Henrik Ibsen

Henrik Ibsen, 1900, door Gustav Borgen.

Naam	Henrik Ibsen
Volledige naam	Henrik Johan Ibsen
Geboortedatum	20 maart 1828
Geboorteplaats	Skien
Overlijdensdatum	23 mei 1906
Overlijdensplaats	Kristiania
Beroep	Toneelschrijver
Discipline	Toneel
Externe databases:
	DBNL
	IMDb
	IBDb
	VIAF

Biografie

Henrik Ibsen (1828-1906) was een Noors toneelschrijver en dichter. Hij werd geboren in een vooraanstaande Noorse koopmansfamilie. Van 1844 tot 1850 ging hij in de leer als apothekersassistent, in 1850 ging hij naar Kristiania waar hij aan de ‘studentenfabriek’ van Heltberg ging studeren. Hij rondde zijn studie echter niet af en verbond zich in 1851 aan het theater in Bergen, waarvoor hij stukken schreef. In 1852 maakte hij een reis naar Kopenhagen en Dresden, die van grote betekenis is geweest voor de vorming van zijn persoonlijkheid en zijn vakmanschap als schrijver. Van 1857 tot 1864 was hij theaterdirecteur in Kristiania, waar hij veel tegenwerking ondervond. In 1860 onderging hij een zware innerlijke crisis, waarna hij met de Komedie der liefde (1862) zijn reeks van grote werken aanving. In 1864 vertrok hij naar het buitenland en verbleef gedurende 27 jaar afwisselend in Italië en Duitsland, aanvankelijk onder armoedige omstandigheden, later als beroemd en welgesteld man. In 1891 keerde hij naar Noorwegen terug, waar hij tot aan zijn dood in 1906 in de hoofdstad woonde.

Theater CV

Henrik Ibsen heeft bijgedragen aan 220 productie(s).

Henrik Ibsen heeft gewerkt in de volgende functies:

• Auteur (schrijver libretto, scenario) - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)

Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Henrik Ibsen heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum

