Huygens en idem biografie 2


Sonia Gaskell heeft bijgedragen aan 28 productie(s).

Sonia Gaskell heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Sonia Gaskell heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In choreografie van
Russische boerenbruiloft Choreografie Ballet Studio 1945 1945/1946 1 september 1945 Sonia Gaskell
Drie eeuwen danskunst Choreografie Ballet Recital II 1948/1949 12 maart 1949 Marius Petipa, Michel Fokine, Sonia Gaskell
Odysseus en Kalypso Choreografie Ballet Recital II 1949/1950 19 november 1949 Sonia Gaskell
Alles om een mantel Choreografie Ballet Recital II 1949/1950 7 juni 1950 Sonia Gaskell
De Perzen Choreografie Holland Festival 1949/1950 8 juli 1950 Sonia Gaskell
Les Sylphides (fragment) Choreografie Het Nederlands Ballet 1950/1951 24 augustus 1950 Michel Fokine, Pieter van der Sloot, Sonia Gaskell
Ballet-suite Choreografie Ballet Recital II 1950/1951 10 november 1950 Sonia Gaskell
Liefde in de dans Choreografie Ballet Recital II 1950/1951 3 maart 1951 Aart Verstegen, Michel Fokine, Sonia Gaskell
Sonate Choreografie Ballet Recital II 1952/1953 21 september 1952 Sonia Gaskell
De liefde van Don Perimplin en Belisa Choreografie Ballet Recital II 1952/1953 21 september 1952 Sonia Gaskell
Italiaans concert Choreografie Ballet Recital II 1952/1953 21 september 1952 Sonia Gaskell
Le festin d' Araignée Choreografie Ballet Recital II 1952/1953 1 juni 1953 Sonia Gaskell
Luctor et emergo Choreografie Ballet Recital II 1952/1953 1 juni 1953 Sonia Gaskell
Paard eet hoed Choreografie Toneelgroep Theater 1953/1954 17 oktober 1953 Sonia Gaskell
Paradou Choreografie Ballet Recital II 1953/1954 1 april 1954 Sonia Gaskell
Alles om een mantel Choreografie Het Nederlands Ballet 1954/1955 6 oktober 1954 Sonia Gaskell
Een midzomernachtdroom Choreografie De Haagsche Comedie 1954/1955 9 oktober 1954 Aart Verstegen, Sonia Gaskell
De stoelen Choreografie Het Nederlands Ballet 1954/1955 20 januari 1955 Sonia Gaskell
Det er ganske vist Choreografie Het Nederlands Ballet 1954/1955 31 maart 1955 Sonia Gaskell
Sphère Choreografie Het Nederlands Ballet 1956/1957 26 oktober 1956 Sonia Gaskell
Largo en allegro Choreografie Het Nederlands Ballet 1959/1960 18 juni 1960 Sonia Gaskell
Philomela Choreografie De Nederlandsche Opera (gevestigd te Amsterdam) 1961/1962 26 juni 1962 Sonia Gaskell
Rusalka Choreografie Stichting De Nederlandse Opera 1962/1963 22 juni 1963 Sonia Gaskell
Rhytme en klank Choreografie Het Nationale Ballet 1985/1986 13 februari 1964 Sonia Gaskell
Spiegel Choreografie Het Nationale Ballet 1963/1964 18 april 1964 Sonia Gaskell
Iphigenie auf Tauris Choreografie Stichting De Nederlandse Opera 1963/1964 20 juni 1964 Sonia Gaskell
Anna Pavlova Herdenking Regie Het Nederlands Ballet 1960/1961 23 januari 1961
Vier Temperamenten Instudering Het Nederlands Ballet 1959/1960 9 mei 1960 George Balanchine

Bronnen