Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Carl Maria von Weber (1786 – 1826) was een Duits componist. Hij is vooral bekend door de opera's Der Freischütz, Euryanthe en Oberon.

Hij werd geboren in Eutin in het prinsbisdom Lübeck als oudste van drie kinderen van Franz Anton von Weber en zijn tweede vrouw Genovefa Brenner. Carl Maria von Weber studeerde als kind muziek bij Heuschkel in Hildburghausen. In 1798 overleed zijn moeder. In datzelfde jaar vertrok Von Weber naar Salzburg om les te gaan krijgen van Johann Michael Haydn. Later volgde Von Weber nog muziekles in München bij de zanger Johann Evangelist Wallishauser en bij de organist J.N. Kalcher. In 1798 schreef hij ook zijn eerste muziekstukken: zes fughettes voor piano. Korte tijd later schreef hij onder meer een mis en een opera Die Macht der Liebe und des Weins. Deze stukken zijn echter niet bewaard gebleven.

Gedenkplaat voor de première van de opera Das Waldmädchen

In 1800 verhuisde de familie Von Weber naar Freiberg in Saksen. Von Weber, toen 14 jaar oud, schreef daar de opera Das stumme Waldmädchen. Deze opera werd later nog gespeeld in Wenen, Praag en Sint-Petersburg. Von Weber schreef ook recensies in kranten, onder andere in de Leipziger Neue Zeitung.

In 1801 verhuisde de familie weer terug naar Salzburg. Von Weber ging daar studeren bij Joseph Haydn en bij Abbé Vogler. In 1803 verscheen Von Webers opera Peter Schmoll und seine Nachbarn; met deze opera vestigde Von Weber definitief zijn status als populair componist.

Abbé Vogler was onder de indruk van het talent van zijn leerling en op zijn voordracht werd Von Weber benoemd tot directeur van de Opera in Breslau. Niet veel later kreeg Von Weber een betrekking aan het hof van de keurvorst van Württemberg, Frederik I.

Persoonlijk zat het Von Weber niet mee. Hij nam in een vlaag van frustratie ontslag in Breslau, werd eens gearresteerd wegens het niet betalen van rekeningen en fraude en verbannen van Württemberg en was betrokken bij enkele schandalen. Maar als componist ging het hem voor de wind. Naast opera's en stukken voor de piano, was Von Weber ook bekend om zijn religieuze muziek, vooral katholieke missen. Von Weber maakte in 1810 een tocht langs verschillende steden in Duitsland en in 1813 werd hij directeur van het Statentheater (Stavovské divadlo) in Praag. Aldaar werd hij opgevolgd door Josef Triebensee. In 1816 en 1817 werkte Von Weber in Berlijn en vanaf 1817 was hij directeur van de prestigieuze opera van Dresden. Von Weber werkte hard aan de erkenning van de Duitse opera, als reactie op de Italiaanse opera die Europa toen nog domineerde.

Originele partituur van de opera Der Freischütz

In 1821, bereikte Von Weber het hoogtepunt van zijn carrière met de voltooiing van zijn meesterwerk, de opera Der Freischütz. De compositie was muzikaal vernieuwend door het kwistig gebruik van meerdere lagen harmonieën (wat Richard Wagner later zou overnemen) en het gebruik van populaire thema's uit volksmuziek uit Centraal Europa. Ook het script, waarin Lucifer zelf in een nachtelijk bos verscheen en het min of meer open einde (zowel muzikaal als wat verhaal betreft), was voor die tijd zeer vernieuwend. De opera had zijn première in Berlijn.

In 1824 kreeg Von Weber een uitnodiging van het operahuis Covent Garden in Londen om de opera Oberon, een bewerking van A Midsummer Night's Dream van William Shakespeare, te componeren en te produceren. Von Weber nam de uitnodiging aan en vertrok in 1826 naar Engeland om de opera af te maken en aanwezig te zijn bij de uitvoering. Hij leed toen al aan tuberculose en in de nacht van 4 op 5 juni overleed hij in Londen aan deze ziekte. Aanvankelijk werd hij begraven in Londen, maar achttien jaar later werden zijn resten opgegraven en herbegraven in Dresden.


Carl Maria von Weber heeft bijgedragen aan 92 productie(s).