Productie	Functie	Producent	Seizoen	Premièredatum	In regie van
Steunpilaren der maatschappij (Samfundets Stötter)	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Moor en Veltman Van Ollefen	1880/1881	16 oktober 1880
Nora	Auteur (schrijver libretto, scenario)	N.V. De Tooneelvereeniging	1888/1889	29 maart 1889	L.B.J. Moor
Spoken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Bigot Poolman en Blaaser Kreukniet	1890/1891	5 september 1890	Henri van Kuyk
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap van Tivoli Schouwburg	1890/1891	27 februari 1891
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Nederlandsche Tooneelisten 1886-1900	1890/1891	9 maart 1891
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Bigot Poolman en Blaaser Kreukniet	1890/1891	7 april 1891	Henri van Kuyk
Nora	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Kreukniet en Poolman	1891/1892	16 december 1891
Rosmersholm	Auteur (schrijver libretto, scenario)	De Nederlandsche Tooneelvereeniging (1893-1912)	1893/1894	3 november 1893	Louis Chrispijn sr.
Klein Eyolf	Auteur (schrijver libretto, scenario)	De Nederlandsche Tooneelvereeniging (1893-1912)	1894/1895	1 december 1894	Louis Chrispijn sr.
De vrouw der zee	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.)	1894/1895	29 maart 1895
Steunpilaren van de maatschappij	Auteur (schrijver libretto, scenario)	De Nederlandsche Tooneelvereeniging (1893-1912)	1896/1897	11 december 1896	Henri van Kuyk
John Gabriël Borkman	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.)	1896/1897	10 februari 1897
John Gabriël Borkman	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Vereenigde Rotterdamsche Tooneelisten	1896/1897	27 maart 1897
Een vijand des volks	Auteur (schrijver libretto, scenario)	De Nederlandsche Tooneelvereeniging (1893-1912)	1897/1898	26 oktober 1897
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.)	1900/1901	2 september 1900	Louis Chrispijn sr.
Nora	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Tournée Schürmann	1900/1901	1 oktober 1900
De bond der jongeren	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.)	1901/1902	1 augustus 1901	Willem Petrus de Leur
Spoken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Afdeling Toneel Amsterdamsch Lyrisch Tooneel	1902/1903	5 november 1902	F. Kugelberg
De steunpilaren der maatschappij	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.)	1905/1906	1 augustus 1905	Louis Chrispijn sr.
Nora (Een poppenhuis)	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.)	1906/1907	12 oktober 1906	Louis Chrispijn sr.
Een vijand van 't volk	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.)	1907/1908	22 augustus 1908	Willem van Korlaar jr.
John Gabriel Borkman	Auteur (schrijver libretto, scenario)	N.V. Het Tooneel	1908/1909	30 december 1908	Willem Royaards
Rosmersholm	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.)	1910/1911	17 september 1910	Louis Chrispijn sr.
Gespenster	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Het Duitsche Tooneel	1911/1912	17 november 1911
Nora (Een poppenhuis)	Auteur (schrijver libretto, scenario)	N.V. Het Tooneel	1911/1912	23 november 1911	Adriaan van der Horst
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Die Haghespelers (1913-1917)	1913/1914	12 december 1913	Eduard Verkade
De steunpilaren der maatschappij	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.)	1913/1914	11 februari 1914	Jan C. de Vos sr.
Klein Eyolf	Auteur (schrijver libretto, scenario)	N.V. De Tooneelvereeniging	1916/1917	9 december 1916	Herman Heijermans
De wilde eend	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.)	1916/1917	24 februari 1917	Adriaan van der Horst
De steunpilaren der maatschappij	Auteur (schrijver libretto, scenario)	NV Het Rotterdamsch Tooneel (1916-1923)	1916/1917	4 mei 1917	Louis Chrispijn sr.
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	N.V. Het Rotterdamsch Tooneel	1917/1918	27 oktober 1917
Spoken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.)	1917/1918	9 april 1918	Eduard Verkade
Een poppenhuis	Auteur (schrijver libretto, scenario)	N.V. De Tooneelvereeniging	1917/1918	13 april 1918	Herman Heijermans
John Gabriël Borkman	Auteur (schrijver libretto, scenario)	N.V. De Tooneelvereeniging	1917/1918	20 april 1918	Adriaan van der Horst
De vrouw van de zee	Auteur (schrijver libretto, scenario)	NV Het Rotterdamsch Tooneel (1916-1923)	1918/1919	22 februari 1919	Louis Chrispijn sr.
Rosmersholm	Auteur (schrijver libretto, scenario)	NV Het Rotterdamsch Tooneel (1916-1923)	1919/1920	25 november 1919	Louis Chrispijn sr.
