Emmerich Kálmán

Naam	Emmerich Kálmán
Volledige naam	Emmerich (Imre) Kálmán
Geboortedatum	24 oktober 1882
Geboorteplaats	Siófok
Overlijdensdatum	30 oktober 1953
Overlijdensplaats	Parijs
Beroep	Componist
Discipline	Muziektheater
Trefwoorden	Operette
Externe databases:
	IMDb
	VIAF

Biografie

Imre Kálmán (1882-1953) was een Hongaarse componist van hoofdzakelijk operettes. Hij studeerde in Boedapest eerst rechten en dan muziek aan de Ferenc Liszt-Akademie voor muziek. Ziekte aan zijn rechterhand belette hem om concertpianist te worden. Kálmáns medestudenten aan het conservatorium van Boedapest waren Béla Bartók en Zoltán Kodály. In eerste instantie ging zijn muziekontwikkelingen in de richting van het combineren van melodieën van zijn geboorteland met de eisen van de Weense wals. Net als Lehár deed. Zo werd hij muziekcriticus en componeerde hij liederen, pianowerken en symfonieën. Zijn eerste operette Tatárjárás, die in Boedapest in 1908 in première ging, was een groot succes. Hij verhuisde vervolgens naar Wenen. Daar had hij groot succes met zijn operettes.

Tussen de twee wereldoorlogen was Kálmáns muziek net zo populair als die van Lehár en Johann Strauss jr. De operette Die Csárdásfürstin (1915) is zijn meest bekende. In tegenstelling tot de meeste operettes, waarin de toehoorder al in de loop van de tweede akte (een operette ‘hoort’ drie aktes te hebben) weet wie met wie trouwt, is dit in deze operette pas duidelijk in de laatste minuut. Het libretto, dat geschreven werd door de bekende librettisten Leo Stein en Béla Jenbach is beroemd om haar compactheid en humor. De nazi’s dachten Kálmán, die Joods was, een plezier te doen door hem Arisch erestaatsburgerschap aan te bieden maar hij verkoos in 1938 naar Parijs te verhuizen en vandaar naar de Verenigde Staten te emigreren. In de Verenigde Staten ontpopte hij zich tot dirigent en componist van muziek in een meer Amerikaans idioom. T.a.v. de ‘Entartete Musik’ waren de nazi’s in zoverre flexibel dat muziek die door Joden was gecomponeerd, maar hun goedkeuring kon wegdragen, niets in de weg gelegd werd. Eenzelfde lot verdiende Lehárs Die lustige Witwe. In 1934 werd door UFA, een Duitse equivalent van MGM, een filmversie van Die Csárdásfürstin gemaakt die supervisie kreeg van Joseph Goebbels. Na deze succesvolle film werden Kálmáns werken echter geboycot. In 1942 deed hij afstand van zijn Hongaars staatsburgerschap omdat Hongarije zich lieerden met Hitlers Duitsland. Na de Tweede Wereldoorlog koos hij Parijs als zijn residentie. Hoewel hij in 1949 nog in Oostenrijk kwam, gaf hij er toch de voorkeur aan in Parijs te blijven wonen.

Emmerich Kálmán stierf in het jaar 1953. Zijn laatste werk Arizona-Lady werd door zijn zoon Charles voltooid en ging in 1954 in Bern in première. Samen met Franz Lehár geldt hij als de stichter van de zogenaamde 'zilveren' operettenstijl van het interbellum.

Theater CV

Emmerich Kálmán heeft bijgedragen aan 73 productie(s).

Emmerich Kálmán heeft gewerkt in de volgende functies:

• Bewerking - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
• IsGecomponeerdDoor - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
• Auteur (schrijver libretto, scenario) - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
• Muziek - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)

Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Emmerich Kálmán heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum

Productie	Functie	Producent	Seizoen	Premièredatum	In regie van
Der Zirkusprinzessin	Bewerking	Johan Strauss Operette	1986/1987	9 februari 1987
Het Hollandsch wijfje	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Nederlandsch Operette Gezelschap	1940/1941	4 november 1940	Jac. Gosen
Czardasvorstin, cabaret Prinses	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Herbert van Bloeme	1941/1942	8 november 1941	Stephen Dickson
Herfstmanoeuver	Muziek	N.V. Nederlandsche Opera en Operette	1909/1910	1 september 1909
Ein Herbstmanöver	Muziek	Wiener Operetten Ensemble o.l.v. Miksa Préger	1909/1910	26 november 1909
Ein Herbstmanöver	Muziek	Edmund's Deutsche Operette	1910/1911	26 november 1910	Hans Edmund
Ein Herbstmanöver	Muziek	Wiener Operette o.l.v. Georg Braun en Edmund Löwe	1910/1911	22 augustus 1911
Der Zigeunerprimas	Muziek	Rembrandt Theater (Amsterdam)	1913/1914	1 oktober 1913	Carl Loebell
De Jonge Koning	Muziek	Rembrandt Theater (Amsterdam)	1914/1915	24 december 1914
Die Czardas-fürstin	Muziek	Wiener Operette van Georg Braun	1915/1916	1 juni 1916
De Cabaretprinses (Die Csárdásfürstin)	Muziek	Operettegezelschap Max Gabriël	1916/1917	13 januari 1917	Louis Roberts
De cabaretprinses	Muziek	Het Lyrisch Tooneel	1917/1918	1 september 1917	August Kiehl
De Bajadere	Muziek	Operettegezelschap Max Gabriël	1922/1923	1 oktober 1922	Max Gabriël
De bajadère	Muziek	Operettegezelschap Max Gabriël	1922/1923	1 november 1922	Max Gabriel
Die Bajadere	Muziek	Ronacher Theater Weenen	1925/1926	14 augustus 1926	Miksa Préger
De Bajadere	Muziek	Miksa Préger's Wiener Operette	1926/1927	1 september 1926	Miksa Préger
Cabaretprinses	Muziek	Operettegezelschap Beppie de Vries	1926/1927	1 september 1926
De Cabaretprins (Die Czardasfürstin)	Muziek	Rotterdamsch Operette Gezelschap	1926/1927	1 april 1927
De circusprinses	Muziek	Gezelschap Flora/Difraen	1927/1928	2 september 1927	Leon Boedels, Luigi di Fraen
De Circusprinses	Muziek	Gezelschap Flora/Difraen	1927/1928	2 september 1927	Leon Boedels
Gräfin Mariza	Muziek	Fritz Hirsch Operette	1927/1928	16 maart 1928
Die Czardasfürstin	Muziek	Fritz Hirsch Operette	1928/1929	3 november 1928	Fritz Hirsch, Paul Harden
Die bajadère	Muziek	Fritz Hirsch Operette	1929/1930	30 augustus 1929
De Czardas Vorstin	Muziek	Nieuw Nederlandsch Operette Gezelschap	1929/1930	21 juli 1930	Frans Meermans
Die Fledermaus - Johann Strauss jr.	Muziek	Fritz Hirsch Operette	1930/1931	28 januari 1931
Gravin Mariza	Muziek	Johan Boskamp Operette	1931/1932	6 februari 1932
De Bayadere	Muziek	De Operettezangers	1932/1933	12 november 1932	Jacques van Bijlevelt
Gräfin Mariza	Muziek	Wiener Operetten Gesellschaft	1932/1933	25 november 1932	Richard Müller
Violetta, das Veilchen von Montmartre	Muziek	Operettegezelschap Jacques van Bijlevelt	1932/1933	21 januari 1933	Jacques van Bijlevelt
Kom Tsigane, speel (Gräfin Mariza)	Muziek	Residentie Operettegezelschap	1933/1934	16 december 1933
Für dich, Marie Louise!	Muziek	Fritz Hirsch Operette	1933/1934	18 mei 1934
Die Cszárdásfürstin	Muziek	Fritz Hirsch Operette	1934/1935	30 juli 1935
Prinzenhochzeit	Muziek	Fritz Hirsch Operette	1936/1937	22 december 1936	Fritz Hirsch
Gräfin Mariza	Muziek	Fritz Hirsch Operette	1936/1937	23 juli 1937
De Circusprinses	Muziek	Producties Arena Theater, Rotterdam	1937/1938	15 januari 1938	Johan Boskamp, Theo Bachenheimer
Freut euch des Lebens	Muziek	Fritz Hirsch Operette	1939/1940	22 december 1939	Fritz Hirsch
Programma Rivièra-Hal	Muziek	Dansgroep Netty van der Valk	1939/1940	17 mei 1941
Gravin Maritza	Muziek	Herbert van Bloeme	1941/1942	4 oktober 1941	Herbert van Bloeme, Stephen Dickson
Hollandsch vrouwtje	Muziek	Tip-Top Theater	1941/1942	16 januari 1942
De Bajadere	Muziek	Joodsche Operette Studio	1941/1942	13 april 1942	Siem Dickson
De Czardâsvorstin	Muziek	Het Joodsche Kleinkunst-Ensemble	1941/1942	18 april 1942	Sylvain Poons
Gravin Maritza	Muziek	O.l.v. Ben Ossendrijver Nederlandsche Operette Studio	1945/1946	29 september 1945	Sylvain Poons
De czardasvorstin	Muziek	Nationale Operette	1946/1947	16 november 1946	Victor Colani
Czardas Vorstin	Muziek	Residentie Operettegezelschap	1947/1948	22 januari 1948	Victor Colani
Die Czardasfürstin	Muziek	Stichting Hoofdstad Operette	1949/1950	19 november 1949	Otto Aurich
Die Czardasfürstin	Muziek	Nederlandsch Operette Gezelschap	1954/1955	15 december 1954
Gravin Maritza	Muziek	Nederlandsch Operette Gezelschap	1954/1955	1 januari 1955
Die Csárdásfürstin	Muziek	Zuid Nederlandse Opera	1961/1962	21 januari 1962	Jef Baarts
Gräfin Mariza	Muziek	Städtische Bühnen Oberhausen	1967/1968	8 juni 1968	Heinz Schickel
Die Csárdasfürstin	Muziek	Stichting Hoofdstad Operette	2013/2014	31 augustus 1968	Walter Kochner
Die Zirkus Prinzessin	Muziek	Stichting Hoofdstad Operette	1969/1970	5 september 1969	Walter Kochner
Gräfin Maritza	Muziek	Roemeens Staatsoperette Theater	1969/1970	26 september 1969	Nicusor Constantinescu
Die Csárdásfürstin	Muziek	Theater Oberhausen	1970/1971	3 juni 1971	Heinz Schickel
Die Csárdásfürstin	Muziek	Opera Forum	1973/1974	28 september 1973	Hans Dieter Bachmann
Csardasfürstin	Muziek	Wenen Raimundtheater	1973/1974	28 februari 1974
Gräfin Mariza	Muziek	Stichting Hoofdstad Operette	1974/1975	31 augustus 1974	Alexander Pichler, Karl Frey
Die Csárdásfürstin	Muziek	De Hongaarse Staatsoperette	1976/1977	23 september 1976	László Vámos
Die Zirkusprinzessin	Muziek	De Hongaarse Staatsoperette	1976/1977	28 september 1976	Laszlo Seregi
Die Zirkusprinzessin	Muziek	Opera Forum	1976/1977	16 juni 1977	Robert Herzl
Gräfin Mariza	Muziek	Opera Forum	1978/1979	22 juni 1979	Karlheinz Haberland
Die Csárdásfürstin	Muziek	Stichting Hoofdstad Operette	1979/1980	25 augustus 1979	Alexander Pichler, Lily Loerkens (assistent)
Die Csárdásfürstin	Muziek	Theater Oberhausen	1987/1988	4 maart 1988
Gräfin Mariza	Muziek	Limburgs Symphonie Orkest	1989/1990	15 september 1989	Jacques Peeters, Leo Decker
Die Csárdásfürstin	Muziek	De Nederlandse Volksopera	1990/1991	13 januari 1990	Frans Meewis
Die Csárdásfürstin	Muziek	Limburgs Symphonie Orkest	1990/1991	15 september 1990	Robert Herzl
Ich schenk mein Herz	Muziek	Tanztheater Bochum	1990/1991	18 maart 1991
Die Csárdásfürstin	Muziek	Stichting Hoofdstad Operette	1991/1992	7 september 1991	Hans Fretzer
Die Csárdásfürstin	Muziek	Muziektheater Praag	1994/1995	8 november 1994	Otto Sevcik
Gräfin Mariza	Muziek	Stichting Hoofdstad Operette	1995/1996	23 september 1995	Sibylle Krantz
Hongaars operette gala	Muziek	Honvéd Ensemble	1997/1998	5 februari 1998	István Csutka
Gräfin Mariza	Muziek	Muziektheater Usti	2002/2003	6 maart 2003	Jan Stych
Die Csárdásfürstin	Muziek	Stichting Internationale Opera Producties	2005/2006	1 november 2005	Annette Wolf
Die Csárdásfürstin	Muziek	Salzburger Operette	2011/2012	1 oktober 2011

Operettes van Emmerich Kálmán

• Tatájárás (1908)
• Ein Herbstmanöver (1909)
• Der Zigeunerprimas (1912)
• Die Csárdásfürstin (1915)
• Die Faschingsfee (1917)
• Das Hollandweibchen (1920)
• Die Bajadere (1921)
• Gräfin Mariza (1924)
• Die Zirkusprinzessin (1926)
• Das Veilchen von Montmartre (1930)
• Arizona lady (1954)

Bronnen

• Productiedatabase
• Wikipedia