Carl Maria von Weber heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Carl Maria von Weber heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
Der Freischütz Bewerking Theater Oberhausen 1986/1987 22 april 1987
Der Freischütz Auteur (schrijver libretto, scenario) Deutsches Theater in den Niederlanden 1943/1944 19 september 1943 Joachim Klaiber
Der Freischütz Muziek Deutsches Theater in der Amstelstrasse 1822/1823 30 november 1822
Het vrijschot of De zwarte jager Muziek Amsterdam Stadsschouwburg 1827/1828 10 oktober 1827
Oberon, koning der elfen Muziek Amsterdam Stadsschouwburg 1829/1830 5 december 1829
Preciosa, of het Spaansch heidinnetje Muziek Amsterdam Stadsschouwburg 1829/1830 28 april 1830
Der Freyschütz Muziek Deutsches Theater in der Amstelstrasse 1832/1833 15 oktober 1832
Oberon Muziek Deutsches Theater in der Amstelstrasse 1832/1833 1 april 1833
Euryanthe Muziek Deutsches Theater in der Amstelstrasse 1833/1834 23 oktober 1833
Het vrijschot of De zwarte jager Muziek Amsterdam Stadsschouwburg 1833/1834 11 januari 1834
Oberon, König der Elfen Muziek Deutsches Theater in der Amstelstrasse 1834/1835 1 oktober 1834
Oberon, König der Elfen Muziek Deutsches Theater in der Amstelstrasse 1836/1837 2 februari 1837
Der Freischütz Muziek Deutsches Theater in der Amstelstrasse 1838/1839 29 september 1838
Oberon, König der Elfen Muziek Deutsches Theater in der Amstelstrasse 1844/1845 5 mei 1845
Het vrijschot, of de zwarte jager Muziek Stadsschouwburg, Amsterdam (1774-1890) 1848/1849 10 oktober 1848
Euryanthe Muziek Stadsschouwburg (Amsterdam) (1774-1890) 1848/1849 3 februari 1849
Oberon, König der Elfen Muziek Deutsches Theater in der Amstelstrasse 1849/1850 6 oktober 1849
Der Freyschütz Muziek Deutsches Theater in der Amstelstrasse 1851/1852 18 mei 1852 J. Rahnenberg
Preciosa of het Spaansch heidinnetje Muziek Schoeman en van Lier 1852/1853 6 september 1852
Der Freischütz Muziek Schoeman en van Lier 1852/1853 27 oktober 1852
Der Freischütz Muziek Gezelschap Hermann Neufeld 1852/1853 29 maart 1853
Het vrijschot, of de zwarte jager Muziek Hoogduitsche Opera 1854/1855 12 oktober 1854
Preciosa, of het Spaansch heidinnetje Muziek Gezelschap Stoete en Compagnie 1854/1855 12 juli 1855
Het vrijschot, of de zwarte jager Muziek Amsterdam Stadsschouwburg 1856/1857 31 maart 1857
Het vrijschot, of de zwarte jager Muziek Amsterdam Stadsschouwburg 1857/1858 10 december 1857
Euryanthe Muziek Hoogduitsche Opera 1857/1858 8 april 1858
Het vrijschot, of de zwarte jager Muziek Amsterdam Stadsschouwburg 1858/1859 16 december 1858
Der Freischütz Muziek Hoogduitsche Opera 1860/1861 20 september 1860
Euryanthe Muziek Gezelschap J. Ed de Vries 1860/1861 13 maart 1861
Der Freischütz Muziek Gezelschap J. Ed de Vries 1861/1862 8 februari 1862
Le Freyschutz Muziek Théâtre Royal Français de la Haye 1861/1862 12 april 1862
Der Freyschutz Muziek Hoogduitsche Opera o.l.v. C.J. Michaeli 1862/1863 18 november 1862 Ferdinand Chrudimsky
Der Freischütz (Chor) Muziek Gebroeders van Lier 1862/1863 23 november 1862
Der Freischütz Muziek Deutsche Operetten-Vorstellungen unter Direction des Herrn A. van Lier 1864/1865 6 oktober 1864
Oberon, König der Elfen Muziek Hoogduitsche Opera 1864/1865 28 januari 1865 Dhr. Behr
Der Freischütz (2er Act) Muziek Gezelschap Salon des Variétés in de Nes (Hubert Sauvlet) 1865/1866 8 september 1865
Der Freischütz Muziek Hoogduitsch Theater 1866/1867 9 oktober 1866
Der Freyschütz Muziek Tournee Fichtelberger 1866/1867 10 januari 1867
Preciosa of het Spaansch heidinnetje Muziek Gezelschap J. Ed de Vries 1866/1867 15 februari 1867
Preciosa, of het Spaansch heidinnetje Muziek Albregt & Van Ollefen 1867/1868 20 oktober 1867
Der Freyschütz Muziek Gezelschap Salon des Variétés 1867/1868 6 november 1867
Der Freischütz Muziek Hoogduitsche Opera 1872/1873 26 februari 1873
Oberon, König der Elfen Muziek Hoogduitsche Opera 1873/1874 11 februari 1874
Euryanthe Muziek Hoogduitsche Opera 1877/1878 4 maart 1878
Der Freischütz Muziek Gebroeders van Lier 1880/1881 28 december 1880 Dhr. Lamborg
Der Freischütz Muziek Hoogduitsche Opera 1881/1882 15 oktober 1881
Der Freischutz (Ouverture) Muziek Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.) 1882/1883 29 september 1882
Der Freischütz Muziek Amsterdammer Deutsche Oper Jozef Juhasz 1883/1884 8 januari 1884 Leopold Hausmann
Der Freischütz Muziek Hoogduitsche Opera 1886/1887 25 september 1886
Oberon, König der Elfen Muziek Hoogduitsche Opera 1886/1887 22 januari 1887
Der Freischütz Muziek Hoogduitsche Opera 1887/1888 1 oktober 1887
Het Proefschot Muziek Hollandsch Opera-Gezelschap 1887/1888 14 januari 1888 Johannes George de Groot
Ouverture Obéron Muziek Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.) 1888/1889 18 oktober 1888
Der Freischütz Muziek Hoogduitsche Opera 1889/1890 30 oktober 1889 Alexander Saalborn
Preciosa of het Spaansche heidinnetje Muziek Hollandsch Tooneelgezelschap (o.l.v. Van Lier) 1891/1892 18 januari 1892 Cornelis Bigot
Het proefschot (Der Freischütz) Muziek Nederlandsche Opera 1895/1896 23 februari 1896 Alexander Saalborn
Het Proefschot (Der Freischütz) Muziek Vereeniging De Nieuwe Nederlandsche Opera 1903/1904 10 november 1903 Jacques Coini
Het proefschot (Der Freischütz) Muziek De Nederlandsche Opera 1903/1904 1 december 1903 Johannes Elmblad
Le Freyschütz Muziek Théâtre Royal Français de la Haye 1906/1907 2 februari 1907
Der Freischütz Muziek Opera Vereeniging Amsterdam/Den Haag 1908/1909 26 februari 1909 J.A. van den Broecke
Der Freischütz Muziek Gelegenheidscombinaties 1911/1912 29 februari 1912 Gerard Giesen
Der Freischütz Muziek Nederlandsch Opera Ensemble 1937/1938 3 februari 1938 Willem Wagener, Hans Ulmann
Der Freischütz Muziek Nationale Operagroep 1940/1941 16 september 1940 Gerard Giesen
Der Freischütz Muziek Gemeentelijk Theaterbedrijf Amsterdam 1941/1942 10 januari 1942 Johan de Meester jr.
Spectacle Coupé Muziek Gemeentelijk Theaterbedrijf Amsterdam 1941/1942 27 juni 1942 Cruys Voorbergh, Cees Laseur, Johan de Meester jr., Cor van der Lugt Melsert (1882-1969)
Invitation a la valse (Ballet-Parade 1943) Muziek Gemeentelijk Theaterbedrijf Amsterdam 1943/1944 5 september 1943
Spectacle coupé Muziek De Nederlandsche Opera 1946/1947 15 oktober 1946
Le spectre de la rose Muziek Holland Festival 1947/1948 1 juli 1948
Dansavond Muziek Dansgroep Netty van der Valk 1 maart 1949
Oberon Muziek Stichting De Nederlandse Opera 1949/1950 16 juni 1950 Abraham van der Vies
Invitation à la valse Muziek Holland Festival 1950/1951 18 juni 1951
Der Freischütz Muziek De Nederlandsche Opera (gevestigd te Amsterdam) 1952/1953 24 februari 1953 Georg Hartmann
Spectre de la rose Muziek Ballet der Lage Landen 1953/1954 24 september 1953
Le spectre de la rose Muziek Het Nederlands Ballet 1954/1955 24 september 1954
Der Freischütz Muziek Zuid Nederlandse Opera 1956/1957 14 juli 1957 Jef Baarts
Peter Schmoll Muziek Deutsche Gastspieloper Berlin 1964/1965 28 november 1964 Wolfgang Müllner
Der Freischütz Muziek Opera Forum 1966/1967 1 januari 1967 Oscar Walleck
Le spectre de la rose Muziek Het Nationale Ballet 1978/1979 15 februari 1979
Jules Verne Muziek Stichting Noordelijk Theater De Voorziening 1983/1984 2 juni 1984 Franz Marijnen
Le spectre de la rose Muziek Dansacademie Brabant 1988/1989 13 maart 1989
Der Freischütz Muziek Opera Forum 1990/1991 16 september 1990 Stephan Volkmann
Phantom of The Opera Muziek 1990/1991 25 juni 1991 Ken Hill
De Russische Oranje Muziek Nel Kars 1993/1994 21 november 1993 Ton Vorstenbosch
Le spectre de la rose Muziek Ballet Preljocaj 1994/1995 13 september 1994
Geliebter Goethe Muziek Ensemble Música Letra 1998/1999 28 mei 1999
Der Freischütz Muziek Nationale Reisopera 2002/2003 24 mei 2003 Marcel Sijm
Euryanthe Muziek De Nederlandse Opera 2002/2003 28 mei 2003 David Pountney
Voice Muziek Het Nationale Ballet 2003/2004 15 juni 2004
Le spectre de la rose Muziek The Royal Ballet 2004/2005 27 januari 2005
Nijinski, Dancer, Clown, God Muziek Het Nationale Ballet 2009/2010 15 juni 2010
Der Freischütz Muziek De Nationale Opera 2021/2022 3 juni 2022 Evgeny Kulagin, Kirill Serebrennikov
Der Freischütz Muziek Opera Compact 2022/2023 19 augustus 2022 Sybrand van der Werf

Lijst van Composities

Werken voor orkest

Symfonieën

  • 1807 Symfonie nr 1 in C groot
  • 1807 Symfonie nr 2 in C groot

Concerten voor instrumenten en orkest

  • 1805 Romanza Siciliana, voor dwarsfluit en orkest
  • 1808 Grand Potpourri, voor cello en orkest
  • 1809 rev.1813 Andante en Rondo Ungarese, voor altviool en orkest (herzien voor fagot in 1813)
  • 1810 Concert nr. 1 in C majeur, voor piano en orkest
  • 1811 Concert nr. 1 in f mineur, voor klarinet en orkest
  • 1811 Concert nr. 2 in Es majeur, voor klarinet en orkest
  • 1811 Concertino, voor klarinet en orkest
  • 1811 rev.1822 Concert in F majeur, voor fagot en orkest
  • 1812 Concert nr. 2 in Es majeur, voor piano en orkest
  • 1815 Concertino, voor hoorn en orkest
  • 1821 Concertstuk in f mineur, voor piano en orkest

Ouvertures

  • 1811 Der Beherrscher der Geister, ouverture
  • 1818 Jubel Ouverture

Werken voor harmonieorkest

  • Marsch für das königlich preußische 2. Leib-Husaren Regiment

Kerkmuziek

  • 1802Grosse Jugendmesse
  • 1818 Mis in Es groot
  • 1819 Mis in G groot

Muziektheater

Opera's

Voltooid in titel aktes première libretto
1799 Die Macht der Liebe und des Weins, WeV C.1 / JV Anh. 6 niet uitgevoerd
1800 Das Waldmädchen, WeV C.2 / JV Anh. 1 2 bedrijven 24 november 1800, Freiberg, Theater am Buttermarkt Karl Ritter von Steinsberg
1801-1802 Peter Schmoll und seine Nachbarn, WeV C.3 / JV 8 2 bedrijven vermoedelijk 1803, Augsburg Joseph Türk
1804-1805 Rübezahl, WeV C.4 / JV 44-46 2 bedrijven 1806 Breslau; 1941, Dresden; 1981, Karlsruhe Johann Gottlieb Rhode
1808-1810; rev. 1812 Silvana, WeV C.5 / JV 87 3 bedrijven 16 september 1810, Frankfurt am Main, Stedelijk theater; gereviseerde versie: 10 juli 1812, Berlijn, Schouwburg Franz Carl Hiemer
1810-1811 Abu Hassan, WeV C.6 / JV 106 1 akte 4 juni 1811, München, Residenz-Theater Franz Carl Hiemer naar een verhaal in Antoine Gallands verzameling Duizend-en-één-nacht
1817-1821 Der Freischütz, (op. 77), WeV C.7 / JV 277 3 bedrijven Koninklijke Schouwburg Johann Friedrich Kind
1820-1824 Die drei Pintos, WeV C.8 / JV Anh. 5 3 bedrijven 20 januari 1888, Leipzig, Neues Stadttheater Theodor Winkler
1822-1823 Euryanthe, (op. 81) WeV C.9 / JV 291 3 bedrijven 23 december 1825, Berlijn; 25 oktober 1923, Wenen, Kärntnerthortheater Helmina von Chézy
1825-1826 Oberon, WeV C.10 / JV 306 3 bedrijven 12 april 1826, Londen, Covent Garden James Robinson Planché naar Christoph Martin Wielands versenepos "Oberon" en William Shakespeares "Midsummernightsdream"

Toneelmuziek

Voltooid in titel tekst première
1809 Turandot, (op. 37) WeV F.1 / JV 75 Friedrich von Schiller 20 september 1809, Stuttgart
1811 Der arme Minnesinger, op. 25/2, 3 en 5 WeV F.2 / JV 110-113 August von Kotzebue 9 juni 1811, München
1813 Das österreichische Feldlager, WeV F.3 / JV Anh. 43-45 Heinrich Schmidt 24 oktober 1813, Praag
1813 Romeo and Julia, voor gemengd koor, WeV F.4 / JV Anh. 48 William Shakespeare 9 december 1813, Praag
1815 Lieb' und Versöhnen oder Die Schlacht bei Leipzig, WeV F.5 / JV 186-187 Friedrich Wilhelm Gubitz 18 oktober 1815, Praag
1815 "Was stürmet die Heide herauf" tot "Gordon und Montrose", Ballade op. 47/3 WeV F.6 / JV 189 Georg Reinbeck 19 november 1815, Praag
1817 König Yngurd, WeV F.8 / JV 214 Adolph Müllner 14 april 1817, Dresden
1817 Die Ahnfrau, WeV F.9 / JV Anh. 65 Franz Grillparzer 18 september 1817, Dresden
1818 Das Haus Anglade, WeV F.14 / JV 227 Theodor Winkler 13 april 1818, Dresden
1818 Der Tod Heinrichs IV. von Frankreich, WeV F.15 / JV 237 Eduard Gehe 6 juni 1818, Dresden
1818 Sappho, WeV F.16 / JV 240 Franz Grillparzer 18 juni 1818, Dresden
1818 Die Zwillinge, WeV F.18 / JV Anh. 71 Friedrich Maximilian Klinger, bewerkt door Karl August Rublack 18 augustus 1818, Dresden
1818 Liebe um Liebe, WeV F.19 / JV 246 Karl August Rublack 20 september 1818, Dresden
1820 "Agnus Dei" tot "Karlo oder Wahnsinn aus Liebe", WeV F.20 / JV 273 Georg Graf von Blankensee 5 april 1820, Berlijn
1820 Der Leuchtturm, WeV F.21 / JV 276 Ernst von Houwald 24 april 1820, Dresden
1820; 1821/1822 Preciosa, (op. 78) WeV F.22 / JV 279 Pius Alexander Wolff 14 maart 1821, Berlijn
1822 Festspiel zur Nachfeier der Vermählung des Prinzen Johann von Sachsen mit Prinzessin Amalia von Bayern, WeV F.24 / JV 289 Ludwig Robert 28 november 1822, Dresden

Koormuziek

  • Der erste Ton (1808)
  • Kampf und Sieg (1815)
  • Jubel-Kantate (1818)

Kamermuziek

  • Pianokwintet (1809)
  • Klarinetkwintet (1815)
  • Trio voor fluit, cello en piano (1819)
  • 6 progressieve sonates voor viool en piano (1810)
  • Grand Duo Concertant in Es groot voor klarinet en piano (1816)
  • Divertimento voor gitaar en piano (1816)
  • Pianosonates nr. 1 in c groot (Op. 24), nr. 2 in as groot (Op. 39), nr. 3 in d klein (Op. 49), nr. 4 in e klein (Op. 70)

Externe links

Bronnen