Dansnotatie

Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Dansnotatie is een algemene term voor het optekenen van een dans of (dans-)bewegingen door middel van een schrift of met symbolen, bijvoorbeeld zoals muziek in notenschrift, zodanig dat dezen later op basis daarvan door andere dansers en personen gereproduceerd kunnen worden.

Sinds het ontstaan van de eerste vormen van dans tot en met de dag van vandaag is het in alle soorten dans de gebruikelijke gang van zaken om nieuwe dansers een bestaande choreografie of de traditioneel juiste uitvoering van een beweging te laten onderrichten door dansers, een balletmeester of een choreograaf, die de kennis vanuit het verleden daarvoor in hun geheugen (en/of hun lichaam) dragen. Als geheugensteun zijn echter door de eeuwen heen door diverse dansmeesters, -leraren en andere bij de danspraktijk betrokken personen, notatiesystemen uitgevonden passend bij een bepaalde dansvorm of vaak ook bedoeld alleen voor persoonlijk gebruik. Een aantal echter zijn doorontwikkeld tot een meer universeel bruikbare bewegings-notatie, die eveneens thans vaak ook digitaal gebruikt kan worden.

Geen van deze meer universele schriftsystemen worden mondiaal zo algemeen geaccepteerd aan aan dansers onderwezen, dat men deze kan vergelijken met het hedendaagse muzieknotenschrift, dat door elke beroepsmusicus wordt gebruikt.

Belangrijke notatie systemen in de geschiedenis van de dans zijn:

Feuillet, ontwikkeld in opdracht van koning Lodewijk de XIV rond het jaar 1700 aan de door hem in 1661 opgerichte Académie de la Danse et de la Musique in Frankrijk.

Friedrich Albert Zorn publiceerde in 1887 in Leipzig Grammatik der Tanzkunst, met daarin een dansnotatie systeem ontwikkeld op basis van gedachten van balletmeesters/choreografen als Paul Taglioni en Arthur Saint-Léon

Stepanov, ontwikkeld rond 1890 bij het keizerlijke ballet in St. Petersburg, Rusland.

Kinetography Laban, ontwikkeld door Rudolf von Laban in de jaren twintig van de 20ste eeuw in Zürich, Zwitserland. Het systeem werd later verder ontwikkeld door Albrecht Knust op het vasteland van Europa en door Ann Hutchinson in Engeland en de VS, waar men spreekt van Labanotation.

Benesh notatie of Choreologie ontwikkeld door Rudolf en Joan Benesh in de jaren 50 van de 20ste eeuw in Londen, Engeland.

Eskhol Wachmann notatie, ontwikkeld door choreograaf Noa Eshkol en architect Abraham Wachman eind jaren 50 van de 20ste eeuw in Israël, als een universele bewegingsnotatie.

Dancewriting, ontwikkeld door Valerie Sutton rond 1970 voor het Koninklijk Deens Ballet.

Zie ook: wikipedia in het Engels