Comedie der liefde	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Het Schouwtooneel	1922/1923	11 september 1922	Adriaan van der Horst
Spoken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel	1923/1924	21 september 1923
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel	1923/1924	16 november 1923	Louis Chrispijn sr.
Bouwmeester Solness	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Vereenigd Tooneel	1924/1925	22 februari 1925	Albert van Dalsum
Nora	Auteur (schrijver libretto, scenario)	N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel	1925/1926	17 oktober 1925	Cor van der Lugt Melsert (1882-1969)
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Het Schouwtooneel	1926/1927	9 september 1926	Adriaan van der Horst
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	NV Het Nieuw Rotterdamsch Tooneel (1925-1929)	1927/1928	28 november 1927	Alida Tartaud
Een vijand van 't volk	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Het Schouwtooneel	1927/1928	21 januari 1928	Adriaan van der Horst
Kleine Eyolf	Auteur (schrijver libretto, scenario)	N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel	1927/1928	13 maart 1928	Charles Gilhuys
Nora	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Vereenigd Tooneel	1928/1929	28 september 1928	Eduard Verkade
Als wij dooden ontwaken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel	1928/1929	25 mei 1929	Herman Schwab
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Vereenigd Tooneel	1929/1930	29 maart 1930	Eduard Verkade
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	N.V. Het Amsterdamsch Tooneel	1930/1931	20 september 1930	Eduard Verkade
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gelegenheidscombinaties	1930/1931	4 maart 1931
Spoken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap van Weert - Morriën	1932/1933	15 september 1932	Henri Morriën
Spoken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Exelsiortooneel	1932/1933	17 maart 1933	Henri van Ees
Nora	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Koninklijke Vlaamse Schouwburg	1935/1936	9 december 1935	Joris Diels
Nora	Auteur (schrijver libretto, scenario)	N.V. Vereenigd Rotterdamsch-Hofstad Tooneel	1937/1938	19 maart 1938	Eduard Verkade
Nora	Auteur (schrijver libretto, scenario)	N.V. Het Nederlandsch Tooneel	1938/1939	26 oktober 1938	Eduard Verkade
Spoken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	N.V. Het Residentie Tooneel	1938/1939	29 maart 1939	Bets Ranucci-Beckmann
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	N.V. Het Nederlandsch Tooneel	1939/1940	23 september 1940	Louis Saalborn
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gemeentelijk Theaterbedrijf Amsterdam - Afdeeling Tooneel	1939/1940	6 oktober 1940	Yvonne Georgi
Spoken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gemeentelijk Theaterbedrijf Amsterdam - Afdeeling Tooneel	1940/1941	2 februari 1942	Cor van der Lugt Melsert (1882-1969)
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Cor Breed	1945/1946	14 september 1945
Rosmersholm	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelgroep Comedia	1946/1947	3 september 1946	Cor Hermus
Spoken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Zwitsers Toneelensemble	1948/1949	1 oktober 1948	Biberti Leopold
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelvereniging Diever	1948/1949	23 juni 1949	Dirk Broekema
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Det Norske Teatret	1949/1950	23 november 1949	Hans Jacob Nilsen
Aase's dood	Auteur (schrijver libretto, scenario)	De Nieuwe Egelantier	1950/1951	1 februari 1951
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Speelgroep Limburg	1953/1954	20 mei 1954	Gabriël Beckers
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelgroep Theater	1954/1955	6 september 1954	Albert van Dalsum
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Lyric Theatre Hammersmith	1954/1955	28 februari 1955	Peter Ashmore
Nora	Auteur (schrijver libretto, scenario)	De Haagsche Comedie	1955/1956	6 oktober 1955
Spoken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Koninklijke Nederlandse Schouwburg	1955/1956	18 oktober 1955	Ben Royaards
Spoken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	De Haagsche Comedie	1956/1957	29 september 1956	Joris Diels
Bouwmeester Solness	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelgroep Puck	1956/1957	9 oktober 1956	Cas Baas
De wilde eend	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Stichting Rotterdams Toneel	1956/1957	26 oktober 1956	Bob de Lange
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Nieuw Nederlands Toneelgezelschap	1957/1958	5 november 1957	Ettore Cella
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Norske Riksteatret	1960/1961	20 november 1960	Barthold Halle
Spoken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Koninklijke Vlaamse Schouwburg	1961/1962	26 oktober 1961	Edward Deleu
Rosmersholm	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelgroep Theater	1962/1963	30 maart 1963	Ferd Sterneberg
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Proton	1963/1964	18 oktober 1963
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	De Nederlandse Comedie	1965/1966	12 maart 1966	Bob de Lange
Spoken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelgroep Theater	1966/1967	17 september 1966	Hans Croiset
Het poppenhuis	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Groot Limburgs Toneel	1970/1971	23 april 1971	Adrian Brine
Een vijand van het volk	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Zuidelijk Toneel Globe	1971/1972	12 september 1971	Minas Christidis
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Zuidelijk Toneel Globe	1972/1973	22 november 1972	Hans Croiset
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelgroep De Appel	1972/1973	13 april 1973	Erik Vos
Een poppenhuis	Auteur (schrijver libretto, scenario)	De Haagsche Comedie	1973/1974	15 september 1973	Guido de Moor
De wilde eend	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Zuidelijk Toneel Globe	1973/1974	13 december 1973	Ton Lutz
Spoken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Zuidelijk Toneel Globe	1974/1975	10 maart 1975	Ton Lutz
Brand	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelgroep Theater	1976/1977	24 september 1976	Jochen Neuhaus
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Onafhankelijk Toneel	1976/1977	25 januari 1977
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	De Haagsche Comedie	1977/1978	17 september 1977	Kees Coolen
Ein Puppenheim	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Berlijn Renaissance Theater	1978/1979	8 oktober 1978	Rudolf Noelte
Rosmersholm	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Stichting FACT	1978/1979	27 oktober 1978	Jan Decorte
Pijlers van de samenleving	Auteur (schrijver libretto, scenario)	De Haagsche Comedie	1978/1979	2 december 1978	Kees Coolen
Bouwmeester Solness	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelgroep Theater	1978/1979	16 maart 1979	Elise Hoomans
Die Wildente	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Holland Festival	1978/1979	6 juni 1979	Alfred Kirchner
Die Wildente	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Württembergisches Staatstheater Stuttgart	1978/1979	8 juni 1979	Alfred Kirchner
Ontmoeting in het donker	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Theatergroep Nijinsky	1979/1980	4 september 1979
Een poppenhuis	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelgroep De Appel	1979/1980	7 september 1979
Kleine Eyolf	Auteur (schrijver libretto, scenario)	De Haagsche Comedie	1979/1980	1 november 1979	Kees Coolen, Gaston van Erven
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Ro Theater	1981/1982	15 januari 1982	Karst Woudstra
John Gabriel Borkman	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Publiekstheater	1982/1983	16 oktober 1982	Fritz Marquardt
Wanneer wij doden ontwaken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Ro Theater	1983/1984	18 februari 1984	Peter te Nuyl
Rosmersholm	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Stichting Theaterunie	1983/1984	17 maart 1984	Frans Strijards
Soria-Moria	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Maastrichts Theaterensemble Het Vervolg	1984/1985	6 maart 1985	Ted Keijser
Scenes uit Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Universiteitstheater (Amsterdam)	1984/1985	1 april 1985
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Theatergroep Piek	1984/1985	24 april 1985	Frans Strijards
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Fun Theater	1984/1985	25 april 1985	Paul Sprenger
John Gabriel Borkman	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Holland Festival	1984/1985	24 juni 1985	Ingmar Bergman
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Theatergroep Nijinsky	1985/1986	6 augustus 1985	Bart Kiene
Nora	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Fryske Toaniel Stifting Tryater	1986/1987	25 september 1986	Guido Wevers
Een poppenhuis	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Zuidelijk Toneel Globe	1986/1987	18 oktober 1986	Teuntje Klinkenberg
Spoken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Theatergroep Piek	1986/1987	30 april 1987	Ruurd van Wijk
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Polona Produkties BV	1987/1988	4 november 1987	Dirk Buyse
Spoken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Krochttheater	1987/1988	8 november 1987	Erik-Ward Geerlings
De vrouw van de zee	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Zeno	1987/1988	2 december 1987	Lucas Borkel
Bouwmeester Solness	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Maatschappij Discordia	1987/1988	14 juni 1988	Jan Joris Lamers
A Doll's House	Auteur (schrijver libretto, scenario)	The Anglo-American Theatre Group	1988/1989	14 oktober 1988
Spoken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Stichting De Jungle	1988/1989	1 februari 1989	Joanna Bilska
Spoken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Stichting Amai	1988/1989	14 april 1989	Jochem Royaards
There Is No Solution, Because There Is No Problem	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Produktie, Stichting Tij		13 mei 1989	Ireen Kolenberg
There Is No Solution, Because There Is No Problem	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Stichting Tij Produktie	1988/1989	13 mei 1989	Ireen Kolenberg
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelgroep Amsterdam	1989/1990	9 januari 1990	Marcelle Meuleman
Spoken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Nieuw Ensemble RaamTeater	1989/1990	10 januari 1990	Nikolaus Windisch-Spoerk
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Dwarf Theater	1989/1990	2 februari 1990	Peter Lintelo
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Pantomime Theater Rob van Reijn	1989/1990	16 februari 1990	Rob van Reijn
Dionysos in '90	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Stadsschouwburg Amsterdam	1989/1990	3 mei 1990	Rob Malasch
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Art & Pro	1989/1990	17 mei 1990	Frans Strijards
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Stichting Noordelijk Theater De Voorziening	1990/1991	11 oktober 1990	Matthijs Rümke
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	De Engelenbak	1990/1991	11 januari 1991	Lucas Borkel
Lytse Eyolf	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Fryske Toaniel Stifting Tryater	1990/1991	24 januari 1991	Leonard Frank
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Stichting Toneelschuur Producties	1990/1991	22 maart 1991	Ernst Braches
Rosmersholm	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Rotterdams centrum voor theater	1990/1991	5 juni 1991	Bram Legerstee
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Etcetera La Strada	1990/1991	16 juli 1991
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Ro Theater	1991/1992	22 december 1991	Liesbeth Coltof
Wanneer wij doden ontwaken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelgroep Amsterdam	1991/1992	14 januari 1992	Titus Muizelaar
Nora	Auteur (schrijver libretto, scenario)	ELS theater	1991/1992	5 februari 1992	Bas Zuyderland
Bouwmeester Solness	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Het Nationale Toneel	1991/1992	27 maart 1992	Colin McColl
Rosmersholm	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Noord Nederlands Toneel	1991/1992	23 mei 1992	Lidy Six
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Teater Fusentast	1991/1992	17 juli 1992
Een vijand van het volk	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Inter Com Groep	1992/1993	5 oktober 1992	Paul Jonker
De vrouw van de zee	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelgroep Amsterdam	1992/1993	18 november 1992	Lidwien Roothaan
Bouwmeester Solness	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Stichting Theaterwerkplaats Limburg Het Kruis van Bourgondië	1992/1993	21 november 1992	Lex Berger
Trianon parfumé	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Stichting Theaterwerkplaats Limburg Het Kruis van Bourgondië	1992/1993	11 december 1992	Ivo van Megen
Rosmersholm	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Stichting FACT	1992/1993	13 februari 1993	Erik-Ward Geerlings
Een vijand van het volk	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Theater van het Oosten	1993/1994	15 oktober 1993	Koos Terpstra
Spoken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelgroep De Appel	1993/1994	18 februari 1994	Agaath Witteman
Nora	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Theater Malpertuis	1993/1994	16 maart 1994	Dirk Tanghe
Kleine Eyolf	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Maatschappij Discordia	1994/1995	28 oktober 1994	Jan Joris Lamers
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Theater aan de Werf Produkties	1994/1995	17 december 1994	Mechtild Prins
Bouwmeester Solness	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Theater Antigone	1994/1995	7 februari 1995	Ignace Cornelissen
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Het Nationale Toneel	1994/1995	4 maart 1995	Ger Thijs
Kleine Eyolf	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Stichting Toneelschuur Producties	1994/1995	24 maart 1995	Ernst Braches
De wilde eend	Auteur (schrijver libretto, scenario)	De Roovers Spelen VZW	1994/1995	24 maart 1995	Sam Bogaerts
A Doll's House	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Van Dyk & Company	1994/1995	7 april 1995	Clare Davidson
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Theaterschool	1995/1996	21 juni 1996	Jeroen Croes
Nora	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Het Oranjehotel	1996/1997	10 oktober 1996	Jeroen van den Berg
Spoken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Noord Nederlands Toneel	1996/1997	19 oktober 1996	Peter te Nuyl
De wilde eend	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Art & Pro	1996/1997	7 december 1996	Frans Strijards
Delen uit Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Het Brabants Orkest	1997/1998	14 september 1997
Nora	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Maastrichts Theaterensemble Het Vervolg	1997/1998	21 november 1997	Léon van der Sanden
John Gabriel Borkman	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Ro Theater	1997/1998	11 maart 1998	Peter de Baan
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Theatergroep Carrousel	1997/1998	12 maart 1998	Matin van Veldhuizen
De vrouw van de zee	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Onafhankelijk Toneel	1997/1998	21 mei 1998	Mirjam Koen
Een poppenhuis	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Het Gevolg	1998/1999	27 oktober 1998	Ignace Cornelissen
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Stichting Peer	1998/1999	27 juni 1999	Jeroen Kriek
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Fryske Toaniel Stifting Tryater	1997/1998	10 juli 1999	Jos Thie
Clownerie, clownera, etceterie, etcetera	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Arnhem, Hogeschool voor de Kunsten		19 januari 2000
Clownerie, clownera, etceterie, etcetera	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Hogeschool voor de Kunsten Arnhem	1999/2000	19 januari 2000
Een poppenhuis	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Hogeschool voor de Kunsten Arnhem	1999/2000	3 februari 2000
Kleine Eyolf of De menselijke verantwoordelijkheid	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Het Oranjehotel	1999/2000	11 maart 2000	Ivar van Urk
Spoken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Stichting Toneelschuur Producties	2000/2001	11 november 2000	Bart Danckaert
John Gabriel Borkman	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelgroep Amsterdam	2001/2002	18 oktober 2001	Mirjam Koen
Nora	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Onafhankelijk Toneel	2001/2002	19 april 2002	Gerrit Timmers
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelgroep De Appel	2002/2003	25 oktober 2002	Aus Greidanus sr.
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	De Theatercompagnie	2002/2003	14 januari 2003	Theu Boermans
De wilde eend	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelgroep Amsterdam	2002/2003	28 maart 2003	Gerardjan Rijnders
Vrouw van de zee	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Compagnie Dakar	2002/2003	13 juni 2003	Victoria H. Meirik
Nora	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Schaubühne am Lehniner Platz	2002/2003	20 juni 2003	Thomas Ostermeier
Rosmersholm	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Het Nationale Toneel	2003/2004	11 oktober 2003	Maaike van Langen
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelhuis (gezelschap)	2003/2004	13 januari 2004	Stefan Perceval
Bouwmeester Solness	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Onafhankelijk Toneel	2003/2004	21 mei 2004	Mirjam Koen
Spoken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	De Paardenkathedraal	2003/2004	4 juni 2004	Dirk Tanghe
Nora	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelacademie Maastricht	2004/2005	17 december 2004
De wilde eend	Auteur (schrijver libretto, scenario)	De Roovers Spelen VZW	2004/2005	8 maart 2005
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelgroep Amsterdam	2005/2006	22 juni 2006	Ivo van Hove
De wilde eend	Auteur (schrijver libretto, scenario)	De Theatercompagnie	2007/2008	19 januari 2008	Maaike van Langen
Pijlers van de samenleving	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Theater Oostpool	2007/2008	9 februari 2008	Erik Whien
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Het Nationale Toneel	2008/2009	4 december 2008	Susanne Kennedy
Peer Gynt, Kerstproductie voor de hele familie	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Stichting Opera Zuid	2008/2009	22 december 2008	Ted Keijser
Peer Gynt, kerstproductie voor de hele familie	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Stichting Opera Zuid	2008/2009	22 december 2008	Ted Keijser
Dodendans	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Stichting Het Hof	2008/2009	4 maart 2009	Joop van der Linden
Ibsen3	Auteur (schrijver libretto, scenario)	De Tijd vzw	2009/2010	8 oktober 2009	Lucas Vandervost
Drenkeldode	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Onafhankelijk Toneel	2009/2010	10 oktober 2009	Mirjam Koen
Vijand van het volk	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelgroep Maastricht	2009/2010	10 oktober 2009	Arie de Mol
El desarrollo de la civilización venidera	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Daniel Veronese	2010/2011	1 maart 2010	Daniel Veronese
Spoken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelgroep Amsterdam	2010/2011	27 februari 2011	Thomas Ostermeier
Bouwmeester Solness	Auteur (schrijver libretto, scenario)	De Voortzetting (van Art&Pro)	2011/2012	12 maart 2012	Frans Strijards
Kleine Eyolf	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Het Nationale Toneel	2011/2012	3 mei 2012	Susanne Kennedy
Een poppenhuis	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Theaterschool	2011/2012	20 juni 2012	Maren Bjorseth
Nora	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelgroep Amsterdam	2012/2013	9 november 2012	Thibaud Delpeut
Wish You Were Here (Henrik Ibsen)	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelgroep Amsterdam	2012/2013	17 december 2012	Lucas de Man
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Het Zuidelijk Toneel	2012/2013	11 januari 2013	Matthijs Rümke
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Theatergroep Suburbia	2012/2013	11 april 2013	Esther Bolte
Nora	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelspelersgezelschap STAN	2012/2013	24 mei 2013
Vijand van het volk	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Academie voor Theater en Dans	2013/2014	6 juni 2014	Hilde Tuinstra
Solness	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Het Nationale Toneel	2014/2015	25 april 2015	Theu Boermans
Tempopia	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Moeremans & Sons	2014/2015	12 juni 2015	Sarah Moeremans
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Theaterschool	2014/2015	22 juni 2015	Ingrid Askvik
De wilde eend	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Frascati Producties	2015/2016	29 oktober 2015	Sophie van Hoorn, Maren Bjorseth
De Wilde Eend	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Liliane Brakema	2015/2016	2 februari 2016	Liliane Brakema, Gabriëlle Claushuis
John Gabriel Borkman	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Schauspielhaus Hamburg	2015/2016	1 maart 2016	Karin Henkel
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelhuis	2015/2016	14 maart 2016	Bart Meuleman
Peer Gynt	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Theater Gnaffel	2015/2016	4 april 2016
Vijand van het volk	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Theatergroep Suburbia	2015/2016	24 juni 2016	Albert Lubbers, Susanne Broekhuijs
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Theater Utrecht	2016/2017	3 maart 2017	Thibaud Delpeut, Espen Hjort
Nora	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Mooi weer & zo	2017/2018	7 december 2017	Eva Lemaire
Vijand van het volk	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Theatergroep Suburbia	2019/2020	5 oktober 2019	Albert Lubbers, Susanne Broekhuijs
Hedda Gabler	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Mooi weer & zo	2019/2020	5 december 2019	Eva Lemaire
Vijand van het volk	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Toneelhuis	2022/2023	10 februari 2023
Vijand van het volk	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Theater Mooi Weer	2023/2024	19 oktober 2023	Eva Lemaire

Werk

Henrik Ibsen in Dresden, 1870

Ibsen schreef in zijn leven vijfentwintig toneelstukken en twee dichtbundels. Hoewel de kenmerken van fase tot fase overlappen kan zijn werk worden ingedeeld in vier periodes: eerst zijn er de historische en klassieke drama’s uit zijn begintijd, dan de twee grote stukken uit de Rome-periode (Brand uit 1866 en Peer Gynt uit 1867), vervolgens de stukken van de ‘moderne’ Ibsen, waarin hij ingaat op de maatschappelijke vraagstukken en sociologische problemen van de jaren zeventig en tachtig (bijvoorbeeld Een poppenhuis uit 1879 en Spoken uit 1889), en tot slot de sterk retrospectieve, soms verwarrende tragedies uit het einde van zijn loopbaan (met Hedda Gabler) uit 1890 als voorbode). Zijn oeuvre vertoont een sterke eenheid en vormt als het ware een keten waarbij elk nieuw werk uit het vorige lijkt voort te komen. Kenmerkend is dat Ibsens personages allen ontstonden uit iets wat hij zelf doorleefd had, uit zijn tobben over het leven, meer in het bijzonder over de tegenstelling tussen werkelijkheid en droom, natuur en geest, leven en roeping.

Ibsens stukken zijn degelijk, strak en soms mechanisch gestructureerd, zodat ze zich door middel van een dwingend proces samenhangend en onafwendbaar ontwikkelen. De tegenstrijdige krachten staan voor de wezenlijke historische processen welke zich in de snel veranderende maatschappij voltrekken: de strijd tussen de oude moraal en de onafwendbare evolutie. Tegelijkertijd maken ze deel uit van minder transcendentale conflicten binnen het individu zelf: de tragedies die zelfverwerkelijking tegengaan en de eindeloze oorlog tussen leven en idealisme. Ondanks de psychologische diepgang resulteert het steeds in een herkenbaar naturalistisch theater met een duidelijke weergave van het bekende en gevoelde leven van de ‘gewone burgers’ uit zijn tijd, waarin hij op meedogenloze wijze de aandacht vestigt op de vraagstukken die het leven zorgelijk maken.

Ibsen behoort met Bjørnstjerne Bjørnson, Jonas Lie en Alexander Kielland tot de Grote Vier van de 19e-eeuwse Noorse literatuur. Van hen is hij degene wiens werk het meest tot de wereldliteratuur wordt gerekend.

Ibsen wordt algemeen beschouwd als de grondlegger van het ‘modernistische’ drama. Hij begon zijn schrijverschap in een periode dat er in Noorwegen nauwelijks eigentalig toneel was en de dramatische traditie in Europa zich voornamelijk beperkte tot het drama van de romantiek, dat eerder geschreven leek om te worden gelezen dan om te worden opgevoerd. Gedurende zijn loopbaan transformeerde hij het idee van het ‘moderne’ toneel en gaf hij het genre nieuw aanzicht. Toen hij stierf had het theater zich opnieuw ontwikkeld tot een aan de romankunst en de poezie evenwaardig literair genre. James Joyce en andere ‘modernistische’ schrijvers uit de twintigste eeuw zagen in Ibsen een groot voorbeeld.

Trivia

In Woerden is een straat naar Ibsen genoemd.

Bibliografie

Berlijns affiche uit 1900: Komedie der liefde

• 1850 Catilina (Catilina)
• 1850 Het heldengraf (Kjæmpehøjen)
• 1851 Norma of de liefde van een politicus (Norma eller en Politikers Kjærlighed)
• 1852 Sint Jansnacht (Sancthansnatten)
• 1855 Het feest op Solhaug (Gildet paa Solhoug)
• 1857 Vrouw Inber op Østraat (Fru Inger til Østeraad)
• 1857 Olaf Liljekrans (Olaf Liljekrans)
• 1858 De Vikings in Helgoland (Hærmændene paa Helgeland)
• 1861 Terje Vigen (gedichten)
• 1862 Komedie der liefde (Kjærlighedens Komedie)
• 1864 Mededingers naar de kroon (Kongs-Emnerne)
• 1866 Brand (Brand)
• 1867 Peer Gynt (Peer Gynt)
• 1869 De jeugdbond (De unges Forbund )
• 1871 Gedichten (Digte)
• 1873 Keizer en Gallileeër (Kejser og Galilæer)
• 1877 Steunpilaren der maatschappij (Samfundets Støtter)
• 1879 Een poppenhuis (Et Dukkehjem)
• 1881 Spoken (Gengangere)
• 1882 Een vijand van het volk (En Folkefiende)
• 1884 De wilde eend (Vildanden)
• 1886 Rosmersholm (Rosmersholm)
• 1888 De vrouw van de zee (Fruen fra Havet)
• 1890 Hedda Gabler (Hedda Gabler)
• 1892 Bouwmeester Solness (Bygmester Solness)
• 1894 Kleine Eyolf (Lille Eyolf)
• 1896 John Gabriel Borkman (John Gabriel Borkman)
• 1899 Als wij doden ontwaken (Naar vi døde vågner)

Literatuur en bronnen

• A. Bachrach e.a.: Encyclopedie van de wereldliteratuur. Bussum, 1980-1984. ISBN 90-228-4330-0
• M. Bradbury: Schrijvers van de nieuwe tijd. Utrecht, 1989, ISBN 90 6533 1999 9.

Externe links

• Uitgebreide virtuele Ibsen-site
• Site van de Ibsen Society of America
• Ibsen.net - Nootse Ibsen-site
• Project Gutenberg
• Wikiquote - Quotes van Henrik Ibsen

Bronnen

• Productiedatabase
• Wikipedia