Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Jarry velo.jpg


Alfred Jarry op de fiets

NaamAlfred Jarry
Geboortedatum8 september 1873
Geboorteplaats Laval
Overlijdensdatum1 november 1907
Overlijdensplaats Parijs
BeroepAuteur
DisciplineToneel
Externe databases:
IMDb
VIAF

Alfred Jarry (1873 - 1907), was een Franse poète maudit, dramaturg en romanticus. Hij kreeg zijn grootse bekendheid als auteur van een toneelstuk met de naam Ubu Roi, dat hij met enkele schoolgenoten schreef en in 1896 in Parijs werd gespeeld. Jarry is de bedenker van de Patafysica. Hij leende van Ubu Roi zijn wetenschap van de Patafysiek om deze hierop aan het romanpersonage Dr. Faustroll toe te bedelen in een postuum gepubliceerde roman. Jarry ontwikkelde zijn wetenschap der wetenschappen verder in novellen, gedichten en essays. Zowel Jarry als de Patafysiek bleven controversiële onderwerpen in de Franse literatuur, van de periode van het symbolisme tot die van het existentialisme. Tegenstrijdige loftuitingen ontving hij van Guillaume Apollinaire, Max Jacob, André Breton, André Gide, Antonin Artaud en Raymond Queneau.

Jarry stond bekend om zijn weloverwogen excentriciteit en leefde in het middelpunt van de aandacht. Hij rekende zich tot de bohème van de kroegen van Montmartre (als een van de meest karakteristieke aspecten van het Parijse leven) en nam deel aan het nachtelijke leven van wijn, absint en integriteit die zich verschool achter deze façade. Hij was bevriend met de symbolisten, die ook zijn artikelen uitgaven, en was, zoals zij dat waren, op de hoogte van de relatie tussen de klank en de verborgen suggesties van de taal die een relatie suggereren tussen alle bestaande zaken. Hij werd meegesleept in het occultisme, liep mee met de Rozenkruisers, de satanisten] en verwierf esoterische kennis die populair was in deze periode. Zonder er zelf enige tegenstelling in te zien, was hij ook gefascineerd door de nieuwste wetenschap, niet het positivisme zoals dat in zijn eigen land populair was, maar de tot de verbeelding sprekende experimenten van de jongste generatie Engelse uitvinders als Lord Kelvin (over de relativiteit en nieuwe meeteenheden) en C.V. Boys (in zijn boek 'Soapbubbels and the Forces Which Mould Them') en H.G. Wells. Jarry was gefascineerd door de dynamiek van het anarchisme dat, evenals de handelingen van Ubu Roi, als doel had de gevestigde maatschappelijke structuren omver te werpen en op de ruïnes een nieuwe structuur te stichten.

De werkzaamheden van het College de Pataphysique vinden hun inspiratiebron in het werk van Jarry.


Alfred Jarry heeft bijgedragen aan 32 productie(s).

Alfred Jarry heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Alfred Jarry heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
De avonturen van God Bewerking De Zwarte Komedie 1983/1984 24 januari 1984 Bert Verhoye
Haldernablou Auteur (schrijver libretto, scenario) Amsterdamsche Studenten Toneelvereeniging 1963/1964 24 januari 1964
Uburleske (Ubu Roi) Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Theater 1964/1965 7 november 1964 Hans Croiset
Ubu Roi Auteur (schrijver libretto, scenario) Michael Meschke 1966/1967 25 juni 1967 Michael Meschke
Ubu cocu Auteur (schrijver libretto, scenario) The Open Theatre 1969/1970 6 januari 1970
Ubu Auteur (schrijver libretto, scenario) Publiekstheater 1979/1980 29 september 1979 Ton Lutz
UBU Roi Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Halfacht 1979/1980 26 februari 1980 Willem Rodenhuis
Ubu nu Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Incidentele Projecten 1983/1984 3 november 1983 Jacques Hendrikx
De wedstrijd Auteur (schrijver libretto, scenario) The Muz 1983/1984 5 januari 1984 Mark Timmer
Ubu Auteur (schrijver libretto, scenario) Maastrichts Theaterensemble Het Vervolg 1984/1985 21 november 1984 Paul Binnerts
Pa Ubu Auteur (schrijver libretto, scenario) Poppentheater Damiët van Dalsum 1986/1987 9 oktober 1986 Damiët van Dalsum
Koning Ubu Auteur (schrijver libretto, scenario) Milan Sladek Compagnie 1986/1987 14 november 1986
Ubu Roi Auteur (schrijver libretto, scenario) Théâtre de l' Arc en Terre 1986/1987 14 mei 1987
Superman 5, 6 en zeven Auteur (schrijver libretto, scenario) ONS-theaterproducties 18 december 1987 René Jagers
Superman 5, 6 en zeven Auteur (schrijver libretto, scenario) ONS-theaterproducties 1987/1988 18 december 1987 René Jagers
Quarter Quote Auteur (schrijver libretto, scenario) Gruppo Trutto Dramatico 1987/1988 12 mei 1988 Kees van Leeuwen
Ubu Auteur (schrijver libretto, scenario) Theatergroep Maccus 1988/1989 3 januari 1989 Ellie van Dooren
Ubu Roi Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater O42 1988/1989 15 april 1989 Albert Hoex
Ubu Roi Auteur (schrijver libretto, scenario) Théâtre de l' Eclipse 1991/1992 9 maart 1992
Kitchen Shower Auteur (schrijver libretto, scenario) Kortom Producties 1991/1992 13 maart 1992 Kees Epskamp
Ubu Auteur (schrijver libretto, scenario) De Vieze Gasten 1992/1993 1 februari 1993 Rik Hancké
Ubu, burlesque on rock Auteur (schrijver libretto, scenario) Dwarf Theater 26 mei 1993 Peter Lintelo
Ubu, burlesque on rock Auteur (schrijver libretto, scenario) Dwarf Theater 1992/1993 26 mei 1993 Peter Lintelo
Ubu Roi Auteur (schrijver libretto, scenario) L' Arpenteur Théâtre 1993/1994 11 januari 1994 Hervé Lelardoux, James Brandily, Philippe Richard, Victor Corolleur
Ubu Roi Auteur (schrijver libretto, scenario) Jeugdtheaterfestival Den Bosch 1993/1994 23 april 1994 Silvia Andringa
Ubu Auteur (schrijver libretto, scenario) Coöperatieve Theatervereniging Mevrouw Smit 1996/1997 28 februari 1997 Silvia Andringa
Ubu Roi Auteur (schrijver libretto, scenario) Theaterschool 1998/1999 12 april 1999
Oeboe Auteur (schrijver libretto, scenario) Noord Nederlands Toneel 2001/2002 16 april 2002 Lotte van den Berg
Ubu Auteur (schrijver libretto, scenario) Stichting Toneelschuur Producties 2002/2003 7 september 2002 Rieks Swarte
Ubu Auteur (schrijver libretto, scenario) Toneelgroep Amsterdam 2009/2010 2 mei 2010 Sebastian Nübling
Tout! UBU Auteur (schrijver libretto, scenario) Zomergasten 2010/2011 8 juli 2011
King Oeboe Auteur (schrijver libretto, scenario) Theater Oostpool 2013/2014 19 oktober 2013 Timothy de Gilde


Externe links

Bronnen