Richard Hol
| Naam | Richard Hol |
|---|---|
| Volledige naam | Rijk Hol |
| Geboortedatum | 23 juli 1825 |
| Geboorteplaats | Amsterdam |
| Overlijdensdatum | 14 mei 1904 |
| Overlijdensplaats | Utrecht |
| Beroep | Componist, Dirigent |
| Discipline | Muziekheater |
| Externe databases: | |
| VIAF |
Biografie
Richard Hol (1825 – 1904), was een Nederlandse componist en dirigent. Hij was de zoon van Cornelis Hol en Bregje Nagel, kreeg een piano-opleiding van Johan George Bertelman aan de Amsterdamse muziekschool en werd in 1857 dirigent van het Amsterdamse Toonkunstkoor. Toen in 1862 Johannes Verhulst in plaats van Hol werd gevraagd om de nieuwe volksconcerten van Toonkunst te komen leiden, vertrok Hol naar Utrecht, waar hij al snel de spil van het muziekleven werd. Als opvolger van Johann Hermann Kufferath leidde hij de "stadsconcerten" (tot zijn dood in 1904), de studentenconcerten en het Toonkunstkoor. In deze tijd was hij bevriend met Johan Cornelis Marius van Riemsdijk, jonkheer, jurist en toonkunstenaar. Hol werd tevens benoemd tot Domorganist (1869-1888) en was vanaf 1875 directeur van de pas opgerichte Stedelijke Muziekschool, waar hij ook als docent zang, muziektheorie en muziekgeschiedenis werkzaam was en waar Johan Wagenaar en Catharina van Rennes tot zijn leerlingen behoorden.
Hol kreeg er in 1878 nog de mannenzangvereniging Caecilia in Den Haag bij. Bij Diligentia in Den Haag leidde hij vanaf 1883 enkele concerten per jaar met moderne muziek, en in 1886 volgde hij daar Johannes Verhulst op (tot 1898). Sindsdien bekleedde Hol een zeer vooraanstaande positie in het Nederlandse muziekleven. De doorbraak in Nederland van een componist als Brahms was deels aan hem te danken. Van 1891 tot 1893 dirigeerde hij de donderdagse "klassieke concerten" in het Paleis voor Volksvlijt in Amsterdam.
Richard Hol werd in zijn tijd als componist gevierd, zijn talrijke werken, nog geheel in de sfeer van de Leipziger school van Mendelssohn en Schumann verraden echter geen spoor van de moderne muziek van Wagner, Liszt en Berlioz die hij als dirigent verdedigde.
Sommige van zijn kinderliederen zijn lang populair gebleven. Een voorbeeld daarvan is Draaiersjongen over Michiel de Ruyter dat begint met de woorden In een blauwgeruite kiel. De tekst van het lied is geschreven door Antoon Leonard de Rop. Een ander bekende melodie van Hol is het lied Mijn Nederland dat begint met de woorden Waar de blanke top der duinen. De tekst hiervan is geschreven door P. Louwerse.
Verschillende door hem gecomponeerde liederen werden opgenomen in de liedbundel Kun je nog zingen, zing dan mee (eerste druk in 1906). Dit liedboek was zeer populair en werd de hele twintigste eeuw herdrukt. Het gaat naast bovengenoemde liedjes 'In een blauwgeruiten kiel' (tekst A.L. de Rop) en 'Waar de blanke top der duinen' (tekst P. Louwerse) om onder andere: 'En over de weide daar blonk de zon' (tekst G. Antheunis), 'Vaarwel, vaarwel mijn dierbaar vaderland' (tekst A.L. de Rop), 'De paden op, de lanen in, vooruit met flinken pas' (tekst A.L. de Rop) en 'Kling-klang! Kling-klang! Over het woud' (canon, tekst A. Winkler Prins).
Hol was tevens pianist en recensent. In die laatste hoedanigheid werkte hij voor vele bladen en hij redigeerde vanaf 1894 het tijdschrift Het Orgel. Toen in 1875 de Nederlandsche Toonkunstenaars-Vereeniging werd opgericht, was Hol de eerste voorzitter. Hol kreeg vele officiële onderscheidingen en werd in 1878 gekozen tot corresponderend lid van de Académie française.
In Den Haag werd op 2 oktober 1906 aan de Stadhouderslaan een monument onthuld ter nagedachtenis van Richard Hol, naar ontwerp van Bart van Hove. Het bestaat uit een bronzen borstbeeld op een circa drie meter hoge hardstenen sokkel. Op de sokkel is in haut-reliëf een vrouwenfiguur gebeiteld, die de 'Muze, de Lier bespelend' voorstelt. In de Tweede Wereldoorlog moest het standbeeld wijken. Later kreeg het een plek aan de Groot-Hertoginnelaan.
Jacoba Brigitte Louise Hol (1886-1964), de eerste vrouwelijke hoogleraar in de fysische geografie in Nederland, was de (buitenechtelijke) dochter van Richard Hol. Haar moeder was Maria Koene.
Theater CV
Richard Hol heeft bijgedragen aan 5 productie(s).
Richard Hol heeft gewerkt in de volgende functies:
- Auteur (schrijver libretto, scenario) - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Muziek - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
- Muzikale leiding - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Richard Hol heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:
NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.
| Productie | Functie | Producent | Seizoen | Premièredatum | In regie van |
|---|---|---|---|---|---|
| 't Looze molenarinnetje, Maartje van Schalkwijk en Edelweis | Auteur (schrijver libretto, scenario) | De Nederlandsche Tooneelvereeniging (1893-1912) | 1895/1896 | 2 april 1896 | |
| Floris V | Muziek | Nederlandsche Opera | 1901/1902 | 25 april 1902 | Jacques Coini |
| Matinée (Repentir, Vrijheid, Lied) | Muziek | Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.) | 1906/1907 | 26 december 1906 | |
| Ik ben blij dat ik je niet vergeten ben | Muziek | Olbe Produkties BV | 1999/2000 | 21 oktober 1999 | Wil van der Meer |
| Koninginnenacht | Muziek | Het Nationale Toneel | 2011/2012 | 28 april 2012 | Franz Wittenbrink |
| Floris V | Muzikale leiding | Nederlandsche Opera | 1901/1902 | 25 april 1902 | Jacques Coini |