De eerste videoregistraties bij het Publiekstheater

Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken

De eerste videoregistraties bij het Publiekstheater

Bob Logger was regie-assistent en vervolgens productieleider (vanaf 1979) bij het Publiekstheater. Daar nam hij samen met Hans Croiset het initiatief tot het maken van een videoregistratie van alle producties. Hij vertelt hierover:

"Bij het bekijken van een aantal registraties van met name de vroege opnamen van producties van het Publiekstheater, viel mij weer op hoe minnetjes de beeldkwaliteit voor de huidige kijker is. Ik wil dan ook ter verklaring hiervan de omstandigheden schetsen waaronder die vroege registraties tot stand kwamen.

Geruggensteund hierbij door Hans Croiset, begon ik in 1975 bij het Publiekstheater om, met geleende apparatuur, voorstellingen vast te leggen op video-band.

Die eerste opnamen werden gemaakt met zwart/wit camera’s, en recorders met z.g. ‘open reels’. Na enige jaren huurde ik camera en recorder voor enkele dagen, omdat het wisselen van de 1-uur spoelen te veel tijd in beslag nam, en als té hinderlijk tijdens de voorstelling ervaren werd. Intussen was het gebruik geworden om tijdens het repetitieproces complete scènes op te nemen. Sommige acteurs gruwden hiervan, en wilden zichzelf in dit stadium absoluut niet terugzien. Anderen zaten na de repetitie vaak nog lang ‘terug-te-kijken’. Na enkele jaren kon ik voor het gezelschap wat professioneler apparatuur aanschaffen, en werkte ik op U-Matic cassette recorders (kleur), met een bijpassende camera. Gebruikelijk werd het dat ik de voorstelling tijdens een try-out registreerde, en na enige tijd een registratie ‘in-het-net’ maakte. De registratie van een try-out werd voornamelijk gebruikt als studiemateriaal bij ziekte of rol-opneming.

Het werken met U-Matic cassettes maakte het ook mogelijk montages te maken. Ik registreerde een voorstelling op meerdere avonden vanuit verschillende standpunten, en monteerde alsof de voorstelling met meerdere camera’s was opgenomen, en wisselde long-shots af met close-ups.

Dat monteren deed ik bij het Mime Centrum. Zelf hadden we de apparatuur niet. Die registraties bewezen ook hun nut ter voorbereiding van TV-opnamen. De regisseur en cameramensen hoefden niet meerdere avonden op meerdere plekken in het land naar de voorstelling te komen kijken.

Bij de registraties van het Publiekstheater werd uitgegaan van het principe dat de voorstelling ‘gezien’ werd vanuit het standpunt van het publiek. Bij het ballet was het gebruik van video allang ingeburgerd; met als hoogtepunt het ballet ‘Live-Life’ van Hans van Manen en Henk van Dijk. Van het repertoire van het Publiekstheater staan na de eerste jaren zodoende alle producties geregistreerd. Bij Toneelgroep Amsterdam werd na ’92 ten aanzien van video een ander beleid gevoerd.

Ik hoop dat dit relaas enige verklaring mag zijn voor de kwaliteit van de registraties.

Bob Logger, 2